भालचंद्र वनाजी नेमाडे
 |
भालचंद्र वनाजी नेमाडे (जल्म - 27 मे 1938, सांगवी, खानदेश) हो मराठी लेखक आनी टिकाकार आसात.
शिक्षण
[बदल]खानदेशात मॅट्रिक (१९५५), (बी.ए. १९५९, फर्ग्युसन कॉलेज, पुणे), एम.ए. १९६१, (भाशाशास्त्र, डेक्कन कॉलेज, पुणे), आनी एम.ए., (इंग्लीश साहित्य, मुंबई विद्यापीठ) मुंबई- १९६४. तांकां जळगावच्या उत्तर महाराष्ट्र विद्यापीठाकडल्यान डी.लिट. ही सन्माननीय पदवी मेळ्ळी.
व्यवसाय : इंग्लीसिचे प्राध्यापक : अहमदनगर (१९६५), धुळे (१९६६), औरंगाबाद. (१९६७-७१), School of oriental and African studies, London (१९७१-७१), आनी १९७४ पासून मराठवाडा विद्यापीठ, औरंगाबाद. ते मुबई विद्यापीठातील तुलनात्मक साहित्याच्या गुरुदेव टागोर आसनावरून निवृत्त जाल्यात.
कोसला: पयली कादंबरी (१९६३)
[बदल]कोसला हें पुस्तक तांच्या वयाच्या २५व्या वर्सा प्रकाशीत जालें. कोसला ही पांडुरंग सांगवीकर ह्या खेड्यातून आयिल्या व पुण्यात शिकतल्या तरुणाची आत्मकथा आसा. ही कादंबरी सर्वसाधारण मराठी वाङ्मयप्रवाहाच्या बाहेरील कलाकृती मानतात.
कोसलाउपरांत
[बदल]कोसलाच्या उपरांत नेमाडेंनी बिढार (१९६७), जरीला (१९७७) व झूल (१९७९) या "चांगदेव पाटील" या काल्पनीक नायकाच्या जीवनाचेर कादंबऱ्याो बरोयल्यात हिंदू नावाची कादंबरी नेमाडेन बरोयल्या ती जुलै १५, इ.स. २०१० ला पॉप्युलर प्रकाशनातर्फे प्रसिद्ध जाल्या. कादंबऱ्यांसोबतच तांच्यो 'देखणी'आनी 'मेलडी’ (१९७०) हे काव्यसंग्रहही प्रसिद्ध जाल्यात. ह्या कवितासंग्रहातले कविता हिंदी आनी इंग्लीश भाशेन प्रकाशीत जाल्यात. १९६० उपरांत मराठीतींतले श्रेष्ठ लेखक अशी भालचंद्र नेमाडे हाची प्रतिमा आसा.
पुस्तकां
[बदल]कादंबऱ्याो
[बदल]- कोसला (१९६३)
- जरीला (१९७७)
- झूल (१९७९)
- बिढार (१९६७)
- हिंदू - जगण्याची समृद्ध अडगळ (२०११)
- हूल
कविता संग्रह
[बदल]- देखणी
- मेलडी (१९७०)
समीक्षा
[बदल]- टीकास्वयंवर
- तुकाराम
- मुलाखती
- साहित्याची भाषा
- सोळा भाषणे
- इंडो - अँग्लियन रायटिंग्ज - टू लेक्चर्स
- नेटिव्हिजम
- इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ ऍडव्हान्स्ड स्टडी
- द इन्फ्ल्युअन्स ऑफ इंग्लिश ऑन मराठी - ए सोशिओलिंग्विश्टिक अँड स्टायलिस्टिक स्टडी
नेमाडे हांचे विशय आनी तांच्या साहित्याविशयाचे लेख
[बदल]- एका असंबद्ध लिखाणाचो पंचनामो
- खंडेराव, अडगळ आवरत जा, राव!
- नेमाड्यांचा लेखकराव होतो तेव्हा
- मेलडी - भालचंद्र नेमाडे
- रसग्रहण स्पर्धा - ‘हिंदू’ – भालचंद्र नेमाडे
- भालचंद्र नेमाडे - साहित्याचे समृद्ध जाळे...
- ‘कोसला’कार ते ‘हिंदू’कार
- भालचंद्र नेमाडे हांची मुलाखत
- किशोर सानप - भालचंद्र नेमाडे यांची कादंबरी
- किशोर सानप - भालचंद्र नेमाडे यांची समीक्षा
- देवानंद सोनटक्के - समीक्षेचा अंत:स्वर, पद्मगंधा प्रकाशन पुणे
पुरस्कार
[बदल]साहित्य अकादमी पुरस्कार, इ.स. १९९० - टिकाकार वा टिकाशास्त्राच्या पुस्तकाक कागून. कुसुमाग्रज प्रतिष्ठान (नाशिक) हांचो जनस्थान पुरस्कार, (इ.स. २०१३). एक लाख रुपये रोख, स्मृतिचिन्ह, मानपत्र, शाल आनी श्रीफळ अशें पुरस्काराचें स्वरूप असलें. भालचंद्र नेमाडे हांकां ज्ञानपीठ पुरस्कार-२०१५ लाभला.