रामजोशी

रामजोशी (इ. स. 1758 – 1813). पेशवर्इंतलो एक नामनेचो शाहीर आनी कीर्तनकार. रामजोशी हो मुळचो सोलापूरचो आशिल्ल्यान, ताका सोलापूरक रामजोशी अशेंय म्हणटाले. ताचें मूळ आडनांव तासे. पूण ताच्या घराण्याची वृत्ती भिक्षुकीची आशिल्ल्यान काळांतरान तासे हें आडनांव फाटीं पडून जोशी हें आडनांव कायमचेंच उरलें. हाचें पुराय नांव रामचंद्र जगन्नाथ जोशी. रामजोशीचो बापूय जगन्नाथ आनी चुलतो अनंत हे दोगूय वेदशास्त्रसंपन्न आसून, समाजांत तांकां मान आसलो. राम जोशीचो व्हडलो भाव मुदगलभट हो कथा – किर्तन करतालो आनी पुराणांय सांगतालो. तेच प्रमाण तो आपली परंपरेन प्राप्त जाल्ली भिक्षुकी चलयतालो. बापायन संवसार सोडल्या उपरांत धाकट्या भावाक सांबळपाची जपसालदारकी ताणें घेतली. रामजोशीनूय आपलेपरीन कीर्तन, प्रवचन, भिक्षुकी करप आनी आपल्या कुळाची कीर्त वाडोवप आशी मुद्गलभटाची इत्सा आसली. पूण रामजोशी हो भुरगेपणासावन मस्तो आनी तवनास आशिल्लो ताणें भावाचे इत्सेचो कदर केली ना. तो प्रतिभावान आनी बुदवंत आसलो खरो, पूण तमासगिरीचे संगतीन ताका वायट वळप लागलें आनी ताणें शाळा सोडून आपल्या घरामुखार धोंडिबा नांवाच्या शाहिराकडे तो रातदीस रियाझ आनी आपलें जेवणखाणय करुंक लागलो. मुद्गलभटान ताका शिस्त लावपाचो यत्न करीनाफुडें ताणें भावाचो संबंद तोडून उडयलो आनी तो राजरोस तमाशाच्या पंगडांत सामील जालो.

सुरवातीक तो धोंडिबा शाहिराक लावण्यो रचून दिवपाचें काम करी. पूण फुडें तो स्वताच तमाशा करुंक लागलो आनी एक नामनेचो तमासगीर शाहीर म्हण फामाद जालो. ताका नामना आनी संपत्ती खूब मेळ्ळी खरी, पूण ताच्या चैनी आनी व्यसनाखातीर ती ताका तिगोवपाक आयली ना. निमाणो तो कफल्लक जालो. पश्र्चातापान रावलो. उपरांत कांय वर्सा ताणें थंय मन लावन अभ्यास केलो आनी एक बरो कीर्तनांय आनी पुराणीक जावन तो सोलापूराक परतलो.

सोलापूराच्या एका देवळांत ताणें पुराणकथा सांगली आनी फुडें ताणें कीर्तनांय सुरवात केल्ली आनी फडलो सगऴो काळ ताणें संबंद महाराष्ट्रांत कीर्तन करपाखातीर सारलो. पंढरपूर वर्णन, तुळजापूर वर्णन, गिरीच्या व्यंकटेशाचें वर्णन, ह्यो लावण्यो ताणें ते ते भोवडेंत रचल्यो.

रामजोशीक चडकरुन श्रृंगारकवी म्हण वळखतात. ताची आध्यात्मिक काव्यरचणूक ही ताचो तमाशाचो नाद सुटल्या उपरांतची आसा. लावणीवाङ्मयीन रानजोशी हो श्रृंगाराचो कवी आसून, उपमा, तरल कल्पना आनी अनुप्रास ह्या वाङ्मयीन गुणांनी ताचें लावणीवाङ्मय कोणाचेंय मन ओडून घोवपी अशें आसा.