राजा रामण्णा

राजा रामण्णा (जल्म - 28 जानेवारी, 1925) भारतीय शास्त्रज्ञ. भारतीय अणुउर्जा आयोगाचो चवथो अध्यक्ष. ताणें भारतांत अणुकेंद्रीय तंत्रविद्येचो विकास करपांत म्हत्वाचें कार्य केलां. रामण्ण हाचो जल्म म्हैसूरांत जालो. मुळावं शिक्षण बेंगलोराक जालें. ताणें मद्रास विद्यापिठाची बी. एस्. सी. आनी लंडन विद्यापिठाची पी. एच्. डी. ह्यो पदव्यो जोडल्यो. 1949 वर्सा तो टाटा इन्स्टिटयूट ऑफ फंडामेंटल रिसर्च, मुंबय हांगा रुज जालो. 1953 वर्सा तो भाभा अणुसंशोधन केंद्र (पयलींचें अणुऊर्जा आस्थापन) हांगा अणुकेंद्रीय भौतिकी विभागाचो मुखेली जालो. जून 1972 सावन, जून 1978 मेरेन तो भाभा अणुसंशोधन केंद्राचो संचालक आनी अणुऊर्जा आयोगाच्या संशोधन आनी विकास फांट्याचो वांगडी जालो.

जुलय 1978 त तो केंद्रीय संरक्षण (राखणे) मंत्र्याचो विज्ञानिक सल्लागार आनी संरक्षण, संशोधन आनी विकास संघटनेचो महासंचालका आनी भारत सरकाराच्या संरक्षण संशोधन खात्याचो सचिव जालो. जानेवारी 1981 त तो परत भाभा अणुसंशोधन केंद्राचो संचालक, भारत सरकाराच्या अणुखात्याचो आनी अणुउर्जा आयोगाच्या संशोधन आनी शिक्षण विभागाचो वांगडी जालो. सप्टेंबर 1983 ते फेब्रुवारी 1987 ह्या काळांत तो अणउर्जा आयोगाचो अध्यक्ष आशिल्लो. रामण्णा हाचें संशोधन कार्य अणुकेंद्रीय वक्रिया आनी न्यूट्रॉन करण आविश्कार चड करुन स्पंदित न्यूट्रॉन तंत्राचो विकास हें आसा. ताणें अणुकेंद्रिय भंजन (अणुकेंद्राचें कुडके करपाखातीर) भौतिकीचो वेगवेगळे नदरेंतल्यान अभ्यास केलो आनी एक नवो सिध्दांत मांडलो.

अप्सरा, सायटस आनी पुर्णिमा ह्या संशोधन विक्रियकांचो, कलकत्याच्या चलऊर्जा सायक्लोट्रॉन ह्या कणवेग वर्धकाचो तशेंच कल्पकम हांगासरल्या शीघ्र प्रजनक चांचणी विक्रियकाचो अणुकेंद्रीय अभियांत्रिकी आराखडो तयार करप, प्रतिश्ठाना करप आनी कार्यान्वित करप हांचेविशी रामण्ण हाणें मोलादीक वावर केला. 1974 वर्सा पोखरण हांगा शांततायेखातीर अणुचांचणी घडोवन हाडपी शास्त्राज्ञाच्या पंगडातलो तो मुखेली आसलो. अणुऊर्जेचे शांततामय उपेग ह्या विशयावयल्या एकवटीत राश्ट्रीच्या घेवपांत आयिल्ल्या बऱ्याच आंतरराश्ट्रीय परिशदांत ताणें वांटो घेतलो आनी बऱ्याच राश्ट्रीय आनी आंतरराश्ट्रीय म्हत्वाच्या समित्याच्या अध्यक्ष म्हणून काम केलां. 1961 त तो नॉर्वे देशाच्या नारो ह्या नव्या अणुकेंद्रिय विक्रियकाच्या वेवस्थापकीय समितीचो अध्यक्ष, इंटरनॅशनल अँटॉमिक एनर्जी एजन्सीच्या महासंचालकाच्या वैज्ञानिक सल्लागार समितीचो तो वांगडी जावन आसा. 1986 त अँटॉमिक एनर्जी एजन्सीच्या व्हिएन्न हांगा जाल्ले विसावे असादारण परिशदेचो तो अध्यक्ष आशिल्लो.

रामण्णा इंडियन फिजिक्सन अँसोसिएशनाचो अध्यक्ष, भारतीय विज्ञान परिशदेच्या भांगरामहोत्सवी भौतिकी विभागाचो अध्यक्ष, इंडियन नॅशनल सायन्स अँकडेमीचो अध्यक्ष (1976) आनी अँकॅडेमी ऑफ सायन्सेस हे संस्थेचो उपाध्यक्ष आशिल्लो.ताका पद्मश्री (1968), पद्मभूषण (1973) आनी पद्मविभूषण (1975) हें तशेंच केंद्रिय शांतिस्वरुप भटनागर पुरस्कार (1963), मध्य प्रदेश सरकाराचो पंडित जवाहरलाल नेहरु पुरस्कार (1983), इंडियन नॅशनल सायन्स अँकॅडेमीचें मेघनाद साहा पदक (1984), ओम प्रकाश भसीन पुरस्कार (1985)आनी बऱ्याच विद्यापिठाच्यो सन्माननीय डॉक्टरेट पदव्या हे भोवमान ताका मेळ्ळ्यात. रामण्णा हाका संगिताची आवड आसून तो बरो पियानोवादक आसा. ताका रॉयल स्कूल ऑफ म्युझिकाचें प्रमाणपत्रय फावो जालां.