साक्षी मलिक

साक्षी मलिक कादियन (जल्म;3 सप्टेंबर1992) हि आदली भारतीय फ्रीस्टायल कुस्तीगीर.2016 वर्साच्या गिमांत ऑलिंपिकांत तिणें 58 किग्रॉ विभागांत कांस्य पदक जिखून ऑलिंपिकांत पदक जिखपी पयली भारतीय अस्तुरी कुस्तीगीरजाली. 2017 इस्वेंत भारत सरकारान तिका पद्मश्री, देशाचो चवथो व्हड नागरी पुरसकार दिवन भोवमान केलो आनी 2024 इस्वेंत, टाईम्स नेमाळ्यान संवसारांतल्या 100 प्रभावी लोकांच्या वळेरेंत तिचो आस्पाव जालो. जे.एस्.डब्ल्यू. स्पोर्टस एक्सेलन्स प्रोग्रामाचो एक भाग आसा, तिचे वांगडी अस्तुरीकुस्तीगीर विनेश फोगाट,बबीता कुमारी आनी गीता फोगाट आसात.

मलिकान पयली 2014 च्या ग्लासगो हांगा जाल्ल्या कॉमनवेल्थ खेळांत रुप्यापदक जिखिल्लें. तिणें भाजप खासदार आशियाई कुस्ती सर्तीत कांस्यपदक जिखिल्लें. ती भाजप खासदार ब्रिजभूषण शरण सिंग हांच्या विरोधांत 2023 च्या भारतीय कुस्तीपटूंच्या आंदोलनाची एक मुखेल फुडारी आशिल्ली. डिसेंबर 2023त, ब्रिजभूष शरण सिंग हांच्या एका लागींच्या सांगात्याची डब्ल्यू.फ.आय. मुखेल म्हूण वेंचणूक जाल्या उपरांत तिणें कुस्तींतल्यान निवृत्ती जाहीर केली.

सुरवेचें जिवीत

मलिक हांचो जल्म 3 सप्टेंबर 1992 दिसा हरियाणच्या रोहतक जिल्ह्यांतल्या मोकरा गावांत जालो. तांच्या बापायचें नांव सुकबीर, जे दिल्ली परिवहन मंडळांत बस कंडक्टर आशिल्ले आनी आवयचें नांव सुदेश मलिक. ती हेल्थ क्लिनिकांत सुपरवायझर आशिल्लीं. तांचे बापूय सांगता त्या प्रमाण, “तांका आपलो आजो बदलू राम, जे एक कुस्ती खेळपी आशिल्ले,तांकां पळोवन कुस्ती खेळपाक प्रेरणा मेळ्ळी.” साक्षी मलीकान 12 वर्साचे पिरायेचेर इश्वर दहिया ह्या प्रशिक्षका खाला रोहतकच्या छोटू राम स्टेडियम हांगाच्या एका आखाड्यांत कुस्तीचें प्रशिक्षण सुरु केलें. पूण थंय कुलदीप मलीक,इश्वर दहिया, मनदीप सिंग आनी राजबीर सिंग अशें चार जाणा आशिल्ले. जांणी साक्षी मलीवेवसायीक कुस्तीगीर म्हणून आंतरराष्ट्रीय मळार मलिकाक पयलें यश 2010 वर्सा ज्युनियर वल्ड चॅम्पियनशिपांत मेळ्ळें आनी थंय ताणें 57 किलो फ्रीस्टायल सर्तीत कांस्य पदक जिखलें. 2014 वर्साचे डेव्ड शुल्टज आंतररातष्ट्रीय सर्तीत ताणें 60 किलो वजनांत भांगरा पदक जिखलें.कुस्ती ह्या खेळा कडेन आशिल्ली आपली आवड आनी समर्पण तिगोवन दवरलो.

करिअर

वेवसायीक कुस्तीगीर म्हणून आंतरराष्ट्रीय मळार मलिकाक पयलें यश 2010 वर्सा ज्युनियर वल्ड चॅम्पियनशिपांत मेळ्ळें आनी थंय ताणें 57 किलो फ्रीस्टायल सर्तीत कांस्य पदक जिखलें. 2014 वर्साचे डेव्ड शुल्टज आंतररातष्ट्रीय सर्तीत ताणें 60 किलो वजनांत भांगरा पदक जिखलें.कुस्ती ह्या खेळा कडेन आशिल्ली आपली आवड आनी समर्पण तिगोवन दवरलो.

खाजगी जिवित

मलिक सध्या भारतीय रेल्वे कंपनी वांगडा ताच्या दिल्ली विभागाच्या वेपारी वीभागांत काम करता, जो उत्तर रेल्वे वाठारांत आसा आनी जेएसडब्ल्यू खेळां उत्कृश्टताय कार्यावळीचो एक भाग आसा. रियो हांगा कांस्य पदक मेळयल्या उपरांत ताका वरिश्ठ लिपिकांतल्यान राजपत्रीत अधिकारी म्हणून बडटी मेळ्ळी.

रिओ ऑलंपीक जाले उपरांत थोड्याच वेळान दिल्ले मुलाखतींत मलिक हांणी सांगलें की 2016 वर्सा आपूण आपल्या वांगड्या कुस्तीगीर सत्यव्रत काडियन हाचे कडेन लग्न जाल्ली.2 एप्रील 2017 दिसा तांचे लग्न जालें. काडियन आंतरराष्ट्रीय पांवड्यावेलो कुस्तीगीर आसा आनी आशियाई खेळ आनी राष्ट्रकुल खेळांत पदकां जिखल्यात.14 नोंव्हेंबर 2024 ह्या दिसा तिणें योशिदा काडियन नांवाच्या चलयेक जल्म दिलो.

लैंगीक गैरवेव्हाराचो आरोप

मलिक हांणी विनेश फोगाट आनी हेर कुस्तीगीरां वांगडी हांणी भारतीय कुस्ती महासंघाचे अध्यक्ष आनी खासदार बृज भूषण सिंगा हाचेर लैंगीक छळ आनी मानसीक त्रासाचो दिल्ल्याचो आरोप केलो. तांणी जानेवारी 2023त भारतीय कुस्तीगीरांचो निशेध घडोवन हाडलो आनी भारतीय कुस्ती महासंघ विसर्जीत करपाची मागणी केली. ह्या दाव्याची चवकशी करपा खातीर देखरेख समिती तयार करपाची सरकारान आश्र्वासन दिल्ल्यान जानेवारी 2023 वर्सा निशेध सोडून दिलो. एप्रिल 2023 वर्सा सरकार कांयच करीना असो दावो करुन निशेध करपी कुस्तीगीर परतून आपल्या रॅलींत आयले.

लोकप्रिय संस्कृताय

2022 वर्सा जर्मन प्रसारक ड्युश वेलेच्या कुस्तींतल्या बायला विशींच्या ल्हान डॉक्युमेंटरींत मलिक दिसली, तातूंत तरणाटो कुस्तीगीर पायल शर्मा हांचो आस्पाव आशिल्लो.ह्या डॉक्युमेंटरींत मलीक शर्माक वेवसायीक कुस्तीगीर जावपाचे वाटेर प्रशिक्षण दितातशेंच भारतांत आनी खास करुन खेळांतल्या बायलांक परंपरेन चलपी लिंगीक भुमिका दिता.

पुरस्कार आनी मान्यताय

पद्मश्री (2017)-चवथो सगळ्यांत व्हड भारतीय राष्ट्रीय सन्मान.

मेजर ध्यानचंद खेल रत्न (2016) भारताचो सगळ्यांत उंचेलो खेळां सन्मान.

भारतीय रेल्वे, भारतीय ऑलिंपिक असोसिएशन, युवा वेव्हार आनी खेळां मंत्रालय,दिल्ली सरकार,हरियणा,मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश सयत वेगवेगळ्या राज्य सरकारां कडल्यान,जेएसडब्ल्यू गट आनी राजकी गट अशा खाजगी संस्थां तशेंच भारतीय राष्ट्रीय लोकदलाकडल्यान वट्ट RS 5.7 कोटी (670,000 अमेरिकी डॉलर) परस चड रोख इनामां फाव जाल्यात.

भारतीय रेल्वे कडल्यान राजपत्रीत अधिकारी पदाचेर बडटी.

हरियाणा सरकारा कडल्यान क्लास 2 नोकरेची ऑफर.

हरियाणा सरकारा कडल्यान 500 गज जमीन अनुदान मेळ्ळा.