पोपाय
पानांचे विशिश्ट मांडावळी खातीर हें झाड एखादें फुलयल्ले सत्रेवरी उबें आसाता. माडयेवरी नीट वयर वचपी ह्या झाडाक पोपाय मात चुमड्यांनी लागतात. हरवी पोपाय कापतकच तातूंचल्यान चड प्रमाणांत दीक भायर येता. पोपाय कापतकच तिचो रंग हळडुवो जाता. हे पोपायेंत भितर बारीक काळ्यो बुळबुळीत बिंयो आसतात. पिकिल्ले पोपायेची रूच वेगळीच आसता . हे पोपायेची पोपाय, बिंयो, पानां तशेंच तिचो दीक ह्या सगळ्यांचो घरगुती वखदां खातीर उपेग करतात. पोटांतल्या साबार दुयेंसां खातीर पिकिल्ले पोपायेचो हमखास उपेग जाता. पोपायेंत पाचक तत्व चड प्रमाणांत आशिल्ल्यान पचना संबंदांतल्या विकारांचेर हाचो वापर जाता. भूक कमी लागप, अजीर्ण जावप, पोटांत दूख पडप, फिग्दाच्या दुयेंसांत वा फिग्दाक लागून जावपी पोटांतली दुयेंसां वाडल्यार पिकिल्ली पोपाय खावची. पोपाय खाल्यार पोट साफ जाता. दंत जावप तशेंच हेर त्रास जाल्यार ही पोपाय उपेगी पडटा. हरवे पोपायेची भाजी करून खाल्यार दंतांचो त्रास कमी जाता.
पोपायचे गुणां
[बदल]पिकिल्ली पोपाय खाल्यार रगत शुध्द् जाता. ह्या तिच्या गुणांक लागून रगत इबाडून जाल्ल्या तशेंच खोरूज वा हेर कातीच्या दुयेंसा वेळार ही पोपाय खावची. कातीक सूज येवप वा त्या जाग्यार दुखप अशा वेळार पोपायेची पाना वा बिंयो बारीक वाटून त्या भागार लेप काडचो. आंगाक गांठी जायत जाल्यार वा सूज येवन दुखत जाल्यार ह्या लेहाचो वापर करचो. वेंचू चाविल्ल्या जाग्यार तात्काळ उपाय म्हण पानां वांटून केल्लो लेप पांयांक करून लावच्यो. तशेंच हत्तीरोगांत पानां वांटून केल्लो लेप पांयांक लावचो. वताच्या दुयेंसांत सांद्यांक , आंगाक सूज वा दूख आसत जाल्यार पोपायची पानां गरम करून तांचो शेक मारचो. तशेंच बिंयां पासून तयार केल्लें तेल आर जाल्यार वा तोंड वांकडें जालें जाल्यार तशेंच कातीच्या विकारांचेर लावपाक मेळटा. मुतपाक कमी जायत जाल्यार पोपायेची पानां कांय वेळ गरम उदकांत दवरून तें उदक पियेवचें.
बायलांक खातीर पोपायचो उपेग
[बदल]बायलांक म्हयन्याची पाळी वेळार येना जाल्यार, पाळये वेळार त्रास जायत जाल्यार हरवी पोपाय वा बिंयो खावच्या. गुरवार बायलांनी हरवी पोपाय खावची न्हय. बाळतणींक दूद येना जाल्यार पिकिल्ली पोपाय खावची. गूण मेळटा. पोटांत उदक जावप, (Ascites) सारक्या दुयेंसावेळार पोपाय पथ्य म्हण वापरतात. पिकिल्ले पोपायेचो गर मुखामळार लायत जाल्यार कातीचेर आशिल्ले दाग वचून रंग सुदारता आनी मुखामळार वेगळीच चमक येता. हाचे खातीर पोपायेचो गर तोंडाक लावन कांय वेळान तोंड धुवन घेवचें.