गोवा कोंकणी अकादेमी
गोवा कोंकणी अकादेमी सरकारान आमची आवयभास म्हळ्यारूच कोंकणीची उदरगत पध्दतशीरपणान जावंची ह्या हेतान स्थापित केल्ली.
गोवा कोंकणी अकादेमी
[बदल]कोंकणी अकादेमीची थापणूक १९८४ वर्सा जाली.आनी ४ मार्च१९८६ वर्सा ती रीतसर अधिकृतरितीन कोंकणी मळांचेर कार्यरत जाली.[1]
उद्दीश्टां
[बदल]कोंकणी भाशेची सर्वांगान उदरगत जावची, तिचें साहित्य चंवरून येवंचे आनी ह्या साहित्यांतल्यान गोंयचें आनी मुखेलपणान कोंकणी संस्कृतायेचे दर्शन घडचें, तशेंच वेग वेगळ्या शास्त्रातलें ज्ञान जाता तितलें बेगीन कोंकणीत हाडचे आनी संवसारांतल्या हेर भारतीय तशेंच भायल्या भासातलें अभिजात साहित्य कोंकणीत अणकारीत जावंचे म्हूण आनी त्या साहित्यांतल्यान कोंकणी साहित्याक उंचेल्या पांवड्याची दिका मेळची म्हूण गोवा कोंकणी अकादेमीचे स्थापणूक जाली.[2]
इतिहास
[बदल]आपल्या No.59/26/84.ADM-III/dEV.OF kONKANI/DT.26-12-1984 हे तारखेच्या आदेशा वरवीं गोंय सरकारान १४ वांगड्याचे एक अस्थायी मंडळ तयार केलें आनी कोंकणी अकादेमीची बुनयाद घाली. ह्या मंडळाक उपरांत म्हामंडळाचे अधिकार फावो जालें आनी १८/२/१९८५ ह्या दिसां त्या म्हामंडळाची पयलीं बसका जाली. सरकाराच्या आल्तिनो-पणजी हांगासल्या सर्कीट हावजांत १५डिसेंबर १९८५ दिसां कार्यालय सुरू जाले.आनी ४ मार्च १९८६ दिसा अकादेमीची सोसायटी रजिस्ट्रेशन कायद्याखाला(१८६०) संस्था म्हूण रितसर नोंदणी जाली आनी तेन्नासावन अकादमीच्या वावराक ख-यानी सुरवात जाली. कांय तेंपान सर्कीट हावजातल्या अकादेमीचे कांय भाग पर्वरे हालोवंचो पडलो पूण लोकवेद विभाग आनी वाचपघर मात सर्कीट हावजांतूच आशिल्ले. उपरांत २००१ वर्सा बोरी-फोंडें हांगा सरकारान दिल्ले स्वतंत्र वास्तूंत अकादेमी कार्यरत जाली.५ जून २००४ ह्या दिसा बोरयेच्यान अकादेमीक परत पणजे हाडली.सद्या पणजेच्या २४३,पाटो कॉलनी हांगाच्या सरकारान प्रदान केल्ले वास्तूत ती कार्यरत आसा. अकादेमीच्या कामाक शिस्त येवंचे खातीर तांचे फुडले तरेन विभाग केल्या.
- साहित्य विभाग
- शिक्षण विभाग
- संगीत विभाग
- लोकवेद विभाग
- भासशास्त्र आनी कोश विभाग
- संस्कृती विभाग
ह्या स विभागा वांगडाच अकादेमीन कामाक सुरवात केल्ली.आनी आयजवेरचे काम अकादेमीन हे फास्केत रावुनूच केला.[3]
अकादमीची मंडळा
[बदल]१३८४ ते १९९३ हे अस्थायी समितीक उपरांत साबार मंडळाचो दर्जो फावो जालो. साबार मंडळ आनी कार्यकारी मंडळ अशी दोन वेगवेगळी मंडळा कोंकणी अकादमीन आसात. पूण पयलें साबार मंडळ पयलें कार्यकारी मंडळ म्हूण वावुरलें. पयल्या मंडळाचो अध्यक्ष म्हळ्यार अकादेमीचे पयलें अध्यक्ष श्री.पुरषोत्तम काकोडकार आशिल्ले,आनी उपाध्यक्ष डॉ.मनोहरराय सरदेसाय आशिल्ले.अकादेमीची आतामेरेन आठ साबार मंडळा जाल्यात.तांतूत पयल्या तीन मंडळाचे पुरषोत्तम काकोडकार अध्यक्ष आशिल्ले,उपरांत अॅड.उदय भेंब्रे,श्री.एन्.शिवदास,दिलीप बोरकार(हें कांय तेपांखातीर अध्यक्ष म्हण काम पळयतालें),श्री.पुंडलीक नायक हांणी सद्याचे म्हळ्यार आठव्या साबार मंडळाचे धरून तीन फावटीं कोंकणी अकादेमीचे अध्यक्ष म्हूण काम पळयलां,आनी आता पळयतात.
कोंकणी अकादेमीचे दुसरें मंडळ म्हळ्यार कार्यकारी मंडळ.ह्या मंडळाच्या पयल्या दोन मंडळाचे अध्यक्ष म्हण श्री.पुरषोत्तम काकोडकार हांणी काम पळयलें. ताचे उपरांत अॅड.उदय भेंब्रे,श्री.पुंडलीक नायक,श्री.एन्.शिवदास हांणी अध्यक्ष म्हूण काम पळयलां.श्री,कमलाकर म्हाळशी हांणी डेप्युटेशनाचेर अकादेमींत येवन १ फेब्रुवारी १९९२ ते ३१ डिसेंबर २००२ मेरेन सहायक सचीव म्हूण काम पळयला.[4]
साहित्य आनी सेवा पुरस्कार
[बदल]अकादेमीन आपली ही येवजण २००८ वर्सा सावन चालीक लायिल्ली आनी आयजमेरेन हो पुरस्कार तीनदा भेटयलां.पुरस्काराची नावां आनी पुरस्कार जैतीवंत फुडल्या प्रमाण आसात.
सर्वोत्कृश्ट कोंकणी साहित्य/ग्रंथ पुरस्कार
[बदल]- श्रीमती ग्वादालूप डायस (कविता-भूंयफोड) (२००८)
- श्री.तुकाराम शेट (कथा-धर्तरेचो स्पर्श)(२००८)
- श्री.मार्कुस गोन्साल्वीस (एकांकी-संघर्श)(२००८)
- श्री.प्रकाश पर्येकार (निबंद-दवरणें)(२००८)
- श्रीमती शकुंतला भरणे (शास्त्रीय-नादब्रम्ह)(२००८)
- कु,स्नेहा संजीव वेरेंकार (बालसाहित्य-सवणें उडटना)(२००८)
- श्री.निलबा खांडेकार (कविता-ब्लॅक) (२००९)
- श्री.रामनाथ गावडे (कथा-उतळजीण) (२००९)
- श्री.राजय पवार (नाटक-आमचो हात जगन्नाथ) (२००९)
- श्री.मुकेश थळी (निबंद-हंसध्वनी) (२००९)
- डॉ.बाळकृष्णजी कानोळकार (समिक्षा-क्ष: समिक्षेतलो) (२००९)
- श्री.गजानन जोग (बालसाहित्य-वर्स फुकट वचूंक ना) (२००९)
- श्रीमती मंगला कारापुरकार (कविता-उत्सव) (२०१०)
- श्रीमती माया खरंगटे (कथा-मृगजळ) (२०१०)
- श्री.हनुमंत चोपडेकार (नाटक-कुंवाडी) (२०१०)
- जॉन एम्.आल्फोन्सो-कार्मेलायट (निबंद-जिणेची वाड) (२०१०)
- श्री.श्रीधर केशव बर्वे (शास्त्रीय-तबलें) (२०१०)
- श्रीमती रत्नमाला दिवकार (बालसाहित्य-गिरमीट) (२०१०)
भाशा-सेवा पुरस्कार
[बदल]युवाचैतन्य पुरस्कार
[बदल]- श्री.पुर्णानंद च्यारी (2008)
- श्री.लुईस अँथनी रॉड्रीग्स (2008)
- श्री.आग्नेल(द बोरी)फर्नांडीस (2009)
- श्री.राजदीप नायक (2009)
- श्रीमती स्वाती नायक (2010)
- श्री.कॉज्मा फर्नांडीस (2010)
साहित्य प्रतिभा पुरस्कार
[बदल]- श्री.रवींद्र केळेकार (2008)
- श्री.नागेश करमली (2009)
- श्री.रमेश वेळुस्कार (2010)
साहित्य प्रज्ञा पुरस्कार
[बदल]- डॉ.मॅथ्यू आल्मैद,एस्.जे. (2008)
- सुरेश जयवंत बोरकार (2009)
- डॉ.तानाजी हळर्णकार (2010)
शणै गोंयबाब कोंकणी भाशा-सेवा पुरस्कार
[बदल]- अॅड.उदय भेंब्रे (2008)
- श्री.बाबली नायक (2009)
- श्री.सुहास दलाल (2010)
माधव मंजुनाथ कोंकणी भाशा-सेवा पुरस्कार
[बदल]- श्री.के.के.पै (2008)
- श्री.जे.बी.मोरायश (2009)
- श्री.एन्.पुरषोत्तम मल्ल्या (2010)
कोंकणी सेवा संस्था पुरस्कार
[बदल]- कोंकणी भाशा मंडळ गोंय (2008)
- कोंकणी कला आनी साहित्य केंद्र,कुडचडे (2009)
- बार्देश अस्मिताय केंद्र,म्हापशें (2010)
भासशास्त्र आनी कोश
[बदल]कोंकणी भाशेच्या उदरगती खातीर आनी कोंकणी वाचप्यांक कोंकणी बरेतरेन आनी सोपेंपणी समजुची म्हण गोवा कोंकणी अकादेमीन कांय पुस्तकां छापल ती अशी.
कोंकणी भाशेचे शब्दभांडार
[बदल]कोंकणीन वेगवेगळ्यो बोली आसात.एकाच उतराक पेडणे ते काणकोण मेरेन आनी मुरगांव ते सत्तरी मेरेन तरेकतरां उतरां मेळटात.तांचो सोद घेवन ती पुंजावन कोंकणी अकादेमी 1995 वर्सा कोंकणी उतरावळ हे पुस्तक उजवाडायलें.
कोंकणी शुध्दलेखनाचे नेम
[बदल]कोंकणी बरोवप्यांक कोंकणी कशी बरोवंची,कोंकणीतलें अनुस्वार,कोंकणी शुध्दलेखनाचे नेम,या सगळ्याचें गिन्यान मेळचें म्हण कोंकणी शुध्दलेखनाचे नेम हे पुस्तक कोंकणी अकादेमीन उजवाडायलें.आता मेरेन या पुस्तकाच्यो चार आवृती प्रकाशित जाल्यात.2007 वर्सा ROMI LIPIENT KONKANNI BOROVPACHI NEMAVOLL0 ही रोमी कोंकणी शुध्दलेखनाचे नेम सांगपी पुस्तिका उजवाडायल्या.
कोंकणी शब्दसागर
[बदल]शब्दकोश विभागा खाला अकादेमीन कोंकणी शब्दसागर हो विश्वकोशरुपी शब्दकोश तयार करपाचे हातात घेतलें.श्री.पांडुरंग भांगी हांका या प्रकल्पाचे अकादेमीन संपादक नेमले जाल्यार प्रा.एस्.एस्.नाडकर्णी हांका उपसंपादक नेमलो.ह्या कोशाचो 0अ0 अक्षराचो पयलो खंड अकादेमीन 1992 वर्सा उजवाडाक हाडलो आनी उपरांत 2003 वर्सा 0आ0 अक्षर आशिल्लो दुसरो खंड उजवाडायलो.सद्या 0इ ते अः0 मेरेनच्या अक्षरांचो आल्पाव आशिल्ल्या 3-या खंडाची निर्मणी आनी संपादनाची जबाबदारी डॉ.अनंत राम भट हांचेर सोपयल्या.ताचो वावर चालू आसा.
कोंकणी-इंग्लीश शब्दकोश
[बदल]डॉ.मनोहरराय सरदेसाय हांणी निर्माण केल्लो एक शब्दकोश हांतूत सुमार 15000 उतरां आसात.2003 वर्सा शब्दकोश विभागावरवीं अकादेमीन हो उजवाडायला.
कोंकणी-कोंकणी शब्दकोश
[बदल]खंड 4थो उजवाडावंक कोंकणी अकादेमीन श्री.श्रीपाद देसाय हांका अर्थीक पालव दिला.[5]
संमेलनां आनी महोत्सव
[बदल]सांस्कृतीक विभागाखाला अकादेमीन कांय उपक्रम चालीक लायिल्लें आसात.हे महोत्सव वा संमेलनां ही गोंयातल्या साबार वाठारांनी घडोवन हाडल्यात.त्या त्या वाठारांतल्या म्हाविद्यालयां वा संस्था वा युवा संघ हांच्या जोड पालवान ही संमेलनां वा महोत्सव कोंकणी अकादेमीन आयोजित केल्यात.
- कोंकणी नाट्य महोत्सव
- युवा साहित्य संमेलन
- बालमेळावे
- बालसाहित्य संमेलन
- तियात्र महोत्सव
अकादेमीचे हेर उपक्रम
[बदल]- अकादेमीचे खाशेले दीस
- राष्ट्रीय तशेंच थळाव्या संस्थाच्या कार्यावळींक पालव
- पुस्तक प्रदर्शनां
- कोंकणी वाचन चळवळ
- साहित्यिकांचे भोवमान
- अकादेमीच्या पालवान सभाघरात कार्यावळी
- अकादेमीचें पुस्तक विक्री केंद्र
- अकादेमीचे वाचपघर
- कोंकणी टेलीफिल्म निर्मणी येवजण
- कोंकणी बालमंच येवजण
- पाय तियात्रिस्त जुवांव आगोस्तीन फेर्नांडीस तियात्र लेखन सर्त
- तियात्राची शंबरी आनी तियात्राचे झेले
- नाटक तियात्र मांड येवजण
- पयलो चंवर(पुस्तक प्रकाशन)
- क्लारिसा व्हाज ई मोरेनास संशोधनवृत्ती
- लोकवेद शिश्यवृत्ती
- लोकवेद प्रकल्प
- पुस्तक प्रकाशनां
- लोकवेदाचे दस्तऐवजीकरण
- संगीत विशयावेले/परिचर्चा
- संगीत निर्मिती अर्थीक आदार येवजण
- पाठ्यलेखक विद्यार्थ्याचे भेटेक
- शिक्षणीक शिश्यवृत्त्यो
- कोंकणी प्रमाणपत्र परिक्षा
- अणकार येवजण
- मोनोग्राफ येवजण
संदर्भ
[बदल]- ↑ गोवा कोंकणी अकादेमीचीं २५ वर्सां (१९८६-८७ ते २०१०-११),गोवा कोंकणी अकादेमी
- ↑ Noronha, Frederick. "Learn Konkani, the Romi way". Retrieved 2009-06-03
- ↑ "CITIZENS CHARTER - GOA KONKANI AKADEMI" (in English). Retrieved 2009-06-01.
- ↑ "GKA" (in English). Retrieved 2009-06-01
- ↑ "Officers Of Goa Konkani Akademi" (in English). Retrieved 2009-06-01