एकेश्वरवाद

जातूंत एकाच ईश्वराचें विधान आनी एकाच ईश्वराचेर भावार्थ आसता तो. ईश्वर एक आसा, तोच परमात्मो आसून तोच जगाचें सृश्ट-स्थिती- प्रलय घडोवन हाडटा, तो नित्य ज्ञान आनी नित्यानंद स्वरूप आसा, तो निर्दोश आसून साबार गुणांचें भामडार आसा, अशी एकेश्वरवादाची धारणा आसा. हेर खंयचेच देव मानीनासतना एकट्याच परमेश्वराची उपासना करची, असोय आग्रो ह्या मतांत आसा.एकेश्वरवाद हो अनेक देवतांक भजपी बहुदेवतावाद आनी ताच्यासारक्या हेर धर्मसंप्रदायांक विरोध करता आनी उजू चलणूक श्रेश्ठ आसा अशें सांगता. दैवी साक्षात्काराचो आदार घेवन एकेश्वरवाद हो बहुदेवतावादापरस वेगळो अशें मानतात.

ऋग्वेदांत एकेश्वरवादाचीं बीजां मेळटात. ऋग्वेदासावन महाभारताच्या काळामेरेन एकेश्वरदाची उदरगत जायत गेल्या. श्वेताश्वतर उपनिषदांत ईश्वरवादाची तात्विक फोडणीशी आसा. गीतेंत साक्षात् भगवान श्रीकृक्ष्णान आपल्या मुखांतल्यान ईश्वरवादाची महती गायल्या (१८.६१-६२). पांचरात्र, शैव आनी शाक्त ह्या संप्रदायांत लेगीत ल्हवल्हव एकेश्वरवाद दृढ जायत गेला. सगुणब्रह्मवाध्यांत रामानुजान नारायणाक, मध्वान विक्ष्णूक आनी हेर कितल्याशाच संप्रदायांनी कृष्णाक एकमेव ईश्वर मानला. रामानंद, कबीर, तुलसीदास हे रामाचे भक्त प्रभू रामाक एकमेव ईश्वर मानतात. गुरू नानक हाणें लेगीत एकेश्वरवाद मानला. वैदिक आनी पुराणर्मांतले कांय संप्रदाय कितल्याशाच देवतांचें अस्तित्व मान्य करून तातूंत सगळ्यांभितर एक सगळ्यांत श्रेश्ठ असो देव म्हळ्यार परमेश्वर मानतात जाल्यार किरिस्तांव, ज्यू आनी इस्लाम धर्मांत हेर देवतांचें अस्तित्व न्हयकारूण एकमेव परमेश्वर मानतात.