पुंडलीक नायक
पुंडलीक नायक हाचे पुराय नांव पुंडलीक नारायण नायक
जल्म[बदल]
पुंडलीक नायकाचो जल्म 21 एप्रील 1952 ह्या दिसा गोंयच्या वलवय गांवांत जालो. आपले भूरगेंपण आनी विधालयिन शिकप गांवांत केले. उपरांत धेंपे महाविधालय पणजे हांगा फूडले शिक्षण केले.
स वर्सां कोंकणी मराठी आनी हिंदी भाशांचो शिक्षक म्हूण वावूरलो. शाळेंत शिक्षक म्हूण काम केल्या उपरांत ते पणजी आकाशवाणीचेर सहसंपादक, सहाय्यक संपादक म्हूण वावुरले आनी उपरांत नोकरी सोडून आपणाक पूर्ण वेळ लेखनाक ओपून घेतलें. कोंकणीतलो अश्टतासी लेखक म्हण तांणी नामना मेळयली. 1976 वर्सा “बाम्बंर” ही नवलिका घेवन एक नवे मोड ताणे निर्माण केले. मोगाचे कथानक घेवन बायले आनी दादल्याचे सैमीक आकर्शण अतिशय उक्तेपणान चित्रीत करपी “अच्छेव” ह्या कादंबरीन कोंकणी कादंबरीची खरी वळख संवसाराक दिली. गोंयच्या सामाजीक जिणेचे अध:पतन जिवंतपणांन ह्या कादंबरीन आयला. गांवगि-या वाठाराची पुराय लोकसंस्कॄताय तिच्या सगल्या खाशेलतायेक धरून हे कादंबरीन आयिल्ली दिश्टी पडटा. कोंकणी कादंबरीक ताणें सामाजीक आनी सांस्कृतीक बसका दिली. मीन सूरू जायना फुडे पयलेच फावट गोंयांत आमचे मूळ ग्रामसंस्कृताय व्यवस्था कशेतरेन विस्करीत जाल्या. मिनाक लागून थोडो पयसो हातान आयिल्ल्यान शेती प्रधान व्यवस्था इबाडटा त्याच तरेन गांवची निर्मळ जीण भुंय सपाट जाल्ल्याचे दर्शन स्वार्थ दुस्वास अनैयतीक्ता वा एकंबर मिनांक लागून मनशाचे काळीज कशे तरेन दुशीत जाला ताचे चित्रण करपी ही कादंबरी. “गुणाजी” ही कादंबरी राखण्याचेर आदारीत आसा. पुंडलीकाचे कादंबरीचेर आदारीत “दायज” हें नाटक उजवाडा आयला.
पुंडलीक नायकाचो साहित्यीक वावर[बदल]
रंगमाचयेर आयिल्लीं काय नाटकां[बदल]
खणखण माती, रक्तखेव, राखण, सुरींग , सूर्यसांवट, देमांद, शबै शबै भौजन समाज , पिंपळ पेटला, श्री विचित्राची जात्रा , दायज, चैतन्याक मठ ना, आत्मवंचना, सांगोड.
कथा वा नवलीका वा कादंबरी[बदल]
मुठय, पिशान्तर, बांबर, अच्छेव, वसंतोत्सव आनी दायज, अर्दूक, गुणाजी.
कवीता[बदल]
गा आमी राखणे
एकांकी[बदल]
गांवधनी गांवकार, छप्पन्न थिगळी येसवंत, चौरंग, आकाशमंच, दिगंत.
बालनाटय वा बालसाहित्य[बदल]
रानसुंदरी, आळशांक वाग खातलो, शिवाचो बळी , मनू, गोंयचो पावस, गौरी आनी कल्परूख, बेंकार भोंवडेकार.
पुंडलीक नायकाक लाबिल्ले पुरस्कार आनी भौमान[बदल]
• काोंकणी भाशा मंडळ( गोंय) साहित्य पुरस्कार 1975 ते 1983 • गोंय कला अकादमी साहित्य पुरस्कार 1975 ते 1978 • “चौरंग” अेकांकी संग्रहाक साहित्य अकादमी पुरस्कार1984 • भारतीय जेसीचे वतीन कर्तूत्वी तरनाटो म्हण गौरव,( मद्रास ) 1985 • नाटकांचे अखिल भारतीय सर्तित 1940 वर्सा “मर्णकटो” नाटकाक आनी 1986 वर्सा “श्री विचित्राची जात्रा” नाटकाक आकाशवाणी पुरस्कार हे पुरस्कारानी ताचो भौमान जाला.
पुंडलीक नायकाचे हेर भाशिक योगदान[बदल]
• कोंकणी बराबर मराठींतूय लेखन केलां. तांचे “मुठय” 1977 “पिशांतर” 1977 आनी “अर्दूक” 1989 अशे तीन कथा संग्रह उजवाडा आयल्यात. • “गोवापूरी” ह्मा इंग्लीश नेमाळ्याचें 2005 वर्सा संपादन केला. • “वदचक्र” ह्मा नावाचे मराठी फिल्म ताच्या कादंबरीचेर आदारून निर्माण जाला. • ताची जायती बरपा हेर भाशानी अणकारीत जाल्यात.
पुंडलीक नायकाचे हेरकडेन योगदान[बदल]
• गोंयचे राजभास चळवळीचें 1985 ताणी येसस्वी रितीन फुडारपण केलें. • “कोंकणी प्रजेचो आवाज” हे संघतनेचो निमंत्रक म्हूण ताची निवड जाली. • 1993 ते 1998 मेरेन दिल्लीचे संगीत नाटक अकादेमीचे वांगडी आसले. • 1998 वर्सा पणजी दूरदर्शन केंद्राचे सल्लागार समितीचे वांगडी जाल्ले. • पुंडलीकान कोंकणी अकादेमीचे उपाध्यक्ष पद, अध्यक्ष पद, साहित्य अकादेमी चेरमानाचे पद, अश्या कितल्याश्याच संस्थाचेर कोंकणीचे प्रतिनिधीत्व म्हूण काम केला.
संदर्भ[बदल]
- ↑ जैत (पुंडलीक नायक गौरव विशेशांक 2014) हे पुस्तक भिकू बोमी नायक हाणे संपादन केला.