वैशाख
देवनागरी
|
वैशाख हो चांद्र वर्साचो दुसरो म्हयनो. ह्या म्हयन्याचे पुनवेक वा तिच्या फाटीफुडें विशाखा नक्षत्र आसता,म्हणून ह्या म्हयन्याक वैशाख हें नांव मेळ्ळां.ह्या म्हयन्याचें पुर्विल्लें नांव माधव आशिल्लें.चैत्र आनी वैशाख हे दोन वसंत ऋतुचे म्हयने मानतात.पूण वैशाख म्हयन्यांत गरमी आशिल्ल्यान ह्या म्हयन्यांतलीं सगळीं धर्मीक कार्यां,व्रतां - वैकल्यां गिमाक योग्य अशींच सांगल्यांत.[1]
वैशाख म्हयन्यांतलीं धर्मीक कृत्यां अशीं आसात- ह्या म्हयन्यांतल्यो तय,चतुर्दस आणि पुनव ह्यो तिती चड पवित्र मानतात.तयेक अक्षय तृतीया म्हण्टात कारण त्या दिसा केल्लें दान,हवन हिम कृत्यां अक्षय्य जातात.हेच तिथीक परशुरामजयंतीय आसता.चतुर्दशीक नरसिंहजयंती आसता.पुनवेक दानधर्म केल्यार चड पूण्य मेळटा. तशेंच वैशाख शुध्द सप्तमीक गंगेची पुजा करची अशेंय सांगलां.कारण,हे तिथीक जन्हून गिळिल्ली गंगा आपल्या उजव्या कानांतल्यान भायर सोडली.अश्टमीक दुर्गेची अपराजिता ह्या नांवान पुजा करची.वैशाख शुध्द नमीक बंगालांत सीता नम म्हण्टात,कारण त्या दिसा जनक राजाक जमीन नांगरताना सीता मेळिल्ली.त्याच दिसा जमीन दान दिल्यार पुण्य मेळटा असो भावार्थ आसा. दसमीक आद्य शंकराचार्याची जयंती आसता.वैशाख पुनवेक बुध्दजयंती आसता.[2]
वैशाख म्हयन्यांत उदकदान करचें, देवाक उदकाचो अभिशेक करचो,पायतणां,सत्र्यो,पंखे,तलम वस्त्रां,चंदन,उदकाचीं पात्रां,फुलां,शीतल पेयां, द्राक्षां,बकेळीं हांचें दान करचें,अशें स्कंदपुराणांत सांगलां.,पुराय म्हयनोभर फांतोडेर न्हावपाक जमना चजाल्यार तिरोदस,चतुर्दस आनी पुनव[3]
ह्या तीन न्हांवचें.तशें केल्ल्यान पापांतल्यान मुक्ती मेळटा. ह्या म्हयन्यांत फांतोडेर न्हावप खूब पुण्यप्रद आसा,तुळ,मकर आनि मेष ह्या राशींनि सूर्य आसता तेन्ना पवित्र न्हंयांनि न्हाल्यार महापातकांचो नाश जाता.ह्या म्हयन्यांत फांतोडेर न्हाल्यार अश्र्वमेधाचें फळ मेळटा.ह्या म्हयन्यांत काळ्या आणि धव्या तुळशीच्या कणसांनि भगवंताची पुजा करपी मनीस नारायणस्वरूप जाता.सकाळींफुडें न्हावन अश्र्वथाच्या मुळांक उदक घालून प्रदक्षिणा घातल्यार पितर,देव आनि सगळ्या जगाचें तर्पण केल्ल्याभशेन जाता.एक जेवण जेवल्यार,नक्त म्हळ्यार रातीचें एक जेवण जेवल्यार वा अयाचित जेवण घेतल्यार सगळेम मनोरथ पूर्ण जाता.[4]
वैशाख हो मलमास आसल्यार,त्या म्हयन्यांत काम्य कर्मसमाप्तीचो निशेध सांगला.तेखातीर उपरांत चदोन वम्हयने न्हावचें पूण म्हयन्याचो उपास आणि चांद्रायणा सारक्या व्रतांचेम ह्या म्हयन्यांत उद्यापन करचें.
संदर्भ[बदल]
- ↑ कोंकणी विश्वकोश, संपादक, तानाजी हळर्णकार, गोंय विद्यापीठ, ताळगांव
- ↑ https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%96
- ↑ https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%96
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Vaisakha