कुंवाळो
कूंवाळ्याची खाशेलताय
कूवाळ्याचो आयूवे॔दांत कुष्माण्ड म्हणटात .बायर म्हयने वाडपी ही वेल जातूंत उष्मा ना तो कूष्माण्ड .कूंवाळ्याचें फळ ,बीं बानां अशे भाग वखदांत वापरतात. कूंवाळ्याक आयूवे॔दांत खूब म्हत्व आसा कूंवाळ्याचो रंग धवसो-गोबरो आसा. तो दुदया सारको लांबट-गोल दिसता. ताका धवो दुदी ( Sah Gourd Melon) लेगीत म्हणटात. कूंवाळ्याची भाजयेत तशेंच वखदांत वापर करपाक मोट्या प्रमाणांत लागवड करतात.कूंवाळ्याचो एक वेगळो प्रकार मेळटा ताका क्षेत्र कूष्मांड (Cucurbita Maschata) अशे म्हणटात.
कूंवाळो जीवाक बरो
[बदल]आधुनीक अभ्यास प्रमाण कूंवाळ्यांत कॅल्शियम,फॉसफरस,लोखंड,थायमीन,रिबोप्लोवीन निओसीन तशेंच 'क' जिवनसत्व भरपूर प्रमाणांत आसता.कूष्माण्डाचीं फळां बरोच तेंप उरतात. हाचो मुखेल वखदी गुणधर्म सांगचो जाल्यार हातूंत उष्मांक कमी प्रमाणांत आसाता. तशेंच हालींसराक जावंपी दुयेंसां जशीं गोडेंमूत,कॉलेस्ट्रोल,बलबलीतपण. अशा दुयेंसांनीं कूंवाळो खास लाभकारी थारता.
कूंवाळो स्निग्ध,गोड रसाचो आशिल्ल्यान अनुलोमन करता. बध्द मल प्रवृत्ती आसता तेन्नाय ताचो वापर जाता. मुखेल करून कूंवांळ्याच्यो बिंयो वांटून ताचो कल्क (चटणी)दिवन उपरांत रेचक वखद दिल्यार दंत मरून भायर पडटात. कूंवाळो हो गोड,थंड आनी स्निध आशिल्ल्यान काळजाक बरो पडटा. काळजाचे स्नायू कमकुवत जाल्यार तशेंच उच्च रत्तदाबा अशा लक्षणांचेर कूंवाळ्याचो रस बरें कार्य करता. मल प्रवृत्तीवेळार त्रास जावन रगत पडटा आसत जाल्यार कूंवाळो वापरतात. जांका खूब तान लागता अशा मनश्यांक हाचो फायदो जाता.
कूंवाळो फुफ्फुसांक बळ दिता. तातूंत खोकली,ताप कमी जाता. तशेंच क्षय (टी.बी) विकारांत थुंकयेतल्यान रगत वयता तेन्न ते थांबोवपाक कूंवाळो बरीच मदत करता. क्षय वेळार येवपी खोकलेत लेगीत ताचो वापर जाता. ह्या गुणांक लागून क्षयात(टी.बी) ताचो चडांत चड वापर जाता. स्वास (अस्थमा) ह्या विकारात ताचो बरोच लाब मेळटा.
कूंवाळ्याचे गुणधर्म
[बदल]कूंवाळो थंड गुणाचो आसल्या कारणान आंगातली जळजळ,संताप,उश्म कमी करता. ते खातीर कूंवांळ्याच्यो बिंयो वांटून ताचे शरबत करून घेवचे. कसल्याय दुयेंसा उपरांत आंगात अशत्तपणा आयल्यार तशेंच मनीस बारीक आसत जाल्यार ह्या फळाचो रोस वापरतात. तातूंत आंगाक ताकत येता. गरमे दिसांनी जावपी दुयेंसा पिडनात. लाशिल्ल्या आंगाच्या भागार फळातलो गर वा पांना वाटून रस लायतात तातूंत दुयेंतीक थाकाय मेळटा.
मेंदवाक बळ दिता , बुध्दी,मेधा,धारण,शक्ती हातूंत वयाड करता. न्हिद पडना अशा वेळार लेगीत कूवांळो बरो तरेन कार्य करता. मन शांत दवरता. बुध्दीचे पोशण करता. कूंवाळो रगतातले विखारी घटक (टॉक्सीन) मुताच्या मार्गातल्यान भायर उडयता. आनीक म्हत्वाचें सांगचे जाल्यार मूत्र प्रवृत्ती सुदारता. वृक्काचेर (किडनी) कार्य करून मूतपाक त्रास जावप, तशेंच मूतखडो आसल्यार कूंवाळो बरोच फायदेशीर थारता. शूक्रधातूंची दुर्बळताय आसता तशेंच ताची उत्पत्ती कमी प्रमाणात जाता अशा वेळार कूंवाळ्याच्या वापरात बरीच मदत जाता.
अशे तरेन बरयाच लक्षणांनी कूंवाळो आमच्यान वापरूं येता. पूण खंयच्याच गजालीचो चड वापर केल्यार ताचो त्रासूय बी जाता. म्हून कूंवाळो प्रमाणात वापरचो.