जुझे लुईस दियेगो फर्नांदीश

विकिपीडिया कडल्यान

जुझे लुईस दियेगो फर्नांदीश हे एक तियात्राच्या मळार वावुरपी कलाकार.

जल्म[बदल]

रायबंदर, गोंयचो जुझे लुईस दियगो फेर्नांडीश, कोंकणी तियात्र माचयेर ‘रायबंदराचो डॅनी’ म्हण वळखतात. ताचो जल्म 16 डिसेंबर 1949 वर्सा मान्युल फेर्नांडीस आनी मारिया अमेलियाक जल्माक आयलो.

सुरवात[बदल]

‘इनफण्ट जिझस’ ह्या फेस्ता निमतान 11 वर्साच्या पिरायेचेर जुझेन कोंकणी माचयेर पयले पावल घातलें. ताची कला आनी अभिनयाची स्तुती फक्त रायबंदरा न्हयच तर भोंवतणच्या गांवांनी लेगीत जाताली. तो आजून गांवच्या तियात्रांनी अभिनय करता आनी ताच्या हे प्रतेक सुमार 100 वर्सा जाल्यात. प्रोत्साहीत जावन, आपल्या इश्टावांगडा मेळून एक तियात्राची निर्मिती करपाचें थारायलें. हो तियात्र ताच्या इश्टान पोली फेर्नांडीस हाणें बरयल्लो जाचे नांव ‘आधार’. ताच्या ह्या निर्णयांत ताका आदार दिवपी नामनेचे कलाकार सर्गेस्त सौजा बॉय आनी सर्गेस्त लुईश रोड्रिगीश हांच्यानी दिलो. उपरांत 1973 ह्या वर्सा रोखडेच ताणे आपलो तियात्र ‘हांवभिकारी’ हो बरयलो. ताचो मेवणो सर्गेस्त लुईश रोड्रिगीश आनी सर्गेस्त सौजा बॉय हांच्यानी ताका आदार दिलो. त्या उपरांत ताणें केन्नाच फाटी वळून पळोवंक ना. यशाचे पांवडे चलत रावलो.

डॅनीचे तियात्र[बदल]

तांणी साबार तियात्रांचें लिखाण आनी दिग्दर्शन केलां. जशे दानशूर, शांती, हांवूय येता, हांव भिकारी, बदलो, रगताचेर सोपूत, घातकी अस्तुरी, रेफॉर्माद एफ्रिकार, उतर,फॅक्सी, भावाचें उतर, जल्माचें खत, मोगाचो शेवट, दूख ओ सूख, फोटकिरी आशा, जिविताची राणी, काकूत नासललो, कुड्डो, दुबाव, चिंतूक नासलें, काळकी दोळे, फुडार, तुकांय तेंच, पोसके, गुलाम, तूं ओगी राव, आवयक लागून, वांटे, रेसपेरा दीस येतलो, सगलें सोंपलें, संबंद, एकूच कुटुंब, विस्वास, वनवास, भावार्थ, आपोवणें, धिराधीक काळीज, देख, धर्मसंकट आनी कापूस. त्या भायर सुमार 100 तियात्रां खातीर तांणी गायन आनी अभिनय केला. कला अकादेमीन आयोजीत केल्ल्या सर्तींत ‘धागो’ ह्या तियात्रांत उत्तम गायन केल्ल्या कारणान तांका ‘पुण्य प्रशंसापत्र’ फावो जालां. आयज पसून डॅनीन 47 तियात्रांचें लिखाण आनी दिग्दर्शन केलां. त्या भायर तांचे ‘धुंवर’ आनी ‘देव-जिवीत’ हे आनीक दोन तियात्र 2017 वर्सा उजवाडा आयले.

हुद्दे[बदल]

डॅनी, ‘ड्रामटीक त्रूप ऑफ रायबंदर’ह्या संस्थेचो संस्थापक तशेंच अध्यक्ष आसात. ते भायर गांवच्या वेग-वेगळ्या इगर्जांनी, कपेलांनी, आनी संघ समितींचे ते वांगडी जावन आसात. 1980 वर्सा, पुराभिलेसंग्रह आनी पुराणवस्तूशात्र खात्यान उंचल्या वर्ग विभागाचे कारकून म्हूण काम करपी डॅनीन स्वय निवृत जालो आनी बऱ्या वावराखातीर कुवेत गेलो. उपरांत कुवेतच्या वाणिज्याविशयक बॅंकेंत वरिश्ठ कारकून म्हूण जायती वर्सां तांणी काम केलें. मात ह्या कामान तांची तियात्राविशीं आशिल्ली ओड अजिबात मारून उडोवंक ना. कुवेत शारांत तांणी ‘रोझरी फन्स’ हाच्या तियात्रांत अभिनय केला.

समाजकार्य[बदल]

माचयेर तियात्राचो आनी कोंकणीची उदरगत करपाक सदांच डॅनीन वावर केला. आपल्या तियात्रीस्त सांगात्यांक गरजे वेळार मदत करपाकूय तो जायतो वावुरला. डॅनीन 2012 वर्सा दुयेंत आशिल्ले सर्गेस्त ‘आंतोनेत द कलांगूट’ ह्या भोवगुणी अभिनेत्रेक आदार दिवपाक, खासकरून आपलो ‘उतर’ हो तियात्र सादर करून पयशे एकठांय केल्ले.

विदेशांत वावर[बदल]

‘यु.के.’ च्या स्विडन शारांतले माचयेर ह्या तियात्रिस्तान आपलो ‘उतर 2011’ हो तियात्र हाडलो आनी ‘रगत 2011’ आनी ‘रिणकारी 2012’ हातूंत अभिनय सुद्दा केलो. डॅनीन ‘रीण’ ह्या नांवाखाला एका श्राव्य आल्बमाची आनी ‘धागो’, ‘देणें’, ‘दानशूर’, ‘देवाची आज्ञा’ आनी ‘उतर’ ह्या पांच दृक आल्बम निर्मिती केल्या. तशेंच तांचे‘धागो 2004’ आनी ‘देणें 2006’ ह्या तियात्रांची चलचित्रां; यु.के., गल्फ आनी गोंयांत खिणांनी फामाद जाली. ‘पॅट्रीक दावराडो’ च्या ‘पातक 1980’ आनी ‘आयरिन्यु गोंसल्वीस’ च्या ‘मदली वाट 2015’ ह्या दोन वेवसायीक तियात्रीसांनी दिग्दर्शन केल्ल्या तियात्रांनी डॅनीन वांटो घेतला. तेच तरेन सर्गेस्त ‘जॅसींतो वाज’, ‘एम्. बॉयर’, ‘एच्. ब्रिटन’, ‘ग्रॅग’, ‘वॅलंटी मस्करेनस’, ‘सोझा बॉय’, ‘कंसॅप्शन’ आदी ह्या सारक्या धिप्पाड तियात्रीसांचो आसपाव आशिल्ल्या कांय तियात्रांची निर्मिती आनी दिग्दर्शन तांणी केला.

इनामां[बदल]

1979 वर्सा, कला अकादेमीच्या राज्यस्तरीय तियात्र सर्तींत ‘ड्रामटीक त्रूप ऑफ रायबंदर’ हाच्या आश्रया खाला आपलो ‘बदलो’ हो तियात्र सादर केलो आनी हाच्या उपरांत सर्तीचे सदचे सर्तक ते जाले.

‘धंदो 1997’, ‘पराश्रयी 2003’, आनी ‘देणें 2006’ ह्या तियात्रांच्या दिग्दर्शना खातीर तांकां पयलीं इनामां फावो जालीं जाल्यार ‘धागो 2004’,’दोळ्यां आड 2007’ आनी ‘देवाची आज्ञा 2016’ ह्या तियात्रांक दुसरीं इनामां लाबलीं. तशेंच लिखणेच्या नदरेंतल्यान तांच्या ‘देवाची आज्ञा 2016’ ह्या तियात्राक पयलें इनाम जाल्यार ‘धंदो 1997’, ‘पराश्रयी 2003’ आनी ‘दोळ्यां आड 2007’ ह्या तियात्रांक दुसरें इनाम फावो जालें. तेच तरेन ‘धंदो 1997’, ‘धागो 2004’ आनी ‘देणें 2006’ ह्या तियात्रांच्या संहितेक पयलें इनाम मेळ्ळे जाल्यार ‘शेरोणा येता(Sharonaeta) 2002’, ‘पराश्रयी 2003’ आनी ‘देवाची आज्ञा 2016’ हांकां दुसरें तशेंच ‘एकूच कुटुंब 1999’ आनी ‘दोळ्यां आड 2007’ हांकां तिसरें इनाम मेळ्ळें.

सत्कार[बदल]

‘यु.के.’ च्या ‘स्विडन गोवन एसोसियेशन’ हे संस्थेन तशेंच ‘ड्रामटीक त्रूप ऑफ रायबंदर’ हे संस्थेन आपल्या 40 व्या वार्षिकोत्सव दिसा, तियात्र क्षेत्रांत तांणीदिल्ल्या योगदाना खातीर डॅनीचो सत्कार केलो. तशेंच 17 एप्रील, 2016 दिसा ‘कला अकादेमी गोंय’ आनी ‘तियात्र अकादेमी गोंय’ ह्या संस्थांनी ‘द टायम्स् ऑफ इंडिया ग्रूप’ हांच्या जोड पालवान आयोजीत केल्ल्या ‘तियात्र दीस’ निमतानूय डॅनीचो सत्कार करप जालो.