आळवांतीण

एक भूत योनी. संवसारांतल्यो इत्सा पुराय जायनाशिल्ल्यान मर्णा उपरांत ज्या जिवाक गती मेळना तो जीव भूतयोनींत वता. आळवांतीण म्हळ्यार गुरवारपणांत वा भुरगें जावन रोखडीच एका म्हयन्या भितर मेल्ली बायल. तिचो जीव भुरग्यां भोंवतणी घुटमळटा अशें म्हणटात.

भारतीय भाशांनी हिता वेगवेगळीं नांवां आसता. कोंकणीतलें 'आळवातीण' हें उतर संस्कृतांतल्यान आयलां आसुंये. संस्कृतांत 'आल' म्हळ्यार फटोवप वा जाळें, वात म्हळ्यार वारें. भूतयोनीक वारेंसुत्र म्हणटात. हें फटोवपी वा जाळ्यांत ओडून घेवपी वारें असो ताचो अर्थ जाता.भूत उतर स्त्रीलिंग आशिल्ल्यान 'ईण' प्रत्यय लागून आळ+वात+इण= आळवांतीण हें उतर तयार जालां आसुंये.

हिचेविशीं बऱ्योच आख्यायिका आसात. नेपाळींत आळवांतीण ह्या उतराक 'चुरेनी' हें उतर आसा. थंयच्या लोकांकाणयांप्रमाण ती सोबीत बायलेचें रूप घेता आनी तरणाट्या दादल्यांक आपल्या वटेन ओडटा. ती दादल्याचेर मोग करून ताका 'भोग' लेगीत दिता. पूण भोग घेवपी दादलो कांय दिसांनी सुकून सुकून मरता. गुजरातींत हिका 'चुडेल' म्हणटात. तांच्या मताप्रमाण ही सान भुरग्यांक बादीकार करून तांचो जीव घेता. मोट्या मनशाक ती भेश्टायता. जांचो जीव घेवपाचो आसा तांकाच ती दिसता. ती दनपरां बारा वरांचेर वा सांजे वेळार दिसता. तिचें मुखामळ दिसना., फकत धड दिसता. ज्या म्हयन्याचे तिथीक ती मेल्ली आसता त्याच काळांत ती एक तरी बळी घेवपाचो यत्न करता. उज्याचो जाळ कशी ती अचकीत अदृश्य जाता.

आंध्र प्रदेशांत भूतयोनींतल्या ह्या प्रकाराक खासा अशें नांव ना. पूण वायुरुपान भोवपी असंतुश्ट आत्म्यांक तेलगु भाशें 'दह्यम भूतम्' अशें म्हणटात. ह्या 'दह्यम भूतम्' विशीं बऱ्योच दंतकथा आसात. उत्तर प्रदेशांत तिका 'अहेडी' म्हणटात. ती मसंडींतल्या झाडांनी रावता. खंयचेंय फळ पिकल्या उपरांत पयलीं हिका दिवन उपरांत मनशांनी खावंक जाय, नाजाल्यार तू त्रास दिता.

कानडी भाशेंत बालंतपमांत मेल्ले बायलेक 'हडदसतळो' जाल्यार गुरवार आसतना मरता तिका 'इदुळूसतवो' म्हणटात. महाराष्ट्रांत 'हडळ' हें नांव आसा. भश्टेपणाच्या दिसांनी मरपी बायल मनशेकय 'हडळ' म्हमटात. ही 'हडळ' मसंडीत झाडाचेर रावता. ती मनसांक बादीकार करता. केंस मानेर सोडून ती पाचवे वा हळडुवे कपडे घालता. सोबीत बायलेचें रूप घेवन ती तरणाट्यां वांगडा भोग घेता. ताचे कुडिचो फुडलो भाग जाड जाल्यार फाटलो भाग बारीक आसता.

हेर कडेनय आळवांतीणीविशीं खूब दंतकथा आसता. गोंयांत तिची बाधा ना करचे पासत घाडी, प्रसाद हेर देवस्पणां असले उपाय करतात. गोंयांत आळवांतीणीचे बाधेचेर कुमाराची 'डाग'म्हूण एक देवस्पणाचो उपाय करतात. ह्या उपायान आळवांतीणीच्या बाधेचो पुराय बंदोबस्त जाता अशें समजतात.