बाबा पदमनजी

बाबा पदमनजीचो जल्म मे १८३१,बेळगांव हांगा जाल्लो.मरण:२९ ऑगस्ट १९०६, मुंबय) नामनेचो मराठी ग्रंथकार आनी मराठींतल्या किरिस्तांव सांहित्याचो जनक.

जीण

ताचें पुराय नांव बाब पदमनजी मुळे. ताचें शिक्षण बेळगांव आनी मुंबय जालें. बेळगांवच्या मिशन स्कुलांत शिकता आसतना ताका किरिस्तांव धर्माचे गिन्यान मेळ्ळें. तेन्नाच ताणें बायबल तशेंच अब्राहम, इझाक आदींच्यो कथा वाचल्यो. मुंबयच्यो फ्री चर्च विद्यालयांत बैबल मास्तर म्हणून काम मेळ्ळें. ल्हव ल्हव करून ताका क्रिस्तांव धर्माकडेन ओड जाली. कांय काळ तो परमहंस मंडळी हे प्रागतिक विचारांचे गुपीत संघटनेंत आशिल्लो. पूण फुडें हे संघटनेचे कांय विचार ताका पटनाशिल्ल्यान ताणें हे संघटनेकडलो संबंद तोडलो. तेन्नाच ताका क्रिस्तांव धर्म आपणावपाची खर इत्सा जाली. निमाणें ३ सप्टेंबर १८५४ ह्या दिसा ताणें बाप्तिझम घेतलें. क्रिस्तांव जातकच तो पुम्याक गेलो. थंय तो सोळा वर्सा रावलो. पुण्याक आसतना ताणें जायतीं वर्सां फ्री चर्च मिशनाचे शाळेंत काम केलें.

ह्याच मिशनांत १८६७ त ताची मंडळाचो पालक म्हणून नेमणूक जाली. फुडें १८७३ त ताणें ह्या कामाक सोडचीट दिली आनी तो लिखाण करूंक लागलो. पूण १८७३ वर्सा आदी ताची कांय पुस्तकां उजवाडाक आयिल्लीं. 'स्त्रीविद्याभ्यास निबंध' (१८५२), 'व्यभिचारनिषेधक' (१८५४), 'यमुनापर्यटन' (१८५७), 'सर्वसंग्रही उर्फ निबंधमाला' (१८६०) हे ताचे सुरवातीचे कांय ग्रंथ आसात.

यमुनापर्यटन

यमुनापर्यटन कादंबरी ही मराठींतली पयली स्वतंत्र कादंबरी म्हणून उल्लेख करतात. ताचे हे कादंबरींत यमुना हे नायिकेचे भोवडेचे वर्णन आसा. मिशनऱ्यांचे शाळेंत शिकपी आनी किरिस्तांव धर्माविशीं आपलेपण आशिल्ली यमुना आपलो घोव विनायका वांगडा भोंवडेक वता. वाटेंत तिका कांय विधवा बायलो मेळटात. त्यो बायलो वायट मार्गाक कशो लागतात हाचोय तिका अणभव येता. ती तांकां जेजूचो उपदेश सांगता. वाटेंत विनायकाक अपघाती मरण येता. यमुना विधवा जाल्ल्यान तिका बोडकी करपाचो यत्न जाता. पूण यमुना तशें करूंक दिना. फुडें ती एका किरिस्तांव मनशाकडेन लग्न जाता आनी स्वता किरिस्तांव धर्म आपणायता.

हेर साहित्य

बाबा पदमनजीच्यो हेर साहित्यनिर्मिती अशो आसात-शब्दरलावली (१८६०), महाराष्ट्र देशाच्या संक्षिप्त इतिहास (१८६६), सिध्दान्तरत्नमाला (१८६६), स्त्रीकंठभूषण (१८६८), ए काँप्रेहॅन्सिव्ह डिक्शनरी ऑफ इंग्लीश अँड मराठी, कृष्ण आणि ख्रिस्त यांची तुलना, नव्या करारावर टीका (१८७७), उध्दारमर्गविज्ञान (१८७८) हाचेभायर 'अरुणोदय' ह्या नांवान ताणें आपली आपजीण बरयल्या.

१८७७ सावन २५ वर्सांमेरन 'बायबल सोसायटी'आनी 'ट्रॅक्ट सोसायटी' ह्या संस्थांनी संपादक म्हूण ताणें काम केलें. उदयप्रभा, कुटुंबमित्र, सत्यदीपिका अशा कांय नेमाळ्यांचेय ताणें संपादन केलां.