रामशास्त्री प्रभुणे

रामशास्त्री प्रभुणे (जल्म: 1720 सातार; मरण: ऑक्टोबर 1789 पुणें ).पेशवार्इच्या सोंपत्या काळांतलो नामनेचो न्यायाधीय़. रामशास्त्री भुरगो आसतनाच बापूय विश्र्वनाथ आनी आवय पार्वतीबाय हांकां मरण आयलें. हाकालागून बापोलयान कांय तेंप ताचो सांबाळ केलो. व्हड जालो तरी हो कांयच जोडीना तें पळोवन बापोलयान ताका घराभायर काडलो. तेन्ना तो सातारचो सावकार अनगळ हाच्या घरा शागिर्द म्हणून चाकरेक रावलो. उपरांत ताचोच आदार आनी उर्बेन काशीक वचून ताणें धर्मशास्त्र आनी विद्यांचो अभ्यास केलो आनी 1751 त पेशव्यांच्या दरबारांत एक शास्त्री म्हणून तो पयलीं नोकरेक लागलो.

पेशवे दरबारांतलो न्याधीशाचे सुवातेर इ. स. 1759 त नेमणूक जाली. माधवरान पेशव (पयलो) दर एका म्हत्वाच्या प्रस्नांत, झुजासंग्राम, हारजैत, फायदोनुकसानी, खाजगी वा भौशिक खंयच्याय गजाली बाबतींत रामशास्त्रीची बुध्द घेतालो.पेशव नारायणराव हाचे हत्येक (1773) ताचो बापोलयो रघुनाथराव होच जापसालदार आसा अशें गृहीत धरुन तेखातीर ताणें देहान्त प्रायाश्र्चितच घेवंक जाय, अशें ताणें फर्मायलें आनी रोखडोच न्यायाधीशपदाचो राजीनामो दिवन तो वार्इलागसारच्या पांडेवाडी वा मुगांव हांगा वचून रावलो. फुडाराक रघुनाथरावाआड एकठांय आयिल्ल्या बारभार्इ म्हणून वळखुपांत येवपी नाना फडणीस, सखाराम बापू आदी कारभाऱ्यांची रघुनाथराव आडची येवजण यशस्वी जावन तो पदभ्रश्ट जाले उपरांत 1777 त कारभाऱ्यांनी रामशास्त्र्याची पेशवे दरबारांत परत न्यायाधीशपदाचेर नियुक्ती केली.शनिवाखाड्यांत रामशास्त्री न्यायनिवाडे आनी विद्वंच्यो परिक्षा घेतालो. ताणें अग्नीहोत्र घेतिल्लें.

कोणाचेय बाबतींत आनी खंयचेय परिस्थितींत निपक्षपातिपणान न्यायदान करपी म्हणून सगळेकडेन ताची नामना आशिल्ली. तशेंच ताचे कडक परिक्षा पद्दतीकलागून तो सगळ्याक प्रसिद्द आसलो.रामशास्त्रीचे खाजगी जीणेविशीं चडशी म्हायती आजून मेरेन उजवाडाक येवंक ना. ताणें पयलें लग्न 1758त केलें. हे बायलेसावन ताका एक भुरगो आसुंये अशें म्हणटात. हे बायलेच्या मरणाउपरांत ताणें 1788 त काशीबाय हे चलयेकडेन दुसरें लग्न केलें. तिचेपसून ताका एक चलो आनी एक चली जाली. पुण्यांत ताका मरण आयलें. ताच्या मरणा उपरांत ताचे फाटल्यान आशिल्ल्या ताच्या चल्याक म्हळ्यार गोपाळशास्त्रीक पयलीं पेशवेदरबारांतल्यान आनी उपरांत इंग्रज सरकाराकडल्यान तनखा मेळटालो.रामशास्त्री स्पश्ट वक्तो आशिल्लो. धर्मीक वेव्हारांत काळमान आनी परिस्थिती वळखुपाचें ताचें मनोधैर्य, मराठी राज्यविशींची ताची अतूट निश्ठा आनी ऩिवाडे करपाची कडक पद्दत हाका लागून महाराष्ट्राच्या इतिहासांत ताका एक खाशेली सुवात फाव जाल्या. ताचे वंशज पुणें जिल्ह्यांतल्या जेजुरी लागसारच्या राखी गांवांत रावतात.