वरूण
वरूण : (1) एक म्हत्वाची वैदिक देवता. वरूणाच्या मूळ स्वरुपाविशीं वेगवेगळीं मतां विव्दानांनी मांडिल्लीं आसात. ‘वरूण’ हें उतर ‘वृ’ ह्या ‘धांपप’, ‘आस्पावन घेवप’ ह्या अर्थाच्या धातूपसून साधित जालां अशें मतींत धरून वरूणाक सामान्यपणान आकाशदेवता मानपांत आयलें. ग्रीक आकाशदेवता यूरेनॅास वा यूरानस हिचेकडेन ताचें नांव –स्वरूप-साद्दश्र्च कल्पिल्लें आसा. हाच्याभायर वरूणाच्या फकत कांय वैशिश्ट्यांचेर भर दिवन ताका रातदेवता, चंद्रदेवता, जलदेवता, वा सपूत देवता अशेंय मानतात. वरूण : (1) एक म्हत्वाची वैदिक देवता. वरूणाच्या मूळ स्वरुपाविशीं वेगवेगळीं मतां विव्दानांनी मांडिल्लीं आसात. ‘वरूण’ हें उतर ‘वृ’ ह्या ‘धांपप’, ‘आस्पावन घेवप’ ह्या अर्थाच्या धातूपसून साधित जालां अशें मतींत धरून वरूणाक सामान्यपणान आकाशदेवता मानपांत आयलें. ग्रीक आकाशदेवता यूरेनॅास वा यूरानस हिचेकडेन ताचें नांव –स्वरूप-साद्दश्र्च कल्पिल्लें आसा. हाच्याभायर वरूणाच्या फकत कांय वैशिश्ट्यांचेर भर दिवन ताका रातदेवता, चंद्रदेवता, जलदेवता, वा सपूत देवता अशेंय मानतात. वैदिक आर्य फुडें आपल्या संस्कृतीक इतिहासाच्या विकासक्रमांत आपल्या विजिगीषू प्रवृत्तीकडेन अनुरूप अशा 'वृत्रहा' इंद्र हे देवतेक सगळ्यांत व्हड मानपाक लागले. हाकालागून वरूण आनी इंद्र दोगांच्याय अनुयायांत एके तरेची सर्त निर्माण जावप सभावीक आशिल्लें. पूण ते सर्तीचे वायट परिणाम टाळपाखातीर वैदिक ऋषींनी चडकरून वसिष्ठांनी व्हड हुशारेन त्या देवतांचें कार्यक्षेत्र निश्र्चित केलें आनी इंद्रावरूणौ हे व्दंव्ददेवतेची संकल्पना मुखार हाडली. वेदोत्तर काळांत जायत्या कारणांकलागून वरूणाचें वैश्र्विक आधिपत्य संपुंश्टांत आयलें आनी फकत दर्याचो अधिश्ठाता देव हें ताचें व्यक्तिमत्व प्रस्थापित जालें.[1]
Sandarbh
[बदल]- ↑ कोंकणी विश्वकोश खंड