शेणै गोंयबाब

शेणै गोंयबाब

वामन रघुनाथ शणै वर्दे वालावलीकार (Waman Raghunath Shennoi Varde Valaulikar)(२३ जून १८७७ - ९ एप्रिल १९४६) शणै गोंयबाब(रोमि:Shennoi Goembab) ह्या नांवान लोकप्रिय आसा. ते एक फामाद कोंकणी लेखक आनी कार्यकर्ते आशिल्लें.

शिकप

तांचो जल्म २३ जून १८७७ इस्वींत गोंयांत दिवचल (डिचोली) गावांत ज़ाल्लो. तांचें शिकप पयलें मराठी शाळेंत ६वी मुसोर ज़ालें. ताचे उपरांत तें पुर्तुगेज़ primary ईश्कोलांत दाखेल ज़ालें आनी थंय 'Segundo Grau'(चौथें grade) काबार केलें. आर्थिक परिस्थिति सामा नातलें म्हण ईश्कोल सोड्न घराच बसुन तो इंग्लेज़ आनी संस्कृत शिकलो. १८९३ वर्सा तो मुंबय गेलो आनी थंय शिकप पर्तेन सुरु केलें आनी १८९८ वर्सा High School काबार केलें.

कुटूंब

वामणचें लग्न , मुंबयत आस्ताना, शांताबाई कडे ज़ालें. तांका एक पुत ज़ालो.

Career

१८९९ वर्सांचेर ते गोंया पाटी गेले आनी हिस्कोलांत शिकषाचें काम कोरुंक लागले,पूण ते खुश नाशिल्ले. तें काम सोंदुन कराचि गेले आनी थोडे वेळ लाहोर नगरपालिकेंत काम केलें. मुंबई परत येंवन ताचें लग्न जाले आनी उप्रांत ताणीं इटलिच्या कोन्सुलांत काम मेळयलें.ताच्या उप्रांत M/s लऊसिअस ब्रेनिंग नावच्या एक जेर्मन कंपनींत स्टेनोग्राफराचें काम केलें.

पयलें विसव युद्ध घडलें आनी जाॅरमन मालक भारत सोड्न गेले, कंपनी वामण्च्या हातांत दरून गेले.ताणे ती कंपनी बेसबरी चलयली. शेट पाटि आइल्या उप्रंत ताणीं ताचि शाब्बासकी दिली आनी ताका सेक्रेट्रिचि पद्वी दिली. पूण थोड्या कम्गारांक हें आवडलेना आनी तांचेर काम व्यावस्तीत करना असो खोटो आरोप घालो रागान तांणी कंपनी सोड्लि. ताचें उप्रांत ताणी आप्ले जीवन कोंकणी भाशेंक अर्पण केलें.

Nickname

अप्ल्या चुलत्या चिंतामणराउ वोट्टु एक नावार(steamer) बोंबोइ वेताना तंचो एक वोळखिचो मुणीस मेळलो.ताने चिंतामणरावाक इसार्लें: "हांवें आइकालं तूं ह्या गोंयबाबाक बोम्बोइ वोरुन वेताय?". त्या मोण्श्यन चिडौंक सांग्लें पोण वामणनें तें नांव आप्नाउन अप्लें pen-name शेणै गोंयबाब केलें.

लेखक

बोंबोइंत काम कर्ताना वामण बोरोंउक लागलो. ताचि बाइल अशिक्शित आसलि पोण ताक कोंकणी भास आनी लोककथा बोरें गोत्तु आल्लें. वामणांन आप्ल्य बाइलेक कणी आनी proverbs म्होणुंक सांगलें आनी तो ते काणी बोरोइतोलो. ते काणी मगीर चप्ले गेले. गोंयकारांचि गोंयाभाइली वोस्णुक हें पुस्तक ताणे १९२७ वोर्सा, बोंबोइच्या सारसवत ब्रह्मण समाजंत दिल्लें इतिहास्चें lectures च्य वोइर आधारित आस्लें आण्की एक इतिहासिक पुस्तक : आल्बुकर्कान गोंय कोशें जिक्लें. म्होजि बा खुईं गेल्लि modern कोंकणीचें पोइलें short-story मानलें ज़ाता. तें गोमांतोप्निशत आंतु आसा. गोमांतोप्निशत दोन भागांची पुस्तक आसा ज्यांत fiction आनी non-fiction दोनी आसा. दुस्र्या भागांत सोंवसार बुड्ति आसा. हें बाइब्ल्च्या Great Flood वोर आधारित एक चर्चा आसा . तांतुं उपनिषद, वांजेल , कुरान आनी ताल्मुड अशें धार्मिक पुस्तोकांतले बोरोवणें आसात. तो पतेतोलो की कोंकणी भासेक revolution ची गर्ज आसा आनी हें तरुण कोंकणीच कोरु सोक्तेले. अशें ताणें अम्रुताचो पाउस आनी कोंकणी विद्यार्थ्यांक हें दोन नेबोंधान बोरओइलां. भुर्ग्यां खातिर लेख बोरोंच्याक तांचे एक वोड्लो contribution आसा. भुर्ग्यांचे व्याकरण, ताने सवाल-उतोरांत बोरोइल्या जे तो आप्ल्या पुताक शिकौंक वपोर्तोलो. भुर्ग्यांचो इश्ट ल्हण कण्यांचो अक झेलो आसलो. ताने मोस्त पुस्तोकं कोंकणिंत translate केल्यात , मखेल मोलिएर्चें ल मेदिसिन मालग्रे लुइ , मोगाचें लोग्न आनी शेक्स्पियरचें ओथेल्लो, हॅम्लेट आनी किंग लिअर. शेणै गोंय्बाबाचें मुख्य कार्य भाग्वद गीताचें कोंकणींत translation केलें ”भग्वंतांतलें गीत”.

Konkani Activist

He had observed how Konkani had diminished in status among Goans and Portuguese and Marathi had taken the place of respect among the educated, upper class Hindus and Christians respectively. Konkani was used only to communicate with their employees, the poor and downtrodden castes. The favourable status accorded to Christians v/s others in Goa by the Portuguese rulers had further caused a communal divide. He believed that no matter how many languages a person could communicate in to earn a living, he was lost if he could not communicate in his mother tongue, the "language of your soul" as he called it. "We have been shining under others' lamps", observed Shenoi Goembab. He began telling Konkanis about the sweetness of their mother tongue and of its rich past. He started writing books to propagate his views. Not only did he see the Konkani language as an inseparable part of every Goan's and Konkani's identity. He also saw it as a movement against Portuguese rule in Goa.

Shenoi Goembab wrote 7 books in the Roman Script and 22 in Devanagiri. This included short stories, dramas novels, poetry, essays, linguistics, philosophy history. Perhaps ahead of his time, Shenoi Goembab stressed on the need to eliminate caste barriers and get the lower castes educated. He said, "let's make Pandits (scholars) out of Gawdes (farmers)". The alienation of the lower castes was one of the reasons why many of them switched over to Marathi. In a communally divided linguistic community Waman Shenoi spread the message of peace and unity without rejecting religion. He equated Santeri (a Goddess popular among Goans) with the Virgin Mary in order to get the two major communities of Goa to join hands for Konkani. He would chant, "Om Santeri Have Mercy on Us! Holy virgin Mother Bless Our Way!"

Demise

He died on 9th April 1946 in Bombay (Mumbai).

Recognition

His death anniversary, 9th April, is observed as Vishwa Konkani Dis (World Konkani Day). Shenoi Goembab was posthumously awarded the Konkani Person of the Millennium award by Mandd Sobhann (a Mangalore based Konkani organization), on the 54th anniversary of his death (9th April 2000). The Shenoi Goembab School of Languages and Literature is established by the amalgamation of six conventional language departments active in the field of languages and literature, viz., Department of Konkani (established in 1987), Department of Marathi (1970), Department of Hindi (1965), Department of English (1965), Department of Portuguese (1987) and Department of French (1965) of Goa University.

See also

• Shenoi Goembab - wikipedia
• Konkani Language
• Konkani people
• Shenoy

External links

• Goa Konkani Akademi page on Shennoi Goembab