शिक्षक आनी शिक्षणीक साधनां

शिक्षकाच्या जिवितांत शिक्षणीक साधनांचो खूब म्हत्व आसा. एक काळ आशिल्लो, जेन्ना शिक्षक शिकयतना फकत उलयत रावतालो आनी विद्यार्थी आयकताले. शिक्षक मदीं मदीं प्रस्नूय विचारतालो आनी विद्यार्थी जापो दिताले. वर्गांत फळो आसतालोच. शिक्षक वर्गांत शिकयतना फकत फळ्याचो वापर करतालो. फकत शिक्षकान उलोवन आनी फळ्यार बरयले म्हण अध्यापन प्रभावी जायना. ते सामके वाजेवणें जाता. विद्यार्थ्यांक आयकून आयकून वाज येतलो आनी शिकपांत तांची रूची वाडचिना. शिक्षक आपलें अध्यापन प्रभावी करतलो जाल्यार ताका वेग वेगळ्या शिक्षणीक साधनांचो उपेग करचो पडटलो. हाचो उपेग केल्यार विद्यार्थ्यांच्या मनांत त्या त्या विशयाविशीं अभिरूची वाडटली.

प्रकार =

शिक्षणीक साधनां तीन प्रकाराची आसात. ते म्हळ्यार 1. दृक साधनां 2. श्राव्य साधनां 3. दृक-श्राव्य साधनां

दृक साधनां

दृक साधनां म्हळ्यार विद्यार्थी पळोवंक शकता तीं साधनां.

1. फळो

फळो हें अध्यापनाचें एक मुखेल साधन आसा. वर्गांत हाचो आस्पाव जाता. शिक्षक शिकयतना हाचो भरपूर वापर करता आनी करूंकच जाय. शिक्षक पाठ शिकयतना हाचो वापर करता. भास शिकयतना पाठाचें नांव, हेतू-प्रस्न बरोवपाक, कठीण उतरांचे आनी वाक्प्रचारांचे अर्थ बरोवपाक फळ्याचो वापर जाता. कविता शिकयतना कांय सुंदर उतरां वा सुंदर वळी फळ्यार बरयतात. तशेंच व्याकरण शिकयतना व्याकरणाचे नेम फळ्यार बरोवंक जाय. फळ्यार बरयतना शिक्षकान कांय गजालीं मतींत दवरूंक जाय.

1. शिक्षकाचे अक्षर सुंदर आसपाक जाय. 2. जें कितें बरयता तें वेवस्थीत बरोवंक जाय. 3. फळो चडूच भरिल्लो आसपाक जायना 4. जाय तितलींच उतरां वा वाक्यां फळ्यार बरोवंक जाय. 5. कितेंय म्हत्वपूर्ण बरयिल्लें आसा जाल्यार तें रंगीन खडे वापरूंक जाय. 6. फळ्यार बरयिल्लें शब्द जाय तितलेंच मोठे-बारीक आसपाक जाय.

2. चित्रां

भाशा शिक्षणांत सगळ्यांत प्रभावी दृक साधन म्हळ्यार चित्र. भाशा शिकयतना केन्ना केन्नाय कांय संदर्भ चित्रांच्या आदारान शिकोवप बरे जाता. चित्र सगळ्यांच वयाच्या भुरग्यां खातीर आकर्शक आसतात. पूण चड करून ल्हान भुरग्यांक आवडटात. पाठ बरो प्रभावी आनी रोचक करपाक चित्रांचो उपयोग करचो पडटा. अशे केल्यार विद्यार्थ्यांक जे कितें शिकयता तें बरे कळटले आनी याद उरतली. चित्रांचो आदार घेवन विद्यार्थ्यांक कांय वाक्यां घडोवन घेवंक शकतात. चित्राच्या आदारान काणी विकसीत करपाक लेगीत मदद जातली.

3. प्रतिकृती

पाठ शिकयतना प्रतिकृतीचोय वापर करपाक जाता. देखीक- ताजमहलाची प्रतिकृती. प्रत्यक्ष अणभव मेळूंक शकना, तेन्ना अशे तरेन अप्रत्यक्ष शिक्षणीक अणभव दिवप शक्य जाता.

4. क्षण-दर्शिका

भाशा शिकोवपाक क्षण-दर्शिकाचो वापर चड करतात. दर एका कार्डाचेर एक नवीन उतर आनी चित्र एकूच दृश्टीक्षेपांत दाखयल्यार उतराचें लेखन आनी चित्राकृती ह्या दोगांयचो मिश्र परिणाम जावन उतर विद्यार्थ्यांचे मतींत उरतलें. पत्र लेखन शिकयतना पत्राचें मुद्दे बरोवन लावं येतात. देखीक- नामो, भितरलो नामो, संबोधन, अभिवादन, आदी.

श्राव्य साधनां

श्राव्य साधनां म्हळ्यार जी साधनां वरवीं विद्यार्थी आयकूंक शकता.

1. ध्वनिमुद्रिका

भाशेचीं कांय आंगां शिकोवपाक ध्वनिमुद्रिकांचो उपेग करूं येता. पाठांत कांय कठिण उतरां येतात तेन्ना कांय उतरां म्हणपाक कठीण जातात स्पश्ट आनी शुद्ध उच्चार शिकोवपाक हाचो उपेग करूंक जाता. कविता चालीर म्हणपाक ध्वनिमुद्रिकांचो उपेग करूंक जाता. हाचेर आयकून कर्णेंद्रिय-प्रशिक्षण जाता. जर एका विद्यार्थ्यांचे उच्चारण सारकें जायना जाल्यार शिक्षकान ताचे सस्वर वाचन घेवन ध्वनिमुद्रींत करून तींच ध्वनिमुद्रिका आयकपाक दिवचीं आनी खंयच्या उतरांचे उच्चारण सारकें जायना ताचेर शुद्ध उच्चारण शिकोवचें.

2. आकाशवाणी

भाशा शिक्षणांत आकाशवाणीचो भोव म्हत्व आसा. शब्द प्रयोग, वाक्य-रचना, भाशण, कथन-शैली, उच्चारण हाचे ज्ञान रेडियोच्या माध्यमांतल्यान करपाक जाता. रेडियोचेर जे उच्चारण जाता ते आमच्या मुखार शुद्ध रूपान येता आनी हाका लागून हे भाशा शिक्षणाचें म्हत्वपूर्ण आदार आसा. रेडियो सगळ्या जाग्यार पावपाक शकता. कांय व्हड नेत्याचें भाशण रेडियोच्या माध्यमांतल्यान विद्यार्थ्यांक आयकपाक दिवंक शकतात.

शिक्षणीक साधनांचो वापर

शिक्षणीक साधनांचो वापर केल्यार

1. अध्यापनांत विविधताय आनी रंजकताय येता.
2. विद्यार्थ्यांची उबगणी उणी करपाक मदद जाता.
3. अध्यापन प्रभावी जाता
4. विशयाचीं उद्दिश्टां व्हड प्रमाणांत साध्य जाता.