पाद्री जुझे वाज

देवनागरी

Romi

Saint Joseph Vaz, C.O., Apostle of Ceylon

Sant Juze Vaz

सांत जुझे वाज

सांत जुझे वाज हो एक गोंयकार पाद्री,जाका भक्तीवंत जुझे वाज म्हूण पाचारताले आतां सांत म्हण वळखतात. जाणें गोंयांत तशेंच गोंया भायर कानारा(कर्नाटका),सिलोन(श्रिलंका)वाठारांनी धर्मीक तसोच समाजीक वावर केलो. ताच्या बऱ्या वावराक लागून २१ जानेवरी १९९५ वर्सा पाप सायब जुआंव पावल दुसऱ्यान पाद्री जुझे वाजाक कोलोंबो(श्रिलंका)हांगा भक्तीवंत म्हूण जाहीर केलो, जाल्यार २००० वर्सा ताका गोंयचो आनी दामानाचो आसकारी म्हूण जाहीर केलो. 2015 वर्सा, जानेराचे 14 वेर ताका सांत म्हण परगट केलो.

जुझे वाजाचें भुरगेंपण

पाद्री जुझे वाजाचो जल्म २१ एप्रील १६५१(शुक्रार)बाणावले गांवांत जालो. जुझे वाज हो ख्रिस्टिफर वाज आनी मारिया मिराण्डा हांचो चलो. ताचो बापूय सांकवाळेचो जाल्यार आवय बाणावलेची. तांच्या घराब्याक खूब मान आशिल्लो. दुसऱ्यांच्या हुसक्यान जियेवप, तांचे गरजेक पावप हें तांच्या घराब्याचें खाशेलपण आशिल्लें. स भांवडां मदलो तो तिसरो चलो. ताका बाणावलेच्या जुआंव बातिस्तचे इगर्जेंत बातिज्मा वरवीं जुझे हें नांव दिलें. ल्हानूच आसताना जुझे मागण्याच्या वातावरणांत वाडलो. जुझे वाजाचें मूळ शिकप सांकवाळे जालें. पाद्रीपणाचें आपोवणें आसा म्हण जाणून बापायन ताका लातीन शिकपाक बाणावले धाडलो. उपरांत तो पाद्रीपणाचें शिकप करूंक पोरण्या गोंयांत गेलो. उपरांत ताणें सांत पावलू ह्या म्हाविद्याल्यांत भरती घेतली. आकादेमिया दे सांव तोमास आकविनो ह्या म्हाविद्याल्यांत तत्वगिन्यान आनी धर्मशास्त्र शिकलो. १६७१ वर्सा डॉम कुस्तोदीयो पिन्हो बिस्पान ताका दियाकन केलो आनी १६७६ वर्सा नवो बिस्म डॉं आन्तोनियो ब्रान्दावान ताका पाद्रीपणाची माखणी दिली.

पाद्रीपण घेतल्या उपरांतचो काळ

जुझे वाजान पाद्रीपणाची माखणी २५ वर्साचेर घेतली. ताची नेमणूक खंयच जावंक नाशिल्ल्यान कितें तरी बरें करपाच्या हेतून तो आपल्या गांव घरा सांकवाळे परतलो. गांवच्या भुरग्यांक शिक्षणा वरवीं वयर काडूंक आनी पाद्रीपणाक आपोवणें उत्पन्न करूंक ताणें शाळा उबारली. साव्द सायबीणीच्या इगर्जेंत रावन मारीयेक आपल्या गुलामपणाची चीट बरयली. फा.सेबासत्यांव दो रेगोहांच्या आत्मचरित्रांत पुर्तुगेज पत्राचो हो कोंकणी अणकार.

गुलामपणाची चीट

ही गुलामपणाची चीट पळयतात तितलींय भोडवे तशीं मनशां आनी सगळी रचना जाणां जांव की हांव पाद्री म्हाकाच देवाचे आंकवार मायेक विंकता आनी सासणांक तिचो गुलाम कसो म्हजेच समर्पण करतां.उक्तेपणीं आपखुशयेन,मनान आनी संपूर्ण भक्तिपणान म्हाकाच तिचे स्वादीन करतां.ही खुशये मनान केल्ली भेटोवणी जिव्या मनशां मदीं रद करूंक जायनां तसलो कायदो म्हूण पाचारतां.हांव म्हाकाच आनी म्हजे लागीं आसा तें सगळें तिचे स्वादीन करतां.हें परीं ती म्हजी नीज सायबीण माय जावन म्हजें जिवीत तिका जाय तशें ती वापरूं आनी असलो मान म्हाका फावो न्हय देखून,म्हज्या भोडव्या राखण्या आनी तशेंच वोनोदवंत पुर्वजां भागीवंतां लागीं आनी हेरां सर्गींच्या नागरिका कडें,आपल्या गुलामां मदीं तिणें म्हाका घेतल्यार पुरो म्हूण हांव खालतीकायेन तांची मजत मागतां.

हें सत म्हूण हांव थीर करतां आनी म्हज्याच नांवान शिक्को मारता.घडिल्लें जाल्यार म्हज्या काळजाच्या रगतान सय करतलो आसलो.ही चीट बरयतां सांकवाळचे इगर्जे देव माते आंकवार मारिये भलायकेच्या सायबीणीचे वेदीच्या पांयाशीं.ह्या आयच्या दिसा ऑगस्टाचे ५ तारखेर हिमां सायबीणीचे परबे दिसा १६७७ वर्सा

जुझे वाज

आनी त्या दिसा सावन ताणें आपली पुराय जीण विंगळ्या पांयानीं सारतलों असो निर्णय घेतलो. श्रीलंकेंत जावपी अत्याचारा विशीं ताका गोंयचो कॅनन एफ दी सार्दीनां कडल्यान खबर मेळ्ळी आनी हें आयकून श्रीलंकेंत वचपाचो हावेस उगतावंक तो काबीदा कडेन गेलो. पूण ताणें श्रीलंकेक वचपाचे बदलाक कानारा वचपाक फर्मायलें. पाद्रीपण घेतल्या उपरांत पाद्री जुजे वाज ५ वर्सां गोंयांत रावलो उपरांत व्हडीलांच्या आदेशा प्रमाण पाद्रीविगाराची पदवी घेवन कानाराक गेलो.

कानारांतलो वावर

डचा कडल्यान आक्रमण जाल्यान कानारांतले पाद्री पळून गेल्ले आनी ४० वर्सां पासून थंय पाद्री नासले. त्या जाग्यार १६८१ वर्सा पाद्री वाज आपलो अधिकार स्वीकारून कानाराक पावलो. त्या जाग्यार गरीबांक ताणें आपलो आदार दिलो आनी दुसऱ्यांचो आदार मागलो. आपलें मिसांवांचें काम मुखार वेलें. धार्मीक तसोच समाजीक वावर तो करतालो. कपेलां तशींच शाळा बांदल्यो आनी हें करतना कांय ताचे विरोधक ताका जिवेशीं मारूंक सोदताले. अशें म्हण्टात की मुडीपुच्या दोंगरार ताका जेन्ना मारपाक फुडें सरले, तेन्ना ताणें दिमी मारली आनी त्याच जाग्यार उदक भायर सरलें. आपलो वावर फुडें व्हरतना ताचे आनी थंय नेमून आयिल्ल्या पाद्री मदीं गैरसमज जालो आनी १६८४ वर्सा आपलो राजिनामो दिवन गोंयांत परत आयलो.

गोंयांत वावर

गोंयांत आसतना ताणें धर्मीक पुस्तकां जांव कोंकणी भाशेंत प्रवचनां करपाक तशेंच कुमसारां करून वेळ सारलो.२५ सप्टेंबर १६८५ वर्सा मिलाग्रीस संस्थेंत तो भितर सरलो जातूंतल्यान श्रीलंकेंत वचपाचे सपन पुर्ण जावपाची शक्यताय आसली.आनी १६८६ वर्सा लिपचोरयां दोग पाद्रीक आनी आपल्या सेवकाक तशेंच आपले मिसाच्यो गरजेच्यो वस्तू घेवन श्रीलंकेंत वचपाक भायर सरले.

श्रीलंकेंत वावर

श्रीलंकेंत भितर सरपाक तांकां खूब अडचण्यांक फुडो करचो पडलो. कडक नेमाक लागून हाडिल्ल्या पाद्रींक परत धाडचे पडले,कुलीचो,सन्यासाचो,कांकणकाराचो,पदेराचो,धोबीचो भेस आपणावपाक पडलो. थंयच्या लोकांचीं तामील भास शिकची पडली. आपली वळख लिपोवन गुपतीं मिसांवाचो वावर करचो पडलो.

१६९२ वर्सा पुट्टाला शारां आसतना तांकां बंदखण फावो जाली.थंय तो सिन्हाली भास शिकलो. तशेंच आपले सादे वागणुकेंतल्यान लोकांची काळजां जिकूंक पावलो.आपल्या सेवकाक जुआंवाक ,गोंयच्या प्रिफेताक चीट बरोवन ताका पाद्रीपणाची माखणी दी म्हूण विनयलें.बंदखणींत आशिल्ल्या मेकळ्या जाग्यार ताणें एक खोंप उबारली आनी थंय मीस म्हणपाक लागलो.ह्या ताच्या वागणुकेक लागून थंयच्या राजान ताका सुटका दिली.१६९७ वर्सा कॅण्डी शारांत व्हड दुकळ पडलो आनी सगळे तरेचे उपाय घेवन निमणे राजा पाद्री वाजा कडेन मागूंक आयलो.तेन्ना अशें म्हण्टात की ताणें ज्या जाग्यार वेदीचेर खुरीस उबारलो आनी मागणें केलें तोच जागो भायरावन हेर सगळ्या सुवातेचेर पावस पडलो आनी अशें करून लोकांचो ताचेर भावार्थ वाडलो. नोव्हेंबर १६९७ तें मेयाचे १६९८ वर्सा कॅण्डींट वसुकाची पिडा पडिल्ली आनी ताणें केल्ले सेवे खातीर ह्या वेळार तो खूब गाजलो. ताच्या वावराक लागून कोंचीच्या बिस्पान ताका ‘विगार जेराल’ पदवी दिली. डच लोकां पासून वाटावंक कोलम्बोच्या लोकांनी ताका आदार दिलो. तो वर्साक एक फावट पुराय श्रीलंकेक भोंवडी करतालो. कार्डियल चालेच दे दोर्नन हाणें ताका एक सोबीत खुरीस भेट दिली जी आयज पासून सांकवाळे आसा.

निमणीं वर्सां

१७१० वर्साच्या सुरवातेच्या काळार पाद्री वाजाची भलायकी इबाडत वताली.तरी सुद्दा आपलो वावर करपाचो नेट ताणें उणें करूंक ना. आपल्या जिवाक पळयनासतना दुसऱ्याच्या आदाराक पावतालो. ह्याच वर्साक ताच्या काना फाटल्यान घाय जावन ताका चड सतावपाक लागलो.आपलो मरणाचो वेळ लागीं पावला म्हूण जाणून ताणें पाद्री जुजे मिनेझीसाक आपल्या फाटल्यान श्रीलंकेचो व्हडील आनी विगार जेराल म्हूण नेमलो.

निमणो स्वास सोडचे आदीं ताणें कार्दियल सायबान दिल्लो खुरीस घेवन उजवाडाची वात घेवन भावार्थाची उचारणी केली.सिनहाली भाशेन आपल्या सांगात्यांक संदेश दिलो.'जें तुवें जिवीत भर करूंक ना तें तूं मरणाच्या वेळार कसोच करूंक शकचो ना'.आनी निमणें ‘जेजू’म्हणून आपलो प्राण सोडलो.

Polleiat

Saint Joseph Vaz