गोंयचीं क्रिस्तावांचीं काजारां
गोंयचीं क्रिस्तांवाचीं काजारां व्हडा दबाज्यान आनी उमेदीन मनयतात. काजार हया संस्काराक मनशान आपले जिणेंत खुबूच म्हत्व दिल्लें आसा. क्रिस्तांव धर्मांत एक म्हत्वाचो संस्कार आसा, आनी तो म्हळ्यार सातवो साक्रामेंत. जसो विद्दान गिलिन म्हणटा लग्न म्हळ्यार दादल्या मदीं लैगींक संबंद प्रस्थापीत करपाचो असो एक समाजमान्य मार्ग. काजार हो संस्कार म्हळ्यार निकटो दादल्या-बायलेक म्हणजे दोन लींग भेदाच्या व्यक्तींक एकठांय हाडपी विधी नासता तर ,हया संस्काराक लागून दोन घरानी, दोन कुटुंबां, तशेच दोन गांव लागीं येतात.[1].
काजाराची पद्दत
[बदल]काजार हो एक सातवो साक्रामेंत. हांतूंत पयली सोयरीक करतात मागीर उलोवप थारावचे खातीर न्हवऱ्याच्या घरा उतर जाता .हाचे उपरांत मुदयेचो समारंभ जाता, जंय व्हकल आनी न्हवरो एकामेकांक मुदयो घालतात.क्रिस्तांवां मदीं काजार जावचे पयलीं सिवील रजिस्ट्राराचे कचेरेंत तांची नोंदणीं करची पडटा. उपरांत व्हंकल-न्हवरो आप-आपले इगर्जेच्या पाद्रीक कळीत करतात. उपरांत इगर्जेत चीट वाचतात. काजारा पयलीं येवपी तीन आयतारांक मीस जाले उपरांत इगर्जेचो पाद्री काजाराची चीट वाचता. व्हंकल-न्हवऱ्याचे आवय-बापूय, नांव-गांव, अशी सगळीं म्हायती दिवन कसलीय आडखळ आसल्यार ती कळोवपाचे कर्तव्य आसा म्हूण सांगता.
चुडो
[बदल]चुडो घालपाची पद्दत दोन तरेची आसता. सकयले जातिंचो लोक एके तरेन घालतात जाल्यार उंचले जातिंचे लोक एके तरेन चुडो घालतात. हो चुडो व्हकलेचो मामा घालता. उंचले जातिचो लोक काजाराक पांच स दीस आसा तेन्ना चुडो घालतात,आनी तो चुडो म्हळयार तांबडी कांकणां घालतात तशेंच कांय गांवानी पांचवी कांकणां घालतात.प्रत्येक हाताक सात -सात पांचवी कांकणां घालतात आनी ह्या वेळार माथ्याक फुलां माळटात. तशेंच कुळाराक वतना तांचो मानाचो विडो दितात. जमिल्ल्याक गोड खाण वांटात.हालिच्या काळांत खास करुन सकयल्या जातिचो लोक व्हकलेक सुमार म्हयनोभर आदीं चुडो घालतात. आनी हो चुडो म्हळ्यार तांबडीं,हळदुवीं,पांचवीं,धवीं,आनी हेर मेळून सात रंगाचीं कांकणां व्हकलेच्या हाताक घालतात आनी गोड खाण दितात. परत धाडटाना खाणांचें वजें दितात ताका पोरकनूक म्हणटात.
साडो
[बदल]- आज-काल व्हकल्यो साडो न्हेसना आशिल्ल्यान साडो ह्या नावान तिका व्हिस्तीद शिंवतात. काजाराची मुखेल विधी जातकच व्हकलेक साडो न्हेसपाचो आसता. हो विस्तीद तांबडो, गुलाबी वा फुलांचो शिंवतात.हो साडो घोवागेर शिंवपाचो आसता.ह्या सुवाळ्याक व्हंकलेक खास न्हवऱ्या आपोवन हाडटात. तशेंच हो साडो व्हकलूय शिंवता. आनी तो न्हवऱ्यागेर घालतात. न्हवऱ्यागेर शिंवतात तो साडो व्हकल आपणाल्या घरा घालता. हया सुवाळ्याक शेंदरेर जेजूची इमार्ज (मूर्ती)दवरतात.थंय वाती पेटयतात.मागीर दर्जी साडयाच्या कपडयाचे दोन तिराटे खापूनताचो मूर्तीमुखार खुरीस करता मागीर व्हंकलेसयत सगळे देवाक नमन करतात आनी फोग लायतात.[2]
दोश करप
[बदल]काजाराचे कांय दीस आदीं दोश करतात. ही चण्यादाळ, साकर आनी सोय घालून करतात. दोश करपाची चाल चडशीं साश्टीत जाता. बार्देसच्या गांवानी माडा गोडाचे बोल करतात. देण्या बरोबर वजें धाडटात तातूंत ही दोश आनी कांय कडेन बोल धाडटात.
भिकऱ्यां जेवण
[बदल]काजारा पयलीं भिकऱ्यांक जेवण घालतात. हांगा घरच्या मेल्ल्यांक आपल्या घरांतल्या दबाज्यांत वांटो घेवचो म्हूण हाचे फाटलो हेतू आसा. तेन्ना तांकां प्रतिनिधीत्व करतलीं भिकारी म्हणपा सारकीं, गांवांतलीं गरीब मनशांक आपोवन तांकां भरपूर जेवण वाडटात. जशें शीत,कडी, नुस्तें, भाजी, मास, फळां,सोजी. हें जेवण खास करुन न्हवऱ्या आनी व्हंकलेच्या हातांतल्यान वाडटात.
रोस
[बदल]रोस म्हळ्यार नाल्लाचो आपरोस. हो काजाराच्या आदल्या राति व्हकले-न्हवऱ्याक लायतात. तशेंच उपरांत तांकां न्हावयतात.रोस काडटना येर्स घालतात.
काडिल्लो आपरोस
केळी तीजे कांडतेक
बरो करीन लाय
व्हंकल बायेच्या मांडयेक
दोत वा देणें
[बदल]काजाराची उलोवणीं जातात त्याच दिसा दोत थारायतात. जशें भांगर, शिंगर, कपडे, आयदनां आनी हेर उपेगीक आशिल्ल्यो वस्तू न्हवरेकार व्हकलकारां कडेन मागतात ताका देंणें म्हणटात. दोत न्हवऱ्यागेर धाडून दिवचे आदीं व्हंकले घरा कडेन ती मांडून दवरतात. भिकारीं आपले बेसांव घालतात आनी उपरांत देणें न्हवऱ्यागेर धाडटात. दोती वांगडा वजें धाडटात.
रेस्पेर
[बदल]काजाराची मुखेल विधी म्हळयार रेस्पेर. रेस्पेर न्हवर्ऱ्याचे गांवचे इगर्जेंत जाता. न्हवर्ऱ्याची बयण धवी न्हेसण घेवन व्हकलेच्या घरा वतात आनी तिका थंय न्हेसयतात. घरच्यांचो आर्शिवाद घेतले उपरांत काजाराचो वर इगर्जेत वता .तो म्हळयार व्हकल,धेडी,कावेली,आवय, बापूय,आनी हेर सोयरीं दायरीं. तशेंच न्हवऱ्याक व्हडिल, सोयरीं दायरीं आर्शिवाद दितात तेन्ना कांय लोक येर्स म्हणटात.
न्हवरो रेस्पेराक वोयता
आनी कोण तो राबोता २
माय पायचे बेसांव तो मागोता २
मायन पायन बेसांव दिलां २
पायको तांकता ते भाशेनु २
माय पायमुरे तूजो
व्हंकल इगर्जेच्या दारांत पावता तसो धेडो येवन व्हकलेच्या हातांत फुलांचो तुरो दिता आनी तीचो उमांव घेता. उपरांत व्हंकल न्हवरो दोगांय इगर्जेंत देवाच्या आल्तारा सामकार वचून दिमी मोडटात. मीस चालू आसताना पाद्री व्हकलेचो हात न्हवऱ्याच्या हातांत दिवून दोगां कडल्यान सांगातान ,मोगान,रावपाचें उतर घेता. मागीर उतराच्यो मुदयो बेंजार करता आनी एकामेकांच्या बोटाक घालूंक सांगता. उपरांत इगर्जेचे पटयेंत तांची नोंद करतात. तेन्ना गवाय आनी तांची निशाणीं ते पटयेंत घालची पडटा. मागीर वोर न्हवऱ्यागेर वता न्हवऱ्यागेर व्हडील तांका येवकार दितात. उपरांत हॉलांत नाच जाता ,खावप पिवप आनी मुखेल वांटो म्हळ्यार केक कातरपाचो आनी व्हंकल न्हवऱ्या खातीर बरें मागपाचें आसता. आनी निमणे कडेन माम साडू दिता अशे तरेन क्रिस्तावं समाज काजाराचो सुवाळो मनयतात.