दिवाळीचे बदलते स्वरूप

दिवाळीचे बदलते स्वरुप

दिवाळी ही उजवाडाची परब वा दिव्याचो उत्सव अशें म्हणटात. दिवाळी ही हिंदू लोकांची म्हत्वाची परब. चवथी फाटल्यान जी सगळ्यात व्हड अशी परब म्हळ्यार दिवाळी. दिवाळे दिसांनी सगळ्याची घरां दिव्याच्या उजवडात लकील्ली दिश्टी पडटा. प्रत्येक घरांनी पंट्याची रोशनाय तशेंच वेगवेगळ्या तरेचे रंगयाळे आकाशदिव्यानी घर सजयले पळोवपाक मेळटा. पयलीच्या तेपार लोक दिवाळी आयली म्हणटकच पयली आठ दिस आकाशदिवे करपाचे तयारेक लागतालें तशेंच कुमारागेर वचून मातयेचे पणट्यो विकतें हाडटाली.

दिवाळी

आता ते चित्र बदल्ला. दिवाळी ही परब एका दिसांची न्हय. पांच दिसाचे वेगळे अशें उत्सव मनयतात. देखीक धनत्रयोदशी,नरक-चतुदशी,लक्ष्मीपुजन,गोरवां-पाडवो आनी भावबीज. ह्या पांचय दिसांक वेगळे अश्यों काणयो आसात. त्रयोदस येता ताका धनत्रयोदस अशें म्हणटात. हे धन आसा भलायकेचे देवानी आनी दैत्यानी मेळून समुद्रमंथन केलें आनी तांतूल्यान ती चवदां रतनां भायर सरली तांतून भलायकी हे रत्न आशिल्ले. धन्वंतरी ही भलायकेची देवी. आता धनत्रयोदशी दिसा दिसा लोक सोने विकते घेतात. तशेच नवे वस्तू घेतात. उपरांत चर्तुदशी येता. ह्या पांचूय दिसातलो म्हत्वाचो दिस.

आख्यायिका

नरकासूर नावांचो एक पराक्रमी राक्षस आशिल्लो तो बायलाक पिडटालो,ताची वायट कामां खुब वाडिल्ली तो सगळ्याक त्रास दितालो. देखून कृष्णा ताचो वध करता. नरकासूर हे एक वायटाचे प्रतीक ताका लागून लोक नरकासूरां बरोबर सगळे वायट वस्तू करण्यो विचार लासयतात आनी आपल्या जिणेची नव्यान सुरवात करतात. बिण्ण काळखे फातोडेर नरकासूराचो वध करतात. पुराय वाठार निवळ नितळ करप म्हळ्यारच नरकासूराचो वध करप हे करुन लोक दिपोउत्सव मनयतात. लोक सकाळी फूडे उठून तेल उटणें लावन न्हातात आनी तुळशी मुखार शेण सारोंवन थंय पाट दवरून रांगोळी घालून निरांजन पेटयतात आनी उपरांत थंय कारीट फोडून ते इल्ले जिबेक लायतात आनी मागीर फोवाचो आस्वाद घेतात. नरकासूरांची तयारी भुरगें आदीच एक म्हयनो पयली करतात. पयलीच्या तेपार प्रत्येक गांवात एक नरकासूर करताले. घराकडेन कितें सामन आसा ताचो वापर करुन नरकांसूर तयार करताले. घरभोवतणचें मानी, वाशें, बांम्बू वापरुन तशेंच जूनें कपडे नरकासुराच्या पोटात घालपाक वापरताले. तशेंच नरकासुराचो वध करचे रातीकडेन भुरगें पोरनें पत्र्याचे डबें, ढोल वाजयताले. त्याच बरोबर हे वळी म्हणटाले. देखीक: नरकासुरांरे नरकासूरां वायट वायट कपडे पोटांत घालात.

आयच्या काळांत हे चित्र पुराय बदल्ला.आता वाड्या कणकणी एक वा ताच्यांकून अदीक नरकासूर दिश्टी पडटात. आता नरकासूराक सजोवपा खातीर बाजारी वस्तुचो चड उपेग केल्लो पळोवपाक मेळटा.आताचें भुरगें मोट्यान संगीत घालून डान्स करतात त्याच. बरोबर पाटी बरें रंगयतात. हालीसराक नरकासूर कित्याक लासोवपाचो हाचें म्हत्व कितें तें सगळें विसरुन गेल्यात. मनरिझवणी खातीर लोक नरकासूर करतात. पयलीच्या तेपार दिवाळी येवचें पयली घरांतली बायलां वेगवेगळे गोड, तिखट खाणाचें वस्तू घरांतच करताली. जशें लाडू, चकऱ्यो, शंकर पाळी आदी. पूण आतां लोकांकडेन वेळ नाशिल्यान ती बाजारांतले विकतें हाडटा. तशेंच पयली दिवाळें दिसा साबार तरेंचे फोव घरांत करताली.पयली लोक चड प्रमाणात शेत रोयताले.देखून घरांतल्या भातांचे फोव काणून हाडटाली.हे फोव लेगीत वेगळ्या तरांचे करताली. देखीक दुदांतले फोव, रोसातलें, कालयले, बटाट, फोडनी, गोड, तिख फोव आदी. दिवाळी जाली म्हणटकच दुसऱ्या दिसा लक्ष्मीपुजन करतात.

लक्ष्मीपूजन म्हळ्यार लक्ष्मीची पुजा करप.लक्ष्मीपुजन हे वैभवाचे प्रतीक अशें म्हणटात. ह्या दिसा सगळ्या लोकांचो घरांकुशीचो वाटार बरो निवळ नितळ करतात.अशें म्हणटात की ह्या दिसा लक्ष्मी सगळ्याच्या घरां भोवतणी भोवता.पयलीच्या तेपार मोटे उध्देग धंदे आशिल्ले लोक तशेंच पसरकार लोक लक्ष्मीपुजन करताले.पूण आता घरां कणकणी सगळ्यागेर लक्ष्मीची पूजा करतात.लक्ष्मीपूजनाचो खासा प्रसाद म्हळ्यार चिरमुले दितात.लक्ष्मीपुजन जाले म्हणटकच दुसऱ्या दिसा गोरवांचो पाडवो मनयतात.पाडव्या दिसा शेतकार लोक गोरवाची पुजा करतात.ह्या दिसा पोळे काडटात उपरांत ते गोंरवाच्या गळ्यात बांदतात.तशेंच गोंरवाक निवळ करुन तांच्या गळ्यात फुलांचो माळो बादंतात.उपरांत पाडव्याच्या दुसऱ्या दिसा भावबीज मनयतात.ह्या दिसा भाव आपल्या भयणीगेर वता.भयण भावाच्या मोगाचो दीस अशें म्हणटात.भयण व्हडा उमेदीन ह्या दिसांची वाट पळयता. अशेंतरेन लोकांच्या घरांनी व्हडली दिवाळी म्हळ्यार तुळशीचे लग्न ये मेरेन पणट्यों आनी आकाश दिव्याचो झगमगाट पळोवपाक मेळटा.