देवूळ

विकिपीडिया कडल्यान

देवूळ हें देवाची मूर्त, लिंग वा प्रतीक हांच्या रूपान आशिल्ली देवाची सुवात. म्हापुरसाच्या समाधींकूय देवूळ अशें म्हण्टात. गांवांतलो वेंचीक जागो वा जलाशय, दोंगर, धोली, झाड, कुंज, शिळा ह्यो सुवाती पवित्र मानून थंय देवळां बांदतात. मंत्रपूर्वक स्थलशुध्दी करतकच वास्तूकलेच्या नेमांक धरून त्या जाग्यार मुर्तीची स्थापणूक करतात. मुर्तीची विधिपूर्वक स्थापणूक करप, हें चड गरजेचें आसता. प्राणप्रतिश्ठेउपरांत ते मुर्तीचेर हेर उपचार करतात. फांतोडेर भुपाळ्यो, कांकड आरत्यो म्हणून देवाक जागयतात आनी रातचें शेजारती म्हणून न्हिदयतात. फांतोडेर, दनपरां आनी सांजवेळार ताची पुजा करतात. देवाफुडें तेलाचो वा तुपाचो दिवो लायतात. देवीची खणा-नाल्लान होंट भरतात. कांय देवांफुडें बोकडो, कोंबो हांचो बळी दितात. सिंधु संस्कृतायेंत पयलीं देवतांची पुजा जाताली. सिंधु संस्कृतायेंत पयलीं देवतांची पुजा जाताली.

कांय जमातींभितर देवळां नाशिल्लीं. चड करून हेडपी जनातीं देवांचें माटव वा तंबू आपलें वांगडा घेवन भोंवतालें. जेन्ना त्यो जमातीं एका जाग्यार थिरावल्यो, तेन्ना तंबू, माटव वचून त्या जाग्यार देवळां आयलीं. व्हड मोलादिक मुर्तींखातीरूय देवळांची गरज पडपाक लागली. पूजा, भजन, किर्तन, प्रवचन, धर्मीक ग्रंथाचें पारायण, चर्चासत्रां, धर्मसभा, उत्सव, जात्रा, कौल लावप, कसलेंयदिव्य करप, न्यायनिवाडो करप हांकां लागून देवळांक संस्कारकेंद्राचें तशेंच ज्ञानपिठांचें स्वरूप मेळील्लें. पुण्यप्राप्ती, पापमुक्ती, आंगवण, कीर्त, हेर पंथांतल्या लोकांकडेन सर्त, ह्या हेतूंनी देवळां बांदप जातात. देवूळ बांदप वा ताचो जीर्णोध्दार करप हें हेर कर्मांतलें 'पूर्त' कर्म मानतात. देवूळ बांदपाचो विचार मनांत आयल्यार पंचमहापातकां नश्ट जातात, अशे उल्लेख पुराणांत मेळटात.

पयलीं संस्कृतीक आनी धर्मीक नदरेन गांवांचेर देवळांचें प्रभुत्व आसतालें. मनांक शांती दिवपी पवित्र सुवात म्हणून भाविक लोकांचें जिणेंत देवाक म्हत्वाची सुवात आसता. ग्रीक, रोमन, बॅबिलोनियी, इजिप्तियी ह्या फुडारिल्ल्या सस्कृतायेंत लेगीत देवळांक म्हत्वाची सुवात आसा.

"https://gom.wikipedia.org/w/index.php?title=देवूळ&oldid=202802" चे कडल्यान परतून मेळयलें