मानवतावाद

मानवतावादा ची एक विचारप्रणाली. हे विचारप्रणालेंत मनशाक मध्यवर्ती सुवात दिवन ताच्या सर्वांगी स्वातंत्र्याचो भौमान करून ताचे प्रज्ञेचेर विश्र्वास दाखयला. मानवी सामर्थ्य आनी त्या सामर्थ्यावरवीं जावपी ताचे सर्जन शक्तीचें दर्शन, मानवी कुळयेचें कल्याण करपी तांचें बुध्दीप्रामाण्य ह्या मानवा- अंतर्गत घटकांचेर भर दिवपी हें तत्त्वगिन्यान. चवदा ते सोळाव्या शतमानांत, विशेश करून युरोपांत, मानवी एहिक जिवन पद्दतीचेर सुमाराभायर भर दिवपी प्रबोधनाची क्रांतिकारी वैचारीक चळवळ सगळ्याच मळांचेर सुरू जाली. मनशाचे जिणेचो मानवीपरिघाभायलो संबंद पयस करून मनीस कुळयेचो उध्दार मनशाच्याच स्वताच्या सामर्थ्याचेर आनी कृतीचेर आदारून दवरपी प्रबोधन काळांतलो विचार मानवतावादाक प्रेरणा दिवपी जालो.

कला, साहित्य, भास, धर्म ह्या मानव संबंदीत अशा सगळ्याच घटकांचो पुनर्विचार जावन ह्या घटकांवरवीं मनशाच्या ऐहिक जिवितांत ताच्या कर्तुत्वाक, कार्यक्षमतेक आनी स्वतंत्र वृत्तीक चालना मेळची हें ध्येय मानवतावादान दवरलें. हें घडटना ह्या सगळ्या घटकांनी एक व्हड क्रांती जावन मानवता वादाक पोशक अशीं हांगा निर्मिती जाली. वेगवेगळ्या मळांचेर जाल्ली वैचारीक तशी आविश्काराची क्रांती जशी मानवतावादाक पोशक थरली तशें मानवतावादाचे चळवळीनय ते क्रांतीक वैचारीक बळगें दिलें.

शास्त्रीय बुन्यादीचेर आदारीत आनी वित्रानीक नदर दवरून दर एके संकल्पनेचो स्वातंत्रपणान विचार करप हें मानवतावादाचें मुखेल सूत्र. ह्या सुत्राक लागून मानवी जिविताचें अशास्त्रीयरितीन नियंत्रण करपी राज्य, धर्म सारक्या संस्थांचेर नियंत्रण पयसावन स्वतंत्र, प्रज्ञेचो आनी प्रतिभेचो आविश्कार मानवतावादाक अभिप्रेत जालो. धर्म प्रमाण्याची सुवात बुध्दिप्रमाण्यान घेतली. ताचेवरवीं व्यक्तीची आत्मप्रतिश्ठा राखप जाली. मानवतावाद आनी विज्ञान हांचो सामको लागींचो संबंद आशिल्ल्यान ह्या दोगांयच्या एकत्रिकरणांतल्यान एकामेकांक पूरक असो आदार मेळ्ळो. हातुंतल्यानच फुडें तंत्रज्ञानाचे विकास जावंक पावसो. ह्या विकासावरवीं उद्देगीक क्रांती जाली आनी साम्यवादी विचारसरणीची चळवळ जाली.