Dhongor

विकिपीडिया कडल्यान

Dhongor hem utor Dhenu hea Sankrit utrak lagim asa. Dhenu mhollear Gai oso orth zata. Hench utor dongurl’li ani dongor hea utrak lagim asa. Dhongor mhollear Dhongor somazachem dhon. Hem dhon Gorvam ani Bokddanchea rupan tanche kodden asa.

Vollokh[बदल]

Dhongor mhollear Gorvam ani Bokddam rakhpi veakti. Hi vyakti dongracher vo dongul’lecher rabito korun ravta. Hea somazachi pallam mullam xatriya vorgak lagim asat. Tanchi bhas tankam her somaza koddlean veglloita. Tancho vevsai purai somazak khaxeli seva orponn korta. Tancheo chali-riti tanchi osmitai rakhta. English obheasak tankam udeyogik, promannik ani imani oxem mhonnttat. Dhongoram sombhodim Aiyoni Akbarinchem mot vaitt asa. Tanchea motan "Dhongor ho gorvixtt,hotti ani xek gazovpi rajputancho vorg, tanche kodden sobar xastram asat".

fattbhuim[बदल]

Dhongorancho ugom bhov purvil’lo asa. Dhongorancheam kullachi survat Matura vattarant Gokull, Vrundavan hangam zali. Thoim thaun te Mevar vattarant gele. Tea uprant Gujarat ani Maharastrant rabito korpak lagle. Oxem itihaskaranchem mot asa. Captain Figzeraldda-chea mota promann survek Dhongor somazachem baram kullam aslim. Him kullam baragi Dhongoram sakun utpon zal’lim. He baragi Dhongor Hindustan saun Hingoli deshantlean aile oxem mantat.

Vyutpot'ti[बदल]

Itihaskarachea motant Goyant xetacho vavr korpak Gorvanchim goroz lagtali. Takach lagun Maharastrantlean him Gorvam Goyant pavpak hench karonn oxem mantat. Goyant udok ani chorov bhes boro axil’lean Dhongor somazant Goynchea dongramni aplo rabito kelo.Goyant vagheri dongrar, Morlem gaddar, Pannsulim dongrar, Karmoll ghattant , Dhudhsagar, Katlachi mavli hea zageanim Dhongor somaz pollovpak melltat. Dhongor somazachi kaim khaxelim oxim addnanvam asat. Dhekik: tott, shindhe, kalle, jore, gore, yeddge, lambor, varak, pavnne, zongle, humanne, kharvat, matte, kollekar, yamkar, bhavdhanne, avnne, baddke, kokre, paddkare, shellke, shingadde, fale, pinglle, ddoifodde, kollapote divnne, butte pandramishe, kasture adi.[1]

Dhormik nodrentlean[बदल]

Judev dhormachea pustokant Devak Gonvlli hem utor vapurlam (stotr 23.) kristanv dhormanchea pustokant Jezu khud apunn svothak ek Boro Gonvlli mhontta. Purvil’li Israel porza, Gonvlli somazachi asli.Tatunt amkam Abraham, Jakob, Moises, David patxai he sogllem Gonvlli somazche fuddari mhonn ul’lekh korpak yogya tharta. Novea Korarant Jezu Pedruk xelliank rakhpachi agya dita . haka lagun Pedru Jezu koddlean Gonvlliponnachi podvi svikarta. Hich podvi dor ek Pap Saib apnnaita ani apli podvi Bism Saibak favo korta, tea uprant Bism Saib dor eka Iadnikak hench gonvlliponn vanttun dita. Musolman dhorman Mohammad provadiapunn Gonvlli somazacho mhonn svikarun aplem vhoddponn tantunt rigun asa mhonn khuxal zata. Sikhanchea Povitr Pustokant zaite kodden rakhnnea vixim ul’lekh kelo asa. Khas korun Sikh bhavarthi, gorvank ani Gonvlleank Dev mantat. Hindu dhormant Krishn ho devacho avtar, Dhongor somazantlo toxench tacho posko bapui heach somazacho oxem dhormik itihaskar mantat.[2]

Rahanniman[बदल]

Dhongorachea ghorak gavall vo Vaddo oxem-i mhonttat. Hi gavall maddot kindall, zambo sarkil’lea zaddanchea adaran toyar kortat. Gavllache pake vo chap’par korpak ier, kindall, bambro, kanno, karvi na zalear tamidd, karadd oxea rantti zatinchea govtancho vapor kortat. Pake xinvpak fokot axinchi dor sampadd vell vaportat. Govllache veg-veglle bhag asat.

  • Gotto- Gavllacho fuddl bhag zhoim gorvam ravtat.
  • Gonni- lhan paddkam khatir khuxik axil’lo lhan zago.
  • Mazh ghor-Gavllacho fattlo bhag zhoim mon’xam ravta.
  • Konn- samon dovorpa khatir kel’lo lhansoch mallayevhoiri zago
  • Mannos- chul.
  • Kumpnn- vhoim jim konno, kindall, zambo hancheo boddeo vapddun kortale. Hea kumpnnachea darak pyadd oxem mhonttat.
  • Gatddi- gotto aniGavllachea modem ji bhoddianchi vonnotastali tika gatddi mhonntale.
  • Sattli- bokddeank dovorpachi suvat, hi suvat Gavllachea bhair astali.

Bhes[बदल]

Dhongor adim kumio, kavas hea zaddam pasun toyar kel’le kopdde ghaltale. Uprant tancho bhes bodol’lo. Dadlo choddso langotti, davea hatant kodde, payant chamddeancheo vhanno, kanant rajkaddeo, davea kanant bhigmalli, tokler xhenddi ani tka pagotte bandtale. Toxench komrek suparechi pixvi ani koiti ghalpak lakddacho ankddo astalo. Dadleanchea hatant sodanch ek danddo ani angar ek keimball astali. Bailo Dhongorim chirkudd nhestali. Golleant veg-vegllea torecheo ghorsolleo, hatant kaknnam, danddak tollmon, kanant kap vo bugddi ghaltali.

Khann- jevonn[बदल]

Dhongoranchem mukhel jevonn amil, dhoi, tak ani nachnneachi bhakri, hanche vangdda porsant pikpi surann, karande, kantte kanngam, bhil’l madd, rankellim... adhi bhajiechea rupan vaportale. Toxench kudduk, chivar, poklli, faglam, taikillo bhaji mhonn vaportale. Toxench ranantlim chun’nam, konneram, kormolachim boram, kan’nnam... adiim te khatale. Poi, son, landdare, sartiv ani konke oxem panch toreche mhovanche polle tanka mhonv ditale. Dhongor fokot porbekuch tandull vaportale.

Vevsai[बदल]

Dhongor somaz Gorvam ani bokddam rakhtat. Gorvam ani bokddancher tancho vevsaiadarit asa. Dhongor somaz kodden jitlim gorvam, bokddam astat titlich tanchi dhon sompati chadd promann hi dhan sampoti asap mhollear tanchem jivit sukhi zavap. Hi dhan sampati tanchea jivitachem udar posonn korta. Dhongor somaz unch dongrar ravta. Thoim tancho rabito asta. Povitr Pustokant Jezu mhontta, “ Hanv boro Gonvlli. Boro Gonvlli apleam xelliank nanvan vollkotat.” (Juanv 10: 14) dhongor aplea gorvank, bokddeank nanvan vhollkota. Dhekik: panddav, bhalli, bhingari, devgiri, gopall, chatur,bhadur, sondar, tambatt… adi. Te tanchi nanvam gheun tankam kitem sangpak zai te sangtale. Aple nanv ghetla hem gorvank bhes borem kolltalem. Povitr Pustokant Jezu mhonntta, “Mhojim menddram mhozo tallo aikotat… Hanv tumkam subham chorov ditlo”. (Juanv 10: 09) dhongor somaz gorvam bokddank, unch panchvea dongrar chorvak vhorta. Tanka boro chorov dium-che khatir veg-veglle suvater tankam ghun vhoita. Aplea gorvam bokddeank disbhor chorov dita, tanchi rakhonn korpak tanche vangdda ravta.

Yennavoll[बदल]

Gorvam ani bokddam Dhongorak iennavoll utpon korun dita. Gorvam pasun dud kaddtat. Hea duda pasun tak ani dhai kortat. Hea soglleanchi vikri zatat. Dud chodd korun ghoram-ghoramnim vikap zatalem. Hem dud vikpak tankam dongrar sakun sokoil denchem poddttalem. Toxench duda pasun kel’lem tak ani dhai bazarant viktale ani tache bodlek apleak zai teo her vostu getale. Bokddeanchem dud te viknant, fakat tanche lenddiachem sarem mhonn vapor zata. Dekhun xetkar, bhatkar heo lenddio poixe diun vhortat.

Dev-Dhorm[बदल]

Dhongor sodanch soimbachea sandheant axil’lean tea soimbakuch Dev mantat ani soimbachea veg-vegllea vostunich te Dev toyar kortat. Tanche fatrache supareanche, patvanche, nal’lache, ttakache… oxe veg-veglle toreche Dev astat. Hea sogllea Devank veg-vegllim nanvam asat. Dekhik: zania navlea, vittoba zanea, vittoba kallma, dhulloba menia, vittoba pavnnaii… adi. Goyantlea sogllea Dhongorachi mull devi Maharasttrantli tillari nhoi. Ani tanchea ghorant Dev kortole zalear tankam te nhoie kodden vhchun to korun haddcho poddta. Goyenchean thoim vetanam vatter jitleo ximo mellttat.Titleim ximacher goddacho khoddo, nal’l. viddo dovrun ek kombo marcho poddta. Tillari nhoient pavtokuch jitlea fatrancho Dev kortale titleam zannanim nhoient eka vangddach but’ti marun fator kaddpache asta. Dhangar sodanch Devachi puja korinant. Her disanim Deval eka pettreak vhoir ghorak bandun dovortat. Hea pettreak Devachi pudd mhonnttat. Fokot porbekuch Devak bhair kaddttat ani tachi puja kortat. Dor pavtti novea kopddeancher Devachi puja kortat ani taka fakat dudan kel’li khir nevedh mhonn dakhoita. Puja korun zatokuch Devank portem pettareant bandun dovortat.

Chali-riti[बदल]

Dongor somacheo chali riti her somaza poros veglleo astat . mon’xachea jivitachea veg-vegllea panvddear veg-veglleo vidhi hea somazant kortat.

Zolma vellar[बदल]

Bhurgeacho zolm zatokuch ghorabeak panch disancho suier asta. Avoik ani bhurgeank panch dis zaumche poilim ghorant ghenant. Panchvea disachem xastr zatockuch tika ghorant bhitor ghetat. Tache poilim ti ani bhurgem ghora bhair eka kuddint astat. Hea disa eka chandeachea panar modekak xit ghalun tacher divo dovortat. Kuxik holod, kajol oxeo zaiteo vostu dovortat. Hem sogllem ek tapkaddient ghaltat. Hem sogllem avoichea ani bhurgeachea fuddeant vhorun dovortat ani uparant fugoil’lea chonneanim avoichi untti bhortat ani tapkaddi gheun avoik panch pautti ovalltat, hea disa kudd Devachi puja poilim kortat. Sovea disa sattavi kortat tea disa avoik nhoicher vortat. Deger ek futto purtat tacher dhovo kopddo ghaltat ani sokoil panch toranche dhanya kirlonk ghaltat ani tachi puja kortat. He danya kirlon iesor avoin sodam ieun puja korpachi asta.

Logn[बदल]

Dhongoranchi choddxi samuhik logna zatalim gorvam fattlean taka vell mellonaslo dhekun oxim kortalim asum yeta. Sakarpuddo zatakuch teach disa lognacho vell ani mohurat tharaitat. Tea disa zathem kaddpacho vavr cholta. Panchvi saddi, kaknna, kappad, devrecho aher, kopdde, pagotte, bashing, kare,pattli, mangalsutr, fullancho har ani lens oxem hea zatheache saman asta.Lognachea adlea disa hallad kuttpachi parampara asta. Tea disa vaddea voileo saglleo bailo vangdda yevun hallad kutt’tat. Hea vellar veg- veglli gitaim mhonntat. Hallad laun zatokuch vhoklek nhannoitat. Logna disa vhokol saddi nhesta zalear navro aagi, topi dhotor ani bashing bandta. Tanchea hatant nal ani suri ditat. Lognak Dhangar somazantle ieddghe ani lambor bhattpann kortat. Vhokol govagher voiche poilim novro bhailechea ghorantlo Dev chorta ani apleo otti manya zatokuch porto korta. Lognachea dusrea disa kallsavnnicho khell zata. Dhangar somazant vidhvachem logn kortat. Punn ticho ghov adim logn zal’lo aspak zai ani tachi bhail mel’li aspak zalearuch tichem logn zatalem. Hea lognal kapadd nhesovop oxem mhonttat. Hea logank novro vhoklek apunn haddl’lem kapadd nhesovn vortalo. Hem logn ganvche ximer eka kallkache kuddint zatalem. Hem logn savayxinn bailen pollovpak zaina oso Dhangar somazant nem asa choddxim logna zati bhitoruch zatalim.Zo konn zati bhair logn zalo zalear taka ztintlean bhair kaddttat.

Moronn[बदल]

Mel’lea mon’xak Dhongoracho poramporik bhes ghalun bosoitat. Xizoil’lem xit taka xidori mhonn ditat. Dhongor somazant mel’lea monxak purtat. Haka guru marg oxem mhonntat. Purpak fondd khonntona poilem vhoddlea cholean kudoll marpachi asta. Mel’lea mon’xachea nanvan ek fator “isav” mhonn dovortat Hea isavak dor porbek nived dakoitat. Dhangar somazantlem mahall choddxe tache zatat . poilea vorsachea mahallak konnak apovnnem dhaddinant. Dusrea vorsak vhoddlo ani dhaklo chalo dhai ani tandull kaloun lokachea darar laitat. Lokak konnager mahall asa to kollta.

Jani[बदल]

Dor ek Dhongarachea ghorant ek gai Devak dovortat, tikach janni mhonntat. Tichem dud viknat. Fokot ghorantuch ani ghorant zavpi sann porbe vellar tichea dudacho vapor korun Devacho prasad kortat. Toxench ti gai ani tichi sonsot konnakuch viknat.

Sonn- Porbo[बदल]

Dosro[बदल]

Dhongor somazantlo Dosro ho mukhel sonn. Dusre tin dis astat. Goyant dosro asta tachea poilea disa Dhongor somazachea dosreak survat zata.

Zagor
Polea disa Devachi puja kortat. Devachi puja korche poilim matollek nal’l, supari, bhatachi konnsa, tovxim, bhendde, karande, kangllam, kavnalla, ghagriyo onxichea dorant bandtat ani khavchea panar Dev puztat. Taka nived mhonn pittachi khir kortat. Ratbhor nachtat, fugddi ghlatat, rat zagoitat.
Dosro
Hea disa Devak kormolachea panar puztat. Uprant eke pattient Devak kitem lagtat tem ghalop. Dekhik: fulam, panam, follam…. Ani Toxench takache panch tambie bhorun tatunt supari ani apattanchem pan ghaltat. Sogllem gheun ghorantlean panch pavlam bhair vochop ani Devachi puja kortat. Nived dakhoitat. Panch nal’l ani panch takache tambie dovrun angovonn kortat. Chapai kelltat. Nachtat te takache tambie ukholtat ani nal’l foddtat. Uprant sangnni kortat, aarti mhonntat. Nimnnem jevonn.
Shilogn
Hea disa choddxem kai zaina, aarti korun zatokoch Dev kaddtat.

Shigmo[बदल]

Hea disa ghorant pettaryantlo Dev bhair kaddtat, novea kopddeacher dovortat. Holod, khobrem, pan supari, tandull ani na’lachi hontti bhorun Devachi puja kortat. Uprant soglle mollar yetat. Thoim challche fator ani xennio ekttaim kortat ani gol akaran manddtat ani pettaitat uprant holldevak gharanne ghaltat, nomon kortat. Holldevachea manpanachi ani vhoddponnachi zot mhonntat. Uprant dadle tall marpak vetatgavant vetokuch poilim Devachea manddar nachtat ani magir ghora-ghoranim nachtat ani shabai magtat. Talliche povitrai ani mahotv zotintlean sangtat shigmeank ze poxe melltat te tallacher ekttaim kortat. Hem poxe gheun post kortat. Post mhonllear shigmeachem khaxelem jevonn. Jevonn zatokuch ratbhor pavadde, zot mhonntat, konn murli vazoitat, gumat vazoita, ranantlea shoryacheo kanneo sangtat ani oxe toren rat zagoita. Guddi Paddvo, vodda punav, janmashttami he sann legit monoitat.

Dhongor somazacheo addmelli[बदल]

Adim Dhongor somaz dongrar ravtalo. Atam sokol denvla tachim karonnam veg-vegllim asat. sorkaran tanchi zomin zopt Kelea. Tankam adle bhaxen dongrar chorovpak mellona. Ghorant konnui duent zalo zalear tak sokoil haddun dotorak dakhounche poilinch mortalo. Gormechea disanim udkak khub hal zatale. Sokoil ieun ravunk lagle tednam lokanchim unneponnachim utram aikochim poddlim. Tankam sorkaracheo soglleo sovloti mellcheo mhonn te Dhongor somazak S.T- cho dorzo mellcho mhonn sorkara kodden magot asat.Punn tankam ho dorzo mellona. Goy sorkar apunn fokot rajya purte dita mhonnta. Punn raxtri panvddear xakya na mhonntat punn Goyant koncheai sorkari karyaleant S.T khatir axil’li sovlot magpak ghelear tankam daklo haddat mhonntat.

Sondorbh[बदल]

[2]

  1. म्हालसा पांढर, गोवा धनगर समाज सेवा संघ हांची स्मरणिका
  2. 2.0 2.1 Povitr Pustok Adlo Ani novo Korar
"https://gom.wikipedia.org/w/index.php?title=Dhongor&oldid=199243" चे कडल्यान परतून मेळयलें