आगोंदा

विकिपीडिया कडल्यान

आंगोद (६२७०२३)[बदल]

आंगोद हे दक्षिण गोवा जिल्ह्यातल्या काणकोण तालुक्यातील १४८० हेक्टर क्षेत्राचे गांव आसून २०११ च्या जनगणनेनुसार ह्या गावांत ९२४ कुटुंबाचे व पुराय ३८०१ लोकसंख्या आसा. हांगा लागीचे शार CANACONA ८ किलोमीटर अंतरावर आसा. हांगा १८०१ दादले आनीक २००० बायला आसा. हांगा अनुसूचित जातीचे लोक ९ आसून अनुसूचित जमातीचे ३७१ लोक आसात. ह्या गावाचो जनगणनेतलो स्थल निर्देशांक ६२७०२३ [1] आसा.

साक्षरताय[बदल]

  • एकूण साक्षर लोकसंख्या: २९३२
  • साक्षर पुरुश लोकसंख्या: १४७९ (८२.१२%)
  • साक्षर स्त्री लोकसंख्या: १४५३ (७२.६५%)

शैक्षणिक सुविधा[बदल]

गांवांत ५ शासकीय पूर्व-प्राथमिक शाळा आसा. गांवांत १ खाजगी पूर्व-प्राथमिक शाळा आसा. गांवांत ४ शासकीय प्राथमिक शाळा आसा. गांवांत १ खाजगी प्राथमिक शाळा आसा. गांवांत १ शासकीय कनिष्ठ माध्यमिक शाळा आसा. गांवांत १ खाजगी कनिष्ठ माध्यमिक शाळा आसा. गांवांत १ शासकीय माध्यमिक शाळा आसा. गांवांत १ खाजगी माध्यमिक शाळा आसा.

  • सगळ्यांत लागीं उच्च माध्यमिक शाळा (CANACONA) ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा
  • सगळ्यांत लागीं पदवी महाविद्यालय (CANACONA) ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा
  • सगळ्यांत लागीं अभियांत्रिकी महाविद्यालय (VERNA CT) १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा
  • सगळ्यांत लागीं वैजकी महाविद्यालय (BAMBOLIM CT) १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा
  • सगळ्यांत लागीं वैवस्थापन संस्था (MARGAO) १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा
  • सगळ्यांत लागीं पॉलिटेक्निक (VERNA CT) १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा
  • सगळ्यांत लागीं वेवसायिक प्रशिक्षण शाळा (CANACONA) ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा
  • सगळ्यांत लागीं अनौपचारिक प्रशिक्षणकेंद्र (CANACONA) ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा
  • सगळ्यांत लागीं अपंगांखातीर खाशेली शाळा (CANACONA) ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा.

वैजकी सुविधा (शासकीय)[बदल]

सगळ्यांत लागीं समाजिक आरोग्य केंद्र ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. सगळ्यांत लागीं प्राथमिक आरोग्य केंद्र ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत १ प्राथमिक आरोग्य उपकेंद्र आसा. सगळ्यांत लागीं प्रसूति आनी बालकल्याण केंद्र ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. सगळ्यांत लागीं क्षयरोग उपचार केंद्र १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा. सगळ्यांत लागीं अ‍ॅलोपॅथी रुग्णालय १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा. सगळ्यांत लागीं पर्यायी वैजकी रुग्णालय १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा. गांवांत १ दवाखानो आसा. सगळ्यांत लागीं पशुवैजकी रुग्णालय ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत १ कुटुंब कल्याणकेंद्र आसा.

वैजकी सुविधा (अशासकीय)[बदल]

गांवांत २ एमबीबीएस पदवीधर वैजकी वेवसायी आसा. गांवांत १ अन्य पदवीधर वैजक वेवसायी आसा. गांवांत २ पदवी नाशिल्ले वैजक वेवसायी आसा. गांवांत १ पिढीजात वैद्य आसा. गांवांत १ वखदालय आसा.

पिवपाचे उदक[बदल]

गांवांत शुद्धीकरण केल्लें नळाचें उदक पुरवण आसा. गांवांत शुद्धीकरण करूंक नशिल्लें उदक पुरवण ना. गांवांत धापिल्लें बांयचें उदक पुरवण आसा. गांवांत उघड्या बांयचें उदक पुरवण आसा. गांवांत हॅन्डपंपचें उदक पुरवण ना. गांवांत ट्यूबवेलच्या/बोअरवेलाचो उदक पुरवण आसा. गांवांत झरीचें उदक पुरवण आसा. गांवांत न्हय/खाजनाचें उदक पुरवण आसा. गांवांत तळी/कोंड उदक पुरवण आसा. गांवांत अन्य पद्धतीचे उदक पुरवण ना.

नितळसाण[बदल]

गांवांत बंद गटार उपलब्ध आसा. गांवांत उघडें गटार उपलब्ध आसा. नीट जलस्त्रोतांत सोडिल्ले सांड उदक हें क्षेत्र पुराय तरेन स्वच्छता अभियानांत ना गांवांत न्हाणीघर आनी सार्वजनिक स्वच्छता घर उपलब्ध ना. गांवांत न्हाणीघर सोडून सार्वजनिक स्वच्छता घर उपलब्ध ना. गांवांत ग्रामीण उत्पादक केंद्रे ना जाल्यार सॅनिटरी हार्डवेअर मांड उपलब्ध ना. गांवांत ग्रामीण सॅनिटरी हार्डवेअर मांड उपलब्ध ना. गांवांत सामूहिक बायोगॅस ना जाल्यार उत्पादक पुनर्वापराची वेवस्था उपलब्ध ना.

दळणवळण आनीक येरादारी[बदल]

गांवांत पोस्ट ऑफीस उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं पोस्ट ऑफीस ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत उपपोस्ट ऑफीस उपलब्ध आसा. गांवांत पोस्ट आनीक तार ऑफीस उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं पोस्ट आनीक तार ऑफीस ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गावाचो पीन कोड ४०३७०२ आसा. गांवांत दूरध्वनी उपलब्ध आसा. गांवांत सार्वजनीक दूरध्वनी केंद्र उपलब्ध आसा. गांवांत मोबाईल फोन सुवीधा उपलब्ध आसा. गांवांत इंटरनेट सुवीधा उपलब्ध आसा. गांवांत खाजगी कूरियर उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं खाजगी कूरियर ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत शासकीय बस सेवा उपलब्ध आसा. गांवांत खाजगी बस सेवा उपलब्ध आसा. गांवांत रेल्वे स्थानक उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं रेल्वे स्थानक ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत ऑटोरिक्षा व टमटम उपलब्ध आसा. गांवांत टॅक्सी उपलब्ध आसा. गांवांत व्हॅन उपलब्ध आसा. गांवांत ट्रॅक्टर उपलब्ध ना. गांवांत सायकल रिक्षा (पायचाकी) उपलब्ध ना. गांवांत सायकल रिक्षा (यांत्रिक) उपलब्ध ना. गांवांत बैल आनी अन्य जनावरांनी ओढिल्ली गाडी उपलब्ध ना. गांवांत समुद्र/नदी बोट सेवा उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं समुद्र/नदी बोट सेवा १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा. राष्ट्रीय महामार्ग गांवाक जोडूंक ना.सगळ्यांत लागीं राष्ट्रीय महामार्ग ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. राज्य महामार्ग गांवाक जोडूंक ना.सगळ्यांत लागीं राज्य महामार्ग १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा. जिल्ल्यातलो मुखेल रस्तो गांवाक जोडला. जिल्ल्यातलो अन्य रस्तो गांवाक जोडला. सगळ्यांत लागीं वाहतुकी करपासारखो जलमार्ग १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा.

बाजार आनी सावकारी पेडी[बदल]

गांवांत एटीएम उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं एटीएम ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत वेपाराविशी सावकारी पेडी उपलब्ध आसा. गांवांत सहकारी सावकारी पेडी उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं सहकारी सावकारी पेडी ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत शेतकी कर्ज संस्था उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं शेतकी कर्ज संस्था ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत स्वयंसहाय्य गट उपलब्ध आसा. गांवांत रेशन मांड उपलब्ध आसा. गांवांत मंडी / कायमचे बाजार उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं मंडी / कायमचे बाजार ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत आठवडयाचो बाजार उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं आठवडयाचो बाजार ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत कृषी उत्पन्न बाजार समिती उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं कृषी उत्पन्न बाजार समिती ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा.

आरोग्य आरोग्य, पोषण आहार आनी मनोरंजन सुविधा[बदल]

गांवांत एकात्मिक बाल विकास योजना (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं एकात्मिक बाल विकास योजना (पोषण आहार केंद्र) ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत बालवाडी (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध आसा. गांवांत इतर पोषण आहार केंद्र उपलब्ध आसा. गांवांत 'आशा' कर्मचारी उपलब्ध आसा. गांवांत समाज भवन (टीव्ही वेवस्था आशिल्ली/नाशिल्ली) उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं समाज भवन (टीव्ही वेवस्था आशिल्ली/नाशिल्ली) ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत खेळांमळ उपलब्ध आसा. गांवांत खेळ / मनोरंजन केंद्र उपलब्ध आसा. गांवांत चित्रपटगृह / व्हिडिओ केंद्र उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं चित्रपटगृह / व्हिडिओ केंद्र १० किलोमिटर परस चड अंतराचेर आसा. गांवांत सार्वजनिक पुस्तकालय उपलब्ध आसा. गांवांत सार्वजनिक वाचनालय उपलब्ध आसा. गांवांत खबरेपत्र पुरवण उपलब्ध ना.सगळ्यांत लागीं खबरेपत्र पुरवण ५ ते १० किलोमिटराच्या अंतराचेर आसा. गांवांत विधानसभा मतदान केंद्र उपलब्ध आसा. गांवांत जन्म मृत्यु नोंदणी केंद्र उपलब्ध आसा.

वीज[बदल]

२४ वरां वीज पुरवण घरगुती कामाखा तीर हुनाळ्यांत (एप्रिल-सप्टेंबर) दर दीसा उपलब्ध आसा. २४ वरां वीज पुरवण घरगुती कामाखातीर हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) दर दीसा उपलब्ध आसा. २४ वरां वीज पुरवण शेतकामाखातीर हुनाळ्यांत (एप्रिल-सप्टेंबर) दर दीसा उपलब्ध आसा. २४ वरां वीज पुरवण शेतकामाखातीर हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) दर दीसा उपलब्ध आसा. २४ वरां वीज पुरवण वेपाराविशी कामाखातीर हुनाळ्यांत (एप्रिल-सप्टेंबर) दर दीसा उपलब्ध आसा. २४ वरां वीज पुरवण वेपाराविशी कामाखातीर हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) दर दीसा उपलब्ध आसा. २४ वरां वीज पुरवण सगळ्यांखातीर हुनाळ्यांत (एप्रिल-सप्टेंबर) दर दीसा उपलब्ध आसा. २४ वरां वीज पुरवण सगळ्यांखातीर हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) दर दीसा उपलब्ध आसा.

जमिनीचो वापर[बदल]

आंगोद ह्या गावात जमिनीचो वापर सकयलदिल्ल्याप्रमाण जाता (हेक्टर- क्षेत्रफळ):

  • रान  : २६६
  • शेतकामा खातीर ना वापरिल्ली जमीन: ४१०
  • ओसाड आनी लागवड ना केल्ली जमीन: २०
  • कुरणे आनी अन्य मळ: ०
  • विबिन्न झाडांपेडा, पीकांतर्गत येवपी जमीन: ०
  • लागवडयोग्य पडीक जमीन: ४४८
  • कायमस्वरूपी पडीक जमीन: १६
  • सद्यस्थितींत पडीक जमीन: १०
  • पिकां सकयली जमीन: ३१०
  • एकूण कोरड व्हांवपी जमीन: ३०२
  • एकूण बागायत जमीन: ८

शिंपणावळ सुविधा[बदल]

शिंपणावळ करपा खातीर स्रोत अशे आसात (क्षेत्रफळ हेक्टरांनी) :

  • कालवे: ०
  • बांयो / कूप नलिका: ०
  • तळी: ३
  • ओढे: ०
  • हेर: ५

उत्पादन[बदल]

आंगोद ह्या गावांत सकयल दिल्ल्या वस्तूंचें उत्पादन जाता( महत्वाचें सकयल दिल्ल्या प्रमाणें): PADDY,BROOMS,CASHEW NUTS,COUNTRY LIQUOR,POTTERY,COCONUTS,COCONUT OIL,CARPENTRY

आगोंदा गावंची आख्यायिका

आगोंदा गांवच्या नांवाविशी एक काणी आसा. आगोंदा हे एका चलयाचे नांव. हो चलो मोठोसो आशिल्लो, कितलेंय खाल्यार ताचे पोट भरनाशिल्ले, तो खूब खायत रावतालो ताच्या आवयक एक दीस राग येता कारण ताका खूब खावंक जाय आशिल्ले. ती ताका सांगता आपूण तूका कसले तरी खावपाचे जिनस करून दवरता. ते म्हणसर तूं वच आनी दर्याची ल्हारां मेज. तो थंय वचून ल्हारां मेजत रावता आनी ल्हारां येयत रावतात ती काबार जायनात. तो ती ल्हारां मेजता मेजता थंयचो नाच जाता. आनी हो भूरगो आता काळो फातर जावन थंय आसा देखून हांगा आगोंदा अशें म्हणटात.

आगोंदा गांवचे खाशेलपण[बदल]

तेंचप्रमाण आगोंदा नांवांचो देव आनी देवसुवात आसा आनी खास करून शिगम्यावेळार लोक ताच्या नावांन उत्सव करतात. गोंयच्या कांय गांवची नांवां ही त्या त्या ग्रामदेवलेच्या नांवावेल्यान पावल्यात अशें इतिहास सांगता. तेंचप्रमाण ज्या देवांनी जी थळां आसात त्या प्रमाण गांवां वाडयांक नांवां पडल्यात. घडये हेंय नांवच तशेंच आयल्या आसूंक जाय. आगोंदा गांव एक पंचायत जावन आसा. ह्या गांवांत सूमार बारा वाडे आसात ह्या गांवचे खाशेलपण म्हळ्यार थंयची दर्यावेळ. ह्या गावांत क्रिस्तांव आनी हिदू लोक रावतात. तेंचप्रमाण हांगां कूणबी आनी पागी लोकय आसात. ह्या लोकांचो धंदो म्हळ्यार शेतां रोवप, नुस्तें मारप आनी विकप, काजूच्या फोगाचो रोस काडप तेंचप्रमाण मिरसांग रोवप. काजूचो धंदो बरे तरेन हांगा चलता.

आगोंदा गांवची म्हायती आगोंदा हांगा दर्या लागसार इर्गज आसा आनी ह्या गांवच्या खूबश्या वाडयांनी कोपेला वा खूरीस आसात. तेंचप्रमाण हांगां देवळां आसात आनी हांगचे एक मुखेल अशें म्हळ्यार गणपती देवूळ. ह्या गावांत फेस्ताक वा हेर उत्सवांक तियात्र आनी नाटकां जातात. हांगा खेळाचे मैदान आसा आनी हेर वाडयाचे वा गांवचे खेळगडी थंय खेळटात. ह्या गावांत बार्रां, सोऱ्याचे गादयो, ल्हान दूकानां, पसरें, पिठाची गिरण, सोसायटी आसात. त्या भायर हांगा पोलीस थाणे आसा. आगोंदा हांगां मुखेल अशें फाय-स्टार हॉटेल आसा. आगोंदेच्या दर्यावेळेर खूब भोवडेंकार येतात. तेंचप्रमाण ह्या दर्या खूब तरेची नुस्ते मेळटात. ह्या गावांत देसाय, मीरान्दा अश्या आडनावांचे लोक रावतात. आनी तांच्या आडनावांवेल्यान वाडयाक वा गावांक नांवां पडल्यात. आगोंदा हो नाला गुले ह्या रानांतल्यान सूरू जाता, हो नाला साळेरी न्हयंक मेळचे पयली आगोंदा दर्याक मेळटा. 120 हॅक्टरची जमीन हे आगोंदेचे वेळेक मेळ्ळ्या. दाट पांचव्या झाडांझोपांनी ती पातळ्ळ्या तीन दोंगराच्या मदें नंदनवनाची एक शीर कशी अशें तिका पाचरतात. आगोंदेचो वाठार जंगलांनी,दोंगरांनी भरिल्लो आसा. ह्या गांवच्या वाडयाची नांवां अशी आसात- इर्गजेवाडो, काराशिरमळ, गूरमावळ, देसायवाडो, धवलखाजन,पारवे,मीरान्दावाडो,

१) इर्गजेवाडो हो वाडो आगोंदा गावांत आसा. ह्या आगोंदेच्या गावांत एक व्हड इर्गज आसा आनी ही इर्गज दर्या लागसार आसा. ह्या इर्गजेक लागून हांगा इर्गजेवाडो अशें नांव आयलां. ह्या इर्गजेंत सगळे आगोंदेचो लोक मिसाक येतात. ह्या वाडयांत क्रिस्तांव लोक मिसाक येतात. ह्या इर्गजे कुशीक खेळाचे मैदान आसा. इर्गजेत सदा मिसा जातात आनी आयतराक लोक चड प्रमाणांत मिसाक एकठांय जातात. ह्या वाडयांत खूब माड-कवते आसात. हांगां ल्हान अशीं खूब तरेची दूकांनां, पसरे आसात.

2) काराशीरमळ-कारे म्हळ्यार रानवट विखारी झाड. कारयाच्या झाडाच्यो शिरो करून घडये मळार म्हळ्यार उक्त्या जाग्यार वा शेतात अशें दवरताले जावंये देखून हे काराशीरमळ हे नांव आयला असो अदमास आसा. पूण आता हांगा कारेयाची झाडां उरुंक नात लोकांनी ती कापून थंय घरां बांदल्यात. ह्या वाडयांत ख्रिस्तांव तेचप्रमाण हिंदू लोक रावतात. ह्या वाडयाचे खाशेलपण म्हळ्यार हांगा गणपती देवूळ आसा. त्या भायर हांगा पुलीस थाणे आसा. ह्या वाडयांत बाल-भवन आनी माद्रीचो कोयंत आसा. हातूंत ल्हान भुरग्याक शिकयतात. ह्या वाडयाच्या लोकांचो धंदो म्हळ्यार काजू रोवप, काजूचो रोस काडप आनी विकप त्याभायर हांगा माड, आंबे, पेर ही झाडां आसात.

3) गुरमावळ- गुराम ह्या उतराचो अर्थ पातमारी. घडये हांगा पातमारी हाडून दवरताले म्हण गुराब म्हणटाले. ते उपरांत गुरबावळ अशें जाला जावंक जाय. हांगां हिदू लोक चड प्रमाणांत रावतात. ह्या लोकांचे शेतां रोवप, काजूचो रोस काडप हे धंदे चलतात. हांगां एक न्हंय आसा आनी हातूंत नूस्ते मेळटा. तेंचप्रमाण हांगां ल्हान गाडे आसात. हो वाडो आगोंदा गांवांत आसा.

4) देसायवाडो- देसाय हे हिन्दू लोकाचे आडनांव. जशें कुंकळ्ळी, बाळ्ळी, केप्यां, अश्या सुवातांनी देसाय आडनांवांचे लोक आसात. तेचप्रमाण काणकोण म्हालांत आगोंदा गांवांत देसाय खूब आसात. देखून देसायवाडो हे नांव आयला. हांगा हिंदू तेंच प्रमाण ख्रिस्तांव लोक रावतात. ह्या लोकांचो धंदो म्हळ्यार शेता रोवप, काजू रोवप.

5) धवलखाजन- ह्या वाटारांत हिंदू लोक चड प्रमाणांत रावतात. हांगा ख्रिस्तांव लोकाची थोडी घरां आसात. ह्या वाडयांत एक कोपेल आसा. हांगा चड पागी लोक आसात. ह्या लोकाचो धंदो म्हळ्यार नूस्ते पागप आनी विकप. धवलखाजन म्हळ्यार उदक साठून उरिल्लो जागो जो खूब दिसांनी धवल जाता. देखून हांगां धवलखाजन हे नांव आयला जावंक जाय.

6) पारवें- पारवें म्हळ्यार कबूतर, घडये हांगा पयले पारवे खूब आसले म्हण हे नांव आयला असो अदमास आसा. ह्या वाडयात ख्रिस्तांव आनी हिंदू लोक रावतात. ह्या लोकाचो धंदो म्हळ्यार शेतां रोवप, काजू रोवप, ल्हान पसरें, दुकानां हांगा आसात. ह्या वाडयांतले थोडो लोक सरकारी कारखान्यांत काम करतात.

7) मीरान्दावाडो-हांगां मिरान्दा ह्या आडनांवांचे ख्रिस्तांव लोक रावतात. हे मीरान्दा आडनांवांवेल्यान ह्या वाडयाक मीरान्दावाडो हे नांव आयलां. हांगा हिंदू तेंचप्रमाण ख्रिस्तांव लोक रावतात. ह्या वाडयांत एक कोपेल आसा. ह्या वाडयातल्या लोकांचो धंदो म्हळ्यार काजू रोवप तेंचप्रमाण हांगा माड, शेतां आसात.

8) वाल-वाल म्हळ्यार झाड जे झाडाचेर आदारून वाडत वता. हांगा घडये वखदाची वालयो उणे जायत गेल्यात कारण लोकांनी त्यो वाल्यो मारून घरां बादल्यांत. ह्या वखदी वाली वेल्यान हे वाल नांव आयला जावंक जाय. ह्या- वाडयार क्रिस्तांव तेंचप्रमाण हिंदूं लोक रावतात. ह्या लोकांचो धंदो म्हळ्यार शेता रोवप,काजूचो रोस काडप,रोस काडप,सोरो करप. हांगां पेर,चिकू,आंबे ही झाडां आसात.

संदर्भ[बदल]

"https://gom.wikipedia.org/w/index.php?title=आगोंदा&oldid=200676" चे कडल्यान परतून मेळयलें