गोवा युवा महोत्सव
गोवा युवा महोत्सवाक तीन आंगां आसात. तीनूय नांवांतच आसात. पयलें म्हळ्यार हो महोत्सव. एक व्हडलो उत्सव. कलेचो उत्सव. सर्जनशील कलाकारांचो उत्सव. साहित्यीक प्रतिभा आशिल्ल्यांचो उत्सव. सामाजिक लागणूक आशिल्ल्यांचो उत्सव, सगळ्या रसिक गोंयकारांचो उत्सव. दुसरी गजाल म्हळ्यार, हो उत्सव युवकांचो. मागीर जांव तो विद्यार्थी वा शाळा- कॉलेज सोंपिल्लो तरणाटो. म्हत्व तरण्या रगताक. ताच्याकूय चड म्हळ्यार तरण्या विचारांक. देखूनच तरण्या विचारांच्या जाण्टेल्यांक पासून हो महोत्सव मानवता. तिसरी गजाल म्हळ्यार, हो गोंयचो उत्सव. तुमी ताका जाय जाल्यार गोमंतक म्हणात वा निखटें गोवा म्हणात. जे मेरेन गोंयचें चित्र तातूंत दिश्टी पडटा ते मेरेन कितेंय म्हळें म्हूण फरक पडना.
देखूनच कोंकणी भाशा मंडळा सारकी एक भाशीक संस्था हो महोत्सव घडोवन हाडटा आसली तरीकय ताका कोंकणी महोत्सव म्हूण नांव दवरिल्लें ना. कारण भास हो ह्या महोत्सवाचो प्राण न्हय. गोंयची भाशावादाची परंपरा हो महोत्सव चलयना. हो कोंकणीवादी, तो मराठीवादी, तो इंग्लेजवादी वा तो पुर्तुगेजधार्जिणो अशे वांटेय घालना. उलट सगळ्या गोंयकारांक एकठांय हाडून हो महोत्सव गोंयचें गिरेस्त दायज मुखार व्हरपाचो यत्न करता. अर्थात जी कोंकणी गोंयचो सर्वसामान्य मनीस उलयता तिचो वापर तितल्याच निसर्गिकपणान महोत्सवाच्या माटवांत आपशींच जाता. कोणाचेरच कसलीच सक्ती नासता वा बंदीय नासता. कारण हो सादरीकरणाचे कलेचो महोत्सव. कलासक्त गोंयकारांचो. भाशा हे केवळ सादरीकरणाचें माध्यम.
पूण तरीकूय ह्या महोत्सवाक एक अंतस्थ हेतू आसा. त्या हेतूचेरच ह्या महोत्सवाची बुन्याद आसा. ती म्हळ्यार अस्मिताय. अस्तित्व. खाशेलेंपण. गोंयाक स्वताची अशी एक खाशेली अस्मिताय आसा. जाका जे भाशेंतल्यान जाय ते भाशेंतल्यान ती परगट्टा. फ्रांसिस लुईश गोमीशासारक्या विद्वानान ती पुर्तुगेजींतल्यान परगटायल्या. त्रिस्तांव ब्रागांझ कुन्हान ती इंग्लेजींतल्यान परगटायल्या. धर्मानंद कोसंबीन पालींतल्यान परगटायल्या. बा भ बोरकारान, जितेंद्र अभिषेकीन वा चंद्रकांत केणीन मराठींतल्यान परगटायल्या. शणै गोंयबाबान वा पुंडलीक नायकान आपले निजाचें कोंकणी भाशेंतल्यान परगटायल्या. रमेश वेळुस्कारासारको कवी तर केन्ना केन्नाय हिंदी आनी बंगालींतल्यान पासून ती परगटायता. माध्यम खंयचेय भाशेचें आसूं, म्हत्वाची ती गोंयचे निजाचे अस्मितायेची जाणविकाय आनी तिचो अभिमान. स्वाभिमानाक पोसवण दिवपी आनी दरेका गोंयकाराक स्वावलंबी करपी.
अस्मिताय म्हळ्यार गोंयची तांबडी माती. अस्मिताय म्हळ्यार चोंयवशींनी पातळिल्लें पांचवेंचार सैम. अस्मिताय म्हळ्यार ह्या सैमाक सांगात दीत व्हांवपी झरी, व्हाळ, न्हंयो आनी दर्या लेगीत. अस्मिताय म्हळ्यार ह्या सैमाचेर जिवीत जगपी लोकांचें राहणीमान. अस्मिताय म्हळ्यार ह्या भुंयेंतल्या लोकांची खाणांपिणां आनी जेवणां. अस्मिताय म्हळ्यार हे मातयेच्या परमळान फुलिल्लें गीत आनी संगीत, कथा आनी कविता, नाच आनी नाटक. अस्मिताय म्हळ्यार हे मातयेंत रिगिल्ली अशिक्षीताचें पासून चलणुकेंतली लोकभास, हे मातयेंत घोळिल्लो लोकवेद, दरेका गोंयकाराच्या काळजांतल्यान सहजतायेन व्हांवतलो साहित्य-संस्कृतायेचो झरो. अस्मिताय म्हळ्यार गोंयच्या मोगाचो उमाळो. गोंयचो अभिमान आनी गोंयचो स्वाभिमान.
गोवा युवा महोत्सव हें अस्मितायेक पाळो दिता. दरेकाच्या काळजांत गोंयच्या स्वाभिमानाची कीट पेटयता. ताका आपल्या स्वतंत्र अस्तित्वाची आनी संस्कृतायेची जाणविकाय करून दिता. जागतिकीकरण आनी उदारीकरणाच्या ह्या युगांत स्वताक शेणोवन बशिल्ल्या तरणाट्यांक फुडाराची दिका दाखोवपाचो यत्न करता. तशेंच, फकत प्रादेशिकतेभितर घुस्पून रावन जागतीक सर्तींमदीं गोंयकार तरणाटो फांटी पडचो न्हय म्हणून ताचेमदीं राष्ट्रवादा वांगडाच विश्र्वात्मकतेची जाणविकाय निर्माण करता. स्वताच्या पांयांचेर उबो रावन सगळ्या संकश्टांक फुडो करपाची ताकद ताचेमदीं निर्माण करता. देखूनच युवा महोत्सवाची मशाल ही अस्मिताय ज्योत म्हणूनच फाटलीं 17 वर्सां पेटत आयल्या. गोंयकारांच्या स्वाभिमानाची आनी अभिमानाची ती कुरू जाल्या.
युवा महोत्सव हो तसो पळोवंक गेल्यार विंगड विंगड कलाप्रकारांचो उत्सव. तोवूय बी स्पर्धात्मकपणान आयोजीत केल्लो. हातूंत नाच, गाणी, संगीत, वादन, वक्तृत्व, नाट्य, चित्रकला, पत्रकारिता, भेस अश्या कितल्याश्याच प्रकारांतल्यान गोंयकार तरणाट्यांचे अंगभूत कलेक प्रोत्साहन आनी आव्हान दिवपी सर्ती जातात.
पयलीं चार-पांच वर्सां फकत मडगांवच्या शारांत जावपी हो महोत्सव आतां गांवागांवांनी वचपाक लागला. ते निमतान गोंयभरचो, शारांतलो आनी गांवांतलो हजारांनी तरणाटो वेगवेगळ्या गांवांनी वचून दोन दीस धुमशेणां कांडटा. जातीपातींची, धर्मांची बंदनां भिरकावन आमच्या गिरेस्तकायेचें दर्शन घडयता. आनी हय, कोंकणीच्याच न्हय तर पुराय गोंयच्या सामाजिक आनी साहित्यीक चळवळींतूय मोलाचे योगदान दिता.
गोवा युवा महोत्सवांतल्यान गोंयच्या अस्मितायेची ज्योत पेटत आसा.. ती अशीच पर्जळीत उरतली हातूंत दुबाव ना.