इमिल डुरखायम

इमिल डुरखायम

जल्म

इमिल डुरखायम नामनेचो समाजशास्त्रज्ञ. हाचो जल्म एका ज्यू घराण्यांत जालो.

शिक्षण आनी काम

1882त ताणें आपलें शिक्षण पुराय केलें आनी इ.स. 1887 मेरेन ताणें शिक्षक म्हणून काम केलें. त्याच काळांत ताणें अर्थशास्त्र, समुह मानवशास्त्र ह्या विशयांचो अभ्यास केलो. उपरांत पॅरिस विध्यापिठांत समाजशास्त्र आनी शिक्षणशास्त्राचो प्राध्यापक म्हणून ताची नेमणूक जाली. पॅरिस विध्यापिठान ताका डॉक्टरेटची पदवी दिवन भोवमान केलो. ताणें इ.स. 1898त लॅनी सोशियॉलॉजिकल हें नेमाळें सुरू केलें. फ्रँच समाजीक विचारांच्या इतिहासांत नामनेचो समाजशास्त्रज्ञ कॉम्त हाचो उत्तराधिकारी म्हणून डुरखायम हाचो उल्लेख करतात. डुरखायम हाणें पद्दतीशास्त्र, समाजीक सत्य, सामुहीक प्रतिनिधित्व, समाजीक श्रमविभाजन, धर्माविशींचे सिध्दांत, आत्महत्येविशींचे सिध्दांत हे विशीं विचार मांडले. पद्दतीशीस्त्र (Methodology) ताच्या मतान वस्तूंचो अभ्यास हो अणभवांचेर आदारील्लो आसता आनी शास्त्राची वृती अणभवाक मान्य करपी आसची. तेचपरी सहभागी विचलन हाकाय म्हत्व दिवंक जाय. पद्दतीशास्त्रांत समाजीक वास्तवाक (Social fact) म्हत्वाची सुवात आसा अशें तो मावता.

ताची चिंतप

समाजांतल्या मनशांत जेन्ना आंतरक्रिया (Interaction) सुरू जातात तेन्ना त्या त्या मनशाचे गुणविशेश हे फकत त्या मनशाचे उरनात. अशे आंतरक्रियेचे परिस्थितींत समाजीक सिध्दांत य्गम पावतात. देखून डुरखायम फुडें म्हणटा, समाजशास्त्र म्हळ्यार समाजीक वास्तावाचो, सत्याचो अभ्यास. सामुहीक प्रतिनिधित्व ही संकल्पना समाजीक वास्तवाचे संकल्पनेंतल्यान सहज तयार जाता. ताच्या मतान जेन्ना एक पगंड कसलेंय काम करता तेन्ना तातूंत एक प्रकारची एकता आसता. सगळ्यांचें लक्ष एके विशिश्ट वस्तूचेर केंद्रीत जाल्लें आसता. ह्या पंगडांतले मनीस सारकेच भावनेच्या प्रवाहांतल्यान वतात्य म्हणजेच तांकां सामुहीक जाणीव आसता. विशिश्ट समाजांत त्या त्या मनशांनी निर्माण केल्ले जायते भाव, भावना, कल्पना आसतात आनी मनीस तातूंत वांटो घेता. हांकाच तो सामुहीक प्रतिनिधित्व म्हण्टा. ताका लागून डुरखायमच्या मतान समाजशास्त्र म्हळ्यार सामुहीक प्रतिनिधित्वाचें शास्त्र. समाजाच्या सुखाचेर मनशाचेर सुख आदारून आशिल्ल्यान सादारणपणान सदांच उत्पादन वाडिचोच विचार समाजांत जायत रावता. डुरखायमच्या मतान समाजांतल्या भौतीक-नैतीक बदलांक लागून श्रमविभाजन गरजेचें, हाका लोकसंख्येची वाडय कारणीभूत आसा. जिणेविशीं संघर्श वाडिल्ल्यान श्रमविभाजनाची उदरगत जायत गेली.