गोंंयच्या सायबाचे आनी गोंयच्या पयल्या सांताचे जिवीत आनी वावर

"गोंयच्या सायबाचे" आनी "गोंयच्या पयल्या सांताचे" जिवीत आनीक वावर.

सांत फ्रांसीक शावियेर आनी सांत जुझे वाझ दोगूय व्हडले धर्म परगटनार. सांत फ्रांसीक शावियेराक आमी गोंयचो सायब वा गोंयचो पाय लेखतात आनी सांत जुझे वाझाक आमी पयलो गोंयकार सांत म्हण पाचारतात.

जल्म

सांत जुझे वाझ हांचो जल्म गोंयात बाणाले ताच्या आवयच्या घरांत २१ एप्रील १६५१ वर्सा जालो. ताच्या बापायचे घर सांखवाळ. ताचो बापूय क्रिस्टोफर वाझ आनी आवय मारिया मिरांडा. क्रिस्टोफर आनी मारिया हांच्या पांच भुरग्यांमदलो तो तिसरो. सांत फ्रांसीक शावियेर हांचो जल्म फ्रांस आनी स्पेना मदल्या नावारा शारांत शावियेर कोटांत ७ ऐप्रिल १५०६ वर्सा जालो. ताचो बापूय जुआन दे जासू वाय आतोंदो आनी आवय मारीया दे आझपिलेउयेता वाय आझनारेझ दे साडा. जुआन आनी मारिया हांचो तो पांचवो भुरगो.

शिक्षण

सांत जुझे वाझाचे मुळावे शिकप सांखवाळ जालें. ताची पाद्री जावपाची आवड ताच्या बापायन पळयली आनी ताका लातीन भास शिकपाक बाणाले धाडलो. तो देव भक्तीन आनी आपल्या पेल्याच्या मोगान वाडत रावलो. उपरांत तो पोरण्या गोंयांत जेझुयितांचे सांत पोल कोलेजींत शिकपाक गेलो. ताच्या उपरांत ताणें पोरण्या गोंयांतूच सांत थॅामस एकुयिनास अकादमींत तत्वगिन्यान आनी धर्मशास्त्राचे शिक्षण घेतले. त्या शारांतल्या मौज मोजेच्यो ताका खूब ताळण्यो येताल्यो पूण ताणें स्वताक सगळ्या ताळण्यापसून पयस दवरलो. सांत फ्रांसीक शावियेराचे मुळावे शिकप नावरा जालें. शावियेर १८ वर्साचो आसतना ताचो बापूय भायर पडलो आनी आवयन ताका फुडलें शिक्षण दिवपाखातीर पेरिसांत धाडलो. पेरिसांत त्यावेळार प्रोटेस्टनाचे वारें सुरू जाल्लें. तें शार मौजेखातीर बरेंच मुखार आसलें. ताचो परिणाम फ्रांसिस्काच्या भार्वाथाचेर तसोच निरमळकायेचेर जातालो. ताका लॅयेलाचो इनास मेळ्ळो आनी ताचे लागीं उलयतां आसतना “ सगळो संवसार जोडलो आनी आपलो आत्मो इबाडलो जाल्यार मनशाक कसलो फायदो ? हीं जेझुची उतरां ताच्या कानार सादयली. तीं ताचीं उतरां आयकून शावियेरान स्वताक सांबाळ्ळो.

पाद्रिपण आनी वावर

सांत फ्रांसीक शावियेर इनासाच्या पंगडांतल्या णव जाणामदलो एक आसलो. ते सगळें पाद्रिपणाचें शिक्षण घेताले, पाद्री जावपाक गरज तें करताले. होस्पिटलानी वचून पिडेस्तांची सेवा करताले, गरजेवंताक आपलो आदार दिताले. पाप सायबान तांची चवकशी करून तांका पाद्रिपणाची माखणी घेवंक परवांगी दिली. ताणीं २४ जून १५३७ वर्सा पाद्री म्हूण दिख्क्षा घेतली. ३० सेप्टेंबर १५३७ दिसा ताणें आपलें पयलें मीस सांगलें. पाप सायबान ताका इटलींत वावरूंक नेमलो. त्याच दिसानी पुर्तुगालाच्या राजान स पाद्री धाडपाक पाप सायबाकडेन विनंती केली. पाद्री इनास दोन पाद्रींक धाडपाक राजी जालो पूण तातुंल्या एकल्याची भलायकी बरी ना जाली आनी ताच्या सुवातेर पाद्री फ्रांसिस्काक धाडलो.

सांत फ्रांसीक शावियेर गोंया येवपाचो आसलो तेन्ना पाप सायबान उदेंतेक आपलो दूत म्हूण नेमलो. मायाचे ६ तारखेक १५४२ वर्सा तो गोंयांत आयलो. होस्पिटलानी वस्ती करून कड्डकारांची आनी हेर पिडेस्तांची ताणे सेवा केली, बंदखणींत आशिल्ल्यांक भेट दिली, रस्तयार कांपिणी वाजोवन गायेनानी दोतोन शिकोवपाक भुरग्यांक एकठांय करून ताणें आपलें कार्य सूरू केलें. ताच्या उपरांत ताका दक्षिण भारतांत धाडलो. सगळे उदेंतेकडेन वावर करीत तो भोंवलो. जापानाक सुद्ददां गेलो आनी चिनाक वचूंक सोदतालो पूण अकसमात तो दुयेंत पडलों. सांत जुझे वाझान १६७६ वर्सा पाद्रिपणाची दिख्क्षा घेतली. पूण ताची नेमणूक रोखडीच जालीना. देखून तो आपल्या गांवांत आनी सरभोंवतणी आशिल्ल्या पाद्रींक आदार दीत रावलो. तो बारिकसाणेन समाजाचेर नदर मारतालो. आपलो वेळ, बुद्दद आनी धीर आदार लोकांक दिवंक फाटीं सरनासलो. तो आत्मीक पुस्तकां आनी भागिवंताची पुस्तकां वाचतालो. ल्हानपणापसून भुरग्यांक शिकयली.

पाद्री जावपाक खोशी आसली तांका ताणीं लातीन भास शिकयली. त्या दिसानी श्रिलंकेक कातोलीक दुमाळो सोस्तात आनी जायतींच वर्सा पाद्री नासतना जियेतात म्हूण ताका कळून आयलें. आपणाल्या जिवाची पर्वा करिनासतना थंय वचून क्रिस्तांव धर्म सांबाळूक ताणी व्हडिलांची परवांगी मागली. पूण ताणी ताका कानारा वाठाराचो विकार नेमलो. थंय ताणी तीन वर्सा आपलो वावर केलो आनी उपरांत गोंयांत आयलो. गोंयांत हेर पाद्री वांगडा मेळून ताणें सांत फिलीप नेरिची ओरेटोरियन संस्था स्थापली आनी ते संस्थेचो सुमार एक वर्स व्हडील म्हण वावर केलो आनी उपरांत तो श्रिलंकेंत गेलो. थंय तो भिकारी कुलीचो भेस घेवन रावतालो. डच सरकाराचे भिरांतीन जियेतालो, भीक मागून पोट भरतालो, लोकांच्या बलकावानी न्हिदतालो. पाद्रिवीणे जियेतल्यांची ताणें वळख घेतली. तांका रातची तांच्या मदल्यांच्या घरांत एकठांय करून मागणीं केलीं आनी मिसां बेटयली. त्या लोकांक क्रिस्तांवपणाचे संस्कार दिले. रानांनी सोडिल्ल्या पिडेस्तांक ताणी हलाज दिलो आनी तांच्यामदल्यां मेल्ल्यांक मातयेक लायली. सुमार २४ वर्सा ताणें क्रिस्तांव धर्म सांबळ्ळो आनी लोकांमदी परसायलो. सांत जुझे वाझान सुमार २१ धार्मीक पुस्तकां तामीळ आनी सिहली भाशेंत रचलीं. श्रिलंकेंत ताणें १५ इर्ग्रजो, ४०० कोपेलां बांदली. तेच परी शाळो आनी दवाखाने सूरु केले.

मरण

सांत फ्रांसीक ४६ वर्साचे पिरायेचो आसतना, दिसंबराचे ३ तारखेक १५५२ वर्साक ताका मरण आयलें. १६ मार्च १५५४ दिसाक ताची कूड गोंयांत हाडली. सांत फ्रांसीक शावियेराची पवित्र कूड पोरण्या गोंयांत बोम जिझस बासिलीका इर्गजींत दवरिल्ली आसा. १७८२ वर्सा सांत फ्रांसीक शावियेराचे पयले एक्सपोजिसांव जालें. दर धा वर्सानी हें एक्सपोजिसांव जाता. २०१४ वर्सा जाल्लें तें सतरावें एक्सपोजिसांव. डिसेंबर ३ तारखेक सांत फ्रांसीक शावियेराचें फेस्त मनयतात. सांत जुझे वाझाक ६० वर्साचे पिरायेर, केनडींत आसतना १६ जानेवारी १७११ दिसा मरण आयलें. २१ जानेवारी १९९५ दिसा पाद्री जुझे वाझ भागिवंत म्हण ताका मान फावो केलो आनी १४ जानेवारी २०१५ दिसाक जुझे वाझाक सांताचो मान फावो केलो. १६ जानेवारीक सांत जुझे वाझाचें फेस्त मनयतात.