Navelim

विकिपीडिया कडल्यान
 
Romi
   

Naveli zaun asli Moddgganvcho ek bhag; magir to kuxin kaddun ek NOV+ HOL’LI keli ani he hol’lek (ganvak) NOV+HOL’LI mhonn nanv poddlem atam zalam NAVELI. Modganv mhollear MAZACHO GANV ani hea MAZGANVAK 30 vadde asle; tantle DON magir zaunk pavle don vegleo firgozo: NAVEM ani NAVELI. Moddganvchea vattarant kiristanvponn pavlolem tedna,dubhav na. navelentui pavlolem zait; hea novea ganvant magir 1597 vorsa ek Katolk Dev-mondir ubharlem. 'Navelim ganvchem mullavem staponnModgao xar navelim ghavank khub lagim asa. Navelim saun madgao 5 km pois asa.navlimcho ghanvant 11 vade asat. National highway 17 ho rosto soglea dusrea rosteank melta. Sal hi nhui hea ghanvant vhanvta.

Navelimchi firgorz[बदल]

'Navelichi Igorz Pri. Jean (Juanv) deSena, hea Fransez Jezuitan bandli. Tedna Purtugez Jezuitam vangdda Espanhantle, Italientle, Fransantle, Inglandantle, Chekosviantle Jezuit Indiek ietale. Survatecheo igorzo sodanch chutt’ttannche matov astale; magir ietat mattiecheo ani xekim fatrancheo. Moddganvchea ganvkaramnim 1606 vorsa Maiache 23ver, Navele ekigorz bandhunk ek zomin bhettoilli ani Maria de Aguiar (Domingos Afonsachi potinn) hannem 1606 vorsa Outubrache 11ver, ek bhatt dilem – TONTTEM KUMBHAR – BHATT. Tea kallar Sambhaji ho Morattho Fuddari Saxttintleam kiristanvank zaito dhumallo ditalo; Morattheamnim 1717 vorsa Abrilache 25ver - mhonnge 120 vorsam uprant – igorjek akromonn kelem ani lutt marli. Hea Morattheancho fuddari mhollear Sambhaji. Magir Venkatt Rao, hea anik ekdam te igorjecher akromonn kelem ani novena lutt marli. Hem akromonn zatoch, firgozkaramnimigorz novena bandhun kadli; ho vaur toddik vhorunk, tennim bhikxa ektthaim keli. Torrir 1941 vorsa novi ghantt ghatli.

EK POROMPARA[बदल]

'Aurelio Rodrigues eke poromporechingozal korta (Fradilem, Navelim Parish Bulletim, year I, Vol. 4 - Oct. 1994). Tonddi kothe pormonnem, 1594-1598 vorsam modhem, ganvcheam lokanchea duddvamnim (komunidadimni) survek hi igroz bandhli matiechi. Hi igrorz ekdom’ lhan asli; uprant eka girest ghoddlem ho veapari te igorjechea fuddlean aslolea rostea velean cholon vetana, teka ek vaitt khobor pavli: techo dhondo boro cholona. Oslea prosongar, to veapari, Ruzai Saibinniche igorjent bhitor sorlo ani Saibinn maink ulo marlo marlo. Ho upkar apleak Saidinn Mai korit bhas dili. Saibinnin tachem magnem aikolem . tea veapareak ies mell’lem – dupett faido teka mell’lo. Tennem dil’li bhas pall’li. Apleach khorchan, ti igrorz tennem bhandli ani saibinnichi – I protima (imaj) novsorli. Upkaran bhoron anik ek vost tea veaparean keli: Ruzai Saibinnichea Festak tennem ek fer (Sant) ghatli. Adim Ruzaichi Porob Outubrachea Poilea Aitara monoitalet pun atam Novembrachea tisrea satolleachea Budhvara. Punn ekdanch ti porob Novembrachea tisrea aitara monoili. Festachi fer ekach disachi astali ani tin-chear mandd astale. Ratchea velar he mandd bond kortale ani fer somptali kiteak ratchea velar tea zagear devchar bhonvtale mhonn das asli. Magir hi fer don, uprant tin disanchi korunk Dr. Francisco Salvador Gomes hennem kaim bollvont posorkarank fuddem kaddle ani ti fer sudhraili. To tedna Saxtticho Administrador also. Hal’linch hi fer matxi dusrea zagear vhelea kiteak rosteacher khett zatali, hi fer mottorank oddchhonn kori. Naveleche igoje laginch, don tollim aslim ani tantlea eka tolleant tednanche raza aplea kuttumbank gheun nhavunk vetale. Aiz Simitir asa thoim tim tollim aslim; magir mati ghalun tim puroilim.

Navelichi Panchayat ghor[बदल]

Navelichi sonkea sumar 35000 asa. Panchayat ghorachea registara pormonem dadle motdar sumar 10,994 asat ani bhil motdar sumar 11,041 asat. Purai motadaranchi sonkya melun 22,035 asat. Panchayetiche mhahaiti pormonem 2013 vorsantleant sumar 50 lokh sopun geleat. Tornate bhurge sumar 30-45 vorsanchem moron gheleat, hachem karan munllear soro pivpachem visan. NREGA hem card aslole sumar 213 lokanim register kelam. Amche mhaiti pormonem fokot 16 NREGA lokanim hem card renew kellea.hea gavant fakt 1 co-oprerative society asa.sumar 8 khellache club navelim punchayateche khala register keli asa.

Khuxal Navelikar[बदल]

Navelimcho lok navelim ravpak khub koxi zata karan ho ghanv modgovam xara pasun khub lagim asa.hea ghavant khub xetam bhata asat.hanga khubxeo bhaieo asat hakha lagun hea ghavant khub udok asa. Adi hea ghavancho lok xetamnim koxtt korun aplea purvozanchi porompora fuddem velea. Hea kallar,chodso lok pordexi ghavant kam korpak gheleat. Chodxe loka lagim purtuguez passport asa. Ho lok purtughalak ravta ani fokt 1-2 mhoineak lagun goem ravpak ietat. Hea ghavant chodso lok sorpotel ruchin khata. Bibinka ani kaju feni hanga khub navadik. Sorpatel, Sanna, Poark Vindalo, Pulav , Stew ani novya khonsache ghodshem him Navelim ghavchi famad and ruchichem jevonn.

Navelim ghavanchim famad ixkollam[बदल]

Navelim ghavant 2 famad xhalla asat. Rosary High School ani Perpetual High School. Rosary High School hi xalla igorz Diocesan padre choloitat. Hea xallent khub navelimchi bhurgim xikhun voilea panvdear pavleat. Perpetual High School hi xalla Holy Family Of Nazareth hi madrinchi sonsta choloita. Heo madri bhureachea udorgotik lagun ani tankam borea rostear hadpak khub vavurtat. Heo madreo zanteanchem samballui kortat.

Hea ghavant sorkari xalla asa. He xallent poile tem chovti merein

Xalla[बदल]

Rosary Higher Secondry ani college hi Navelim gavant asa. Hi higher secondary diocesan padri choloitat. Navelim gavant hi burgeank xikop korpak khub adar zata.

Hall[बदल]

Navelimchea gavant don hall asa, hea hollant, khub porbo monoitat . Dekik kazara, parteo, kumneav, adi. Hanga chodso lok zaina, karon hem hall khub lhan asa. Hea hallacho samball gavcho padigar poloita. Hanga xallechi porbo monnoitat. Carinal Valerian Gracias Hall Ho cardinal bharatacho poilo cardinal zaunk pavlo. Hem hall hea cardinallachea ugdassak bandlam. Navelimchea gavant don dudhva vevharachi sonsta asat. Corporation bank Him donui dudva vevharachi sonsta, navelim ganvchea xarant asat. Hea bankant lokancho a/c asat. Navelimchea gavant hea banka pasun serkarache khub nakxe favo zatat.

Balaiki kattem[बदल]

Balaiki khatem, navelimchea gavant lokank khub upegak podta. Hanga burgeank poilio ditat. Serkari zonvaranchem davakano Ek sorkari zonvaranchem dovakanno Navelim ghavant kovdea vaddeant asa. Serkari dotor hanga atoleak don favti ieta ani ganvchea zonvarank topasta. Lok aplea zonvarank gheun hanga ietat. Anti rebbies vasin ani dusri vasinamm hea zonvarank ditat. Dudh vikpachi mahamandal Navelim ganvcho lok khub koxtti. Tanche lagim gorva,moxeao asat. Lok tanchem dudh kadun hea mahamandalant viktat. Hem dudh mahamandal, Goa dairyk viktat. Lok jem dudh mahamandalak viktat tachem poilem lactometer gheun topasni kortat. Adlo vahann Adim Navelimcho lok varca igorgechi porob novembrache satavis tarkek monnovpak vetalo. Tedna tanka vahan naslo. Punn adi lok vodean provas kortalo. Atam ho pull bandla. Ho pull Navelim saun varca , mobor ani dusrea ganvani vochpak upegak podta.

Famad Monxam[बदल]

  • Ganpat Lotlikar ani Shamrao Modkikar he Navelim ghanvche sutkhe zuzari asle.
  • Navelim ghanvche namneche ghayok mhunlear Elvis, Paulani adi.
  • Hegade, Gajanand Hegade, Gajanand Hegade, Chitra Lotlikar hem dotor Navelim ghanvant lokachi seva khortat.
  • Agustin Temudo ho Navelincho put tiatrist vortota.
  • Salvador Alfonso ho tiatrist Navelim Colmorod 3 vorsam ravlo.

Poromporik Vuar[बदल]

Thevoiponn[बदल]

Raphael, Navelimchea ghanvant thevoiponacho vuar khorta. Tanem amkam sanglele pormonem to lakdachim khashanv korta. Allumineche tair zlle zonelam , dara, zonelam bhi korta. Tankam sumar 7-8 vorsam hea vavrant zanvai asa. Tannem aplem thevoiponachem xikop Padr Agnel Ashram - Mumbai hanga kelem. Tachi famil taka hea vavrat khub sangat dita. Tankam Sayel hem lakud sompeponan melta. Dukrachi chovrisam Rita crasto hi ek zanti bhail. Taka 6 putt asat. Tiche 3 putt hea dondeant tika adar khotat. Hi famil Modganva him chourisa vikunk vetat. Abril ani Mayache mhuinieant tanchim chovrisam kubb khoptat kharon hea mhonient chodd so lokh Goyant ieta. Korezmache ani sukrara disanim lokh chaurisam genat. Dukrancher duves ( swin Flue) aliem tednam tankam kubh lukson zalem.

Shett (Manoj)[बदल]

Hanem aplea purvozachi porompora fudem velea. Toh mhonta adlea tempar bhangarak chod so valor naslo. Adlea tempar bhangar sopeponan meltalem dekhun bhangaracheo vosteo kortana bhangaracho ibadd zalear lokank porvottalem. Pun atamchea tempar taka khubb chotraen bhangaracheo vostu korcheo podtat. To mhunta atam bhangaracho valor 3000 eka gramak. To mhunta bhangar sutavem korunk charr gram bhangar ibadd zata. Tanem amkam KDM mhuntat hacho orth kubb sompeponan sanglo. KDM fokot bhangar zodpak vapurtat. Tannem amkam sanglem, kubb KDMacho vapor bhangar zodpak kelo zalear bhangar futta. To fuddem mhunta hem kam kub paseansan ani chotrayean khorchem podta.

Bakery (Agnel)[बदल]

Agnel mhunta, to fatlea 10 vorsa pasun hea dondeak asa. Natalanchea disani taka khubb faido zata, karan Desembrachea mhoineant kazaram, Kumuneanv kubb zatat, haka lagun taka khubb girak zata. Korezmachea disamni taka choddshe girak asona.

Render (Mario)[बदल]

Mariok bhail ani charr bhurgim asat. To mhunta taka rendenderponnachem kham korpak lhan ponasaun khub umed asli. To mhunta hem kamant taka konnachi porvangi gheunchi podona. Taka zai tedna tachean hem kam koru ieta. Tankam jedna girestkaechea sombondit vicharlem tedna, aplim bhurgim apli girestkai oxem mhunta. Aplim bhurgim apleacho ho karbar fudem vorcho oxem taka dista. To mhunta apleacho ek putt taka hea kharbarat sangaat dita. Tea bhair tanche lagim bhokdio, bhoil ani mhoxeo asat. Mario gayechem dudh kadun eka cooperative societic vikta. Tancho putt bhokdio sambalpachem khamm khorta.

Mitacho dondho[बदल]

Lepoldin hi sumar 60 vorsanchi bhail ti adim mitacho dondo kortalim. Tinem sanglele pormonem adim lokh chodd so konnachea kala kham korim naslo. Zonn eklo aplo khasha kharbar choloitalo. Ti mhunta adim lokh dudvank chodd mhotv di naslo. Lokanche lagim kubb poiso naslo torui lokh mogan ani mhipassan ziyetale. Adim lokh vostu ghetlear khass korun mitt tancho upkar ho lokh dudvani nhoi pun dusre ghojecheo vostu ditale, nall, tandu, tell, alumineachim aidona ditalim. Lepoldin adim mittacho vyapar khortali. Pun to zago va zomin bhatkaracho also. Hea zagear doreachem udok pipa udexim tankam dadun ditale. Hem udokk ghuddo marun bhodh khorchem podtalem. Poile suvater hi zomin nixani korun chovkonn khoso khorcho podtalo, zaka bhadi oxem mhunta. Magir pipantlem kharem udokh hea bhandeant sodtale ani puro zalem mhuntoch taka ghuddo marun bhondd khorchem podtalem. Lepoldina aplea ghovak gheun sokalchea fatear vetali ti sanj pasun harojant kham kortalim. Harojantlem udokk sukovchem podtalem.

Xetkar (Francis)[बदल]

lokh xet pavsache disani roita. Poile lokh ukde pick roitale. Pun atam lokh ukde tandu roinat. ‘Jyoti’ nanvachem bhim atam kubb roita. Decembrache ani Janerache mhoinaniant xetkamti chovlio, khande, mirsango ani tambdi bhaji, ani khonga roilelim amkam distat. Francis mhunta khonga rovpak zodd udkachi goroz haka lagun kubb xetkamti khonga rovpak fati sortat.

Soryacho dhondo (Antonio)[बदल]

Antonio hannem amkam aplea soryachea karbara vixim mhaiti dili. Tannem atam ho kharbar sodun dila. Taka ami tachea adlea karbara voir thodi mhaiti divpak upar maglem. Toh mhunta, pole suvater madachi sur matyechea aidonak ghaltat, hea aidonak ‘bhann’ oxem mhuntat. Atamchea kallar amkam chodxi bhanna disonat, ani disti podtat zalear tambeachi bhanna. Hi sur hea bhanant khub xizta ani hi sur soro zata. Ho soglo soreacho karbar toir zata hea zageak ‘bhati’ oxem mhontat.

Poultry.(Antonio)[बदल]

Antonio hachem kombeanchem farm asa. Tannem he farmak BPS oxem nanv dila. Tachea hata khala 4 kamdar asat . Toh tantea vikpachoe dondho korta. Hi tantea toh Karnataka saun hadta. Navelim ghavcho lok hanga giraek ghaltat. Toh mhonta soglea disa poros aitara disa taka khub faido zata.

Gironn(Gracian)[बदल]

Gracian hi giron choloita. Hi giron aslear 25 vorsa zali. Hi giron fokot aitarachi cholta. Ti mhonta, khub lok tika giraek ghalta . Tichea khala ek kamdar asa. Ti aplea hea kharbara vorvi khub kuxal asa.

Pantulem[बदल]

Zo lok ho karbar kortat ti ghavan kolhapurchim. Pun ti goem aslear sumar 50 vorsa zalim oxi mahiti tanni amkam dili. Ti aplea karbarant khub koxi asat. Ti mhuntat tanka chod giraik nustemkarachem asta. Tim kondeacheo boddeo Varca ani carmona saun hadtat. Ti mhontat adi tankam khub giraek zatalem karon khub lok fokt kondeachea patteacho upeg kortalim, pun atam plastic ani alluminiumachi pantti bazarant meltat.

Navelim gavanchi famad dulpodam[बदल]

Navelim ghavant khazarachea dissamni zanto lok hi dulpoda ghitalo.khas korun ross kadtat tea disa. Hi dulpoda zatea zanar mhonxani ghodlelim, ti aiz pasun kazarachea dissamni hi porompora fuddem veli amkam dista.

1.Amche Navelim ganvant Dialgon vadeant Fullam fulleant moleant (2)

2.Amchim fullam bai sovai Zai titlim vorai Korim naka lambai (2)

3.Amcho dakto Santulo Ghevun pantullo Fullam puzaitalo (2)

4.Amche dakte Santulean Ravun patuleant Udki marli tolleant (2)

"https://gom.wikipedia.org/w/index.php?title=Navelim&oldid=199755" चे कडल्यान परतून मेळयलें