पणजी

देवनागरी

पणजी हे भारत देशांतल्या गोंय राज्याची राजधानी .

हें मांडवी न्हंयचे देगेर आसा.

हें गोंयांतल्या 'उत्तर गोंय' जिल्ल्याचें मुख्यालय.

पोन्न्जे, जाका पंजीम अशेंय म्हण्टात, ही भारतांतल्या गोंय राज्याची राजधानी आनी उत्तर गोंय जिल्ह्याचें मुखेल कार्यालय. पयलीं ही आदल्या पोर्तुगेज भारताची प्रादेशिक राजधानी आशिल्ली. तिसवाडी उपजिल्ह्यांत (तालुका) मांडोवी न्हंयच्या मुखामळाचे देगेर हें शार आसा. महानगरांत 114,759 लोकसंख्या आशिल्ली पणजी ही गोंयची सगळ्यांत व्हडली शार संचय, मार्गांव आनी मोर्मुगांव हांचे मुखार आसा.

पणजे हांगा टेरेस दोंगुल्ल्यो, बाल्कनी आनी तांबड्या टायल्साचीं पाखां आशिल्लीं काँक्रीटाचीं इमारती, इगर्जी, न्हंयचे देगेर भोंवपाची सुवात आसा. गुलमोहर, बबूल आनी हेर झाडां हांणी भरिल्ले रस्ते आसात. बॅरोक अवर लेडी ऑफ द इमाक्युलेट कॉन्सेप्शन इगर्ज प्राचा दा इग्रेजा ह्या नांवान वळखतात त्या मुखेल चौकाक पळोवपाक मेळटा. स्मार्ट सिटीज मिशन खाला स्मार्ट सिटी म्हूण विकसीत जावपी शंबर भारतीय शारां मदीं पणजीची निवड जाल्या. पणजेचो एचडीआय सुमार ०.९० सुमाराक आसा, आनी हेर मुखेल भारतीय शारांमदीं ती सगळ्यांत बरी अशें मानतात.

सतराव्या शेंकड्यांत पोर्तुगेजांनी वेल्हा गोंयसावन राजधानी स्थलांतरीत केल्या उपरांत नियोजीत जाळी पद्दतीचेर पावलां आशिल्ले रस्ते आनी सात किलोमीटर लांब भोंवडेची सुवात घेवन हें शार बांदलें. २२ मार्च १८४३ दिसा ताका शारांतल्यान शारांत उंच केलो.

Panaji city view

Atal Setu

People's Art Gallery & Café

Street of Panjim

Relax Inn cafe

Road along Vasco-da-gama

Mandovi bridge

Church in Panaji

Goa Villa Paradiso

आबादी

हीच आबादी ६५,००० अिन हे गोएन्चे तिन्निचे होड नगर.

इतिहास

हे पुढे एक लान गंव अस्िसलो, ज़लार १८४३न्त हाचे नाव नोवा गोय पोड्ले अिन हे पुर्त्गाली शासन्चे मुख्याल्य झाले. स्वतन्त्र ज़ाला परन्त १९६१ दकुन १९८७ थय हे भारतन्चे 'गोय, दमान अिन दीव' केन्द्र सन्चालित प्रादेशन्चे मुख्यालय अस्सिले. ताचे उपरांत हें गोंय राज्याची राजधानी जाली.

अठराव्या शेंकड्याच्या मध्याक एक विध्वंसक महामारीन गोंय शाराची लोकसंख्या नाश केल्या उपरांत पणजी ही पोर्तुगेज भारताची राजधानी केली.1961 वर्सा पोर्तुगेज भारताचो भारतीय विलीनीकरणा उपरांत भारतान उरिल्लो गोंय आनी आदल्या पोर्तुगेज प्रदेशांवांगडा भारतान आपल्या शेकातळा हाडलो.1987त गोंय राज्यांत उंचायेर पावतकच पणजी राज्य-राजधानी जाली आनी 1961 ते 1987 ह्या काळांत गोंय, दमन आनी दीव ह्या संघराज्याची राजधानी आशिल्ली. मार्च २००० त आल्तो पोर्वोरीम हांगा मांडोवी न्हंयचे पलतडीं नव्या विधीमंडळ संकुलाचें उक्तावण जालें. पणजी हें उत्तर गोंय जिल्ह्याचेंय प्रशासकीय मुखेल कार्यालय.

मुखेल आकर्शण

हांगाचीं मुखेल आकर्शणां :

चर्च स्क्वार/ अवर लेडी ओफ़ इम्मकुलेट कोन्सेप्शन चर्च
अदिलशहा महल / इदल्साओ महल
मिनेजिस ब्रागान्ज़ा इन्स्टिट्युट
सेन्ट्र्ल पुस्तकालय
महालक्ष्मी देवस्थान
जामा मसीद
फ़ोन्तेनास
मिरामार दर्यावेळ
सन्त सेबस्टियन चेंपल
कला अकादमी

हांगा कार्निवाल, फेब्रुवारी म्हयन्यांत जाता, आनी हें खूब फामाद आसा.

शिक्षण

कॅम्पलांतल्या गोवा वैजकी महाविद्यालयाची (1842 वर्सा एस्कोला मेडिको-सिरुर्जिका द [नोवा] गोवा ह्या नांवान स्थापन जाल्ली) नवीनीकृत इमारत. ते उपरांत ही संस्था स्थलांतरीत जाल्या आनी ही इमारत आतां गोंयच्या मनरिजवण सोसायटीचें मुखेल कार्यालय म्हणून काम करता.

गोंयचें एकमेव विद्यापीठ गोवा विद्यापीठ पणजेच्या भायल्या वाठारांतल्या तालेईगांव हांगा आसा. पणजेंतल्यो हेर कांय शिक्षणीक संस्था अशो आसात: १.

डॉन बॉस्को कॉलेज, पंजीम हांगा आसा

गोंय वैजकी म्हाविद्यालय, बांबोलीम

गोंय फार्मसी महाविद्यालय

गोंय पॉलिटेक्निक पणजी

गोंय ललित कला महाविद्यालय

मिरामार हांगाची माळ हायस्कुल

माझ्याची आमची लेडी (पाचवी माळ), डोना पावला

सांता क्रूझ हायस्कुल, सांता क्रूझ

डॉन बॉस्को हायस्कुलांत

गोंय इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट

डेम्पो कॉलेज ऑफ कॉमर्स अँड इकोनॉमिक्स, आल्तिन्हो

धंपे कला आनी विज्ञान महाविद्यालय, मीरामार

मेरी इमाक्युलेट गर्ल्स हायस्कुल, साओ तोमे/फॉन्टेनहास

शारदा मंदिर शाळा, मीरामार

संदर्भ