पांडुरंग जगन्नाथ सिनाय मुळगांवकार

पांडुरंग जगन्नाथ सिनाय मुळगांवकार हो सुटके झुजारी आशिल्लो.

जल्म आनी शिक्षण:

पांडुरंग मुळगांवकार हांचो जल्म 10 ऑक्टोबर 1917 त मळकर्णे, केपें हांगां जालो. तांणी लिसावाचें सातवें वर्स मेरेन शिक्षण घेतकच पुर्तुगेज कायद्याची सनद आनी पदविका घेतली.

वावर:

पांडुरंग मुळगांवकार हांच्यानी गोंयच्या लोकांनी पुर्तुगेज कायद्याआड आनी न्यायालयीन बंदीक विरोध करचो म्हूण प्रचार करपाक सुरवात केली. राजकीय चळवळीक तेंको दिवपा खातीर ते गोंयांत आनी गोंयां भायर जाल्ले दर राजकीय बसकेंत वांटो घेताले.

जिणेतलो प्रसंग:

18 जून 1946 ह्या दिसा खुबशे सुटके झुजाऱ्यांक अटक जाल्ली तेन्ना तांचो बचाव केल्ल्या आरोपाखाल तांकां अटक करपांत आयली. अश्या वेळार 30 जून 1954 ह्या दिसा तांकां अटक करून आग्वाद बंदखणींत दवरले. फुडें प्रादेशीक लश्करी न्यायालयामुखार उबो करून तांकां 5 जूलय 1955 ह्या दिसा 8 वर्सांखातीर खर बंदखीणीची ख्यास्त जाली. हाचे भायर दर दिसा 20 इश्कूद हे प्रमाण दोन वर्सां दंड आनी 15 वर्सां खातीर तांचे राजकीय हक्क काडून घेतले. फुडें 17 मे 1959 दिसा तांची सुटका जाली.

हेर वावर:

सुटका जाले उपरांत तांच्या वांगडा बंदखणींत आशिल्ल्या राष्ट्रवादी फुडाऱ्यांच्या सहवासांत ते रावंक लागले आनी गोंय मुक्ती चळवळीक नेट येवंचो म्हूण ते खूब वावुरले. 1959 ते गोंय पुर्तुगेजांच्या जुलमी राजवटींतल्यान मुक्त जाय मेरेनच्या काळांत सुटके झुजाऱ्यांच्या चळवळीन बरोच नेट धरिल्लो. पुर्तुगेजांक नाका शेवट करपाच्यो चळवळी भूमीगत तशेंच दहशतवादी सुटके झुजाऱ्यांकडल्यान दिसपट्टे चालू आसल्यो. अश्या चळवळीकडेन पांडुरंग मुळगांवकारांचो सामको लागींचो संबंद आसलो. मजगतीं 19 डिसेंबर 1961 दिसा गोंय पुर्तुगेजांचे गुलामगिरींतल्यान मेकळें जालें. चडशे सुटके झुजाऱ्यांचो संबंद काँग्रेस सत्तेकडेन आशिल्लो.

हेरकडेन सहभाग:

1948 वर्सा गोंय, दमण आदी दीवचे राजकीय घटनेचे कमिटीचेर लोकप्रतिनिधी म्हूण तांची निवड जाली. 1953 त ते ‘नॅशनल काँग्रेस गोवा’ संघटनेचे वांगडी जाले. गोंय सुटके उपरांत जेन्ना पणजी हांगा जानेवारी 1962 त सुटके झुजाऱ्यांची बसका जाली, तेन्ना पांडुरंग मुळगांवकारांक ‘नॅशनल काँग्रेस गोवा’ संघटनेचे अध्यक्ष म्हूण वेंचून काडले. उपरांत मे 1962 ते 1963 ह्या काळांत ‘इंडियन नॅशनल काँग्रेस’ चे गोंय, दमण आनी दीव अँड हॉक प्रदेश काँग्रेस कमिटीचे ते खजीनदार आशिल्ले.

नामना:

भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन तांचो भोवमान केलो. 18 जून 1983 दिसा गोंय, दमण आनी दीव सरकारान तांचो भोवमान केलो. पणजी हांगा जाल्ल्या इंडियन नॅशनल काँग्रेसच्या शतब्दी सुवाळ्यांतूय तांचो भोवमान जालो. डॉ. सखाराम गुडे ट्रस्टाचो (शिरोडें-गोंय) गोमंतक भूशण हो मानाचो पुरस्कार तांकां फावो जाला.