द्रौपदी
देवनागरी
|
द्रौपदी पांचाल देशाचो राजा यज्ञसेन द्रुपद हाची चली, पांडवांची बायल आनी महाभारताची नायिका. पंचाल देशाची राजकन्या म्हणून पांचाली, रंगान सावळी आशिल्ल्यान कृष्णा, यज्ञसेनाची चली म्हणून याज्ञसेनी अशीं द्रोपदीची हेर नांवा आसात. पूण द्रौपदी हें नांवच चड नामनेक पावलां.
तिच्या पूर्वजल्माच्यो कथा पुराणांत मेळटात. महाभारत, आदिपर्व, 167 हातूंत आयिल्ले कथेनुसार द्रौपदीं पूर्वजल्मीं मुदगल ऋषीची नालायनी नांवाची बायल आशिल्ली. मुदगल ऋषी म्हातारो आशिल्ल्यान तिची कामवासना पुराय जाली ना. तिणें शंकराची आराधना करून वर मेळयलो आनी फुडल्या जल्मांत तिका पांच घोव मेळ्ळे.
द्रुपद राजान एकदां द्रोणाचार्याचो अपमान केलो. द्रोणाचार्यान आपल्या शिश्यांवरवीं द्रुपदाचेर हार घाली. तांकां मारपाखातीर द्रुपदान यज्ञ केलो. त्या यज्ञांतल्यान धृष्टद्युम्न नांवाचो एक चलो भायर आयलो आनी एक सावळ्या रंगाची चली आयली. तिचेंच नांव द्रौपदी (महाभारत, आदिपर्व 167).
देवी भागवताप्रमाण (स्कंध 9) रामवतारांत ती मायासीता म्हणून जल्मली. सीतेक रावणाचो स्पर्श जावंचो न्हय म्हणून अग्निन सीतेचें रक्षण केलें आनी मायासीता रामासांगता रानांत गेली. तिचें रावणान हरण केलें. रावणाक मारतकच अग्निन रामाक सीताक परत दिली आनी मायासीतेक सोडून दिलें. आग्नि आनी राम हांचे आज्ञेन मायासीतेन शिवाची आराधना केली. 'म्हाका घोव दी' अशें पांच खेपे म्हण्टकच शेकरान तिका वर दिलो आनी फुडल्या जल्मांत द्रौपदी म्हणून जल्माक येवन ती पांच पांडवांची बायल जाली.
द्रौपदी लग्नाची जातकच तिचें स्वंयवर थारतलें. ह्या वेळार पांडव लाक्षागृहांतल्यान सुटून एकचक्रा गांवांत, भिक्षा मागून, ब्राम्हणवेशांत रावताले. धनुर्विद्येंत कुशळ आशिल्ल्याक द्रौपदी दिवंची म्हणून द्रुपदान धोणू आनी घुंवपी यंत्र तयार दवरिल्लें. 'धोणवाक दोरी लावन जो यंत्रातल्या लक्ष्याचो वेध करतलो, ताकाच द्रौपदी माळ घालतली' अशें धृष्टद्युम्नान सांगलें. कर्ण सूतपुत्र आशिल्ल्यान द्रौपदीन ताका पयलींच न्हयकारलो. सगळ्या राजांनी यत्न करून पळयतकच निमाणें अर्जूनान लक्ष्यभेद केलो आनी द्रौपदीन ताका माळ घाली. द्रौपदीकडेन धर्मराजान लग्न जावंचें असो अर्जूनाचो हट्ट जाल्यार अर्जुनान द्रौपदीक जिखिल्ल्यान ताणेंच द्रौपदीकडेन लग्न करचें अशें धर्मराजालें म्हणणें. निमाणें पांचूय पांडव आवय म्हऱ्यांत गेले आनी ताणीं सांगलें 'आयज आमी व्हड भिक्षा हाडल्या'. तेबरोबर सदचेप्रमाण कुंतीन 'तुमी ती वांटून घेयात' अशें सांगलें. पूण द्रौपदीक पळयतकच कुंतीक लजेसांगाता वायटूय दिसलें. आवयचें उतर खरें करपाखातीर द्रौपदी पांचूय जाणांची बायल जाली. दर एकल्याकडेन तिणें सारके दीस रावचें. ह्या काळांत हेरांनी तिचेसरेन वचचें न्हय, जो कोण वचत ताका बारा वर्सां वनवास भोगचो पडटलो अशें थरयलें. असले चुकीक लागून फुडें अर्जूनाकूच वनवास भोगचो पडलो.
धर्मराज कौरवांवांगडा द्युतांत हारलो तेन्ना सावन द्रौपदीचे दुख्खी जीणेक सुरवात जाली. भरसभेंत दुःशासनान तिची विटंबणा केली. ह्या वेळार धृतराष्ट्रान तिका अभय दिवन वर दिलो. आपल्या घोवांची सुटका जावंची असो तिणें वर मागलो. धर्मराज परतून द्युतांत हारलो आनी पांडवांक द्रौपदीसकट वनवास भोगचो पडलो. वनवासाउपरांत पांडवांचें दुर्योधनावांगडा झूज सुरू जालें तेन्ना द्रौपदीची कौरवांकडल्यान जाल्ले विटंबनेचो पांडवांनी सूड घेतलो. महाप्रस्थानाचे वाटेर द्रौपदीक मरण आयलें. द्रौपदीक प्रतिविंध्य, सुतसोम, श्रुतकीर्ती, शतानीक आनी श्रुतकर्मा(श्रुतसेन) अशे पांच पूत जाले. पूण भारतीय झुजांत अश्वत्थाम्यान तांकां मारले.
चित्र प्रदर्शण[बदल]
Raja Drupada Begs Shiva to Grant him a Boon
- Vyasa telling the secret of birth of Drupadi to Drupada.jpg
Vyasa telling the secret of birth of Drupadi to Drupada
- The Swayamvara of Panchala's princess, Draupadi.jpg
The Swayamvara of Panchala's princess, Draupadi
Drupadi and Her attendants
THE ORDEAL OF QUEEN DRAUPADI by Warwick Goble 1913
Draupadi and Bhima, as depicted in yakshagana.
Draupardi taken to forest by Simhika, who plans to kill her
Draupadi falls as the Pandavas proceed.
Draupati Amman idol in Udappu, Sri Lanka
