राश्ट्रीय छात्र सेना
राश्ट्रीय छात्र सेना (नॅशनल कॅडेट कोअर) विद्यालय, महाविद्यालय आनी विद्यापिठ विद्यार्थ्यांखातीर सैनिकाचें प्रशिक्षण दिवपाखातीर भारत सरकारान 1948 वर्सा सावन सुरु केल्ली येवजण. फुडारीपण, चरित्र्य, भावपण, खिलाडूवृत्ती आनी सेवावृत्ती आदी खाशेल्या गुणांचें तरणाट्यांक शिक्षण दिवप ही राश्ट्रीय छात्रसेनेची मोख जावन आसा.सैनिकी सेवेंत प्रवेश घेवपाखातीर विद्यार्थ्याची पूर्वतयारी करप, राश्ट्रीय संकटाच्यावेळार प्रशिक्षित आनी शिस्तबध्द अशा तरणाट्यांची मदत मेळोवप अशेय कांय हेतू हे येवजणेफाटल्यान आसात. छात्रसेनेंतल्या विद्यार्थ्यांक प्रत्यक्ष सैनिकी सेवेंत प्रवेश घेवपाची सक्त ना. 1986 त भारतांत अंदाजान 10 हजार शिक्षणीक संस्थांत छात्रसेनेचीं केंद्रां आशिल्लीं आनी तातूंत सुमार 11 लाखांवयर विद्यार्थ्यांचो आंकडो आशिल्लो.
लेफ्टनंट जनरल ह्या दर्जाचो आधिकारी राश्ट्रीय छात्रसेनेचो मुखेली आसात. देशांत छात्रसेनेची वट्ट 16 संचालनालयां आसून तांच्या अखत्यारीत देशांतली सगळीं घटक राज्यां आनी केंद्रशासित प्रदेश आस्पावतात. ब्रिगोडियर वा त्याच पांवड्याचो अधिकारी ह्या संचालनालयाचो मुखेली आसता. महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांचो वयलो विभाग, शालेय विद्यार्थ्यांचो सकयलो विभाग आनी विद्यार्थीनींचो विभाग अशे छात्रसेनेचे तीन विभाग आसात. विद्यार्थीनींच्या विभागांतूय उंचेली आनी सकयल अशे विभाग आसतात. 1986 त उंचेल्या विभागांतल्या छात्रांचो आंकडो 40 लाख आशिल्लो. तातूंत भूसेना, नौसैना आनी वायुसेना हांचेखातीर अनुक्रमान 3 लाख, 33 हजार 800, 12 हजार 600 आनी 11 हजार 600 अशी छात्रांची संख्या आसिल्ली. विद्यार्थीनींचो आंकडो 62 हजार इतलो आशिल्लो. परत भूसेना 5 लाख 31 हजार 900, नौसेना 49 हजार 100, वायुसेना 52 हजार आनी विद्यार्थींनी 67 हजार.
सौनिकी प्रशिक्षणावांगडाच छात्रांक गिर्यारोहण, उदकांतली भोंवडी, डिंग आदीं तरांचें साहसाच्या कामाचें प्रशिक्षणय दितात. देशा देशां वांगडा छात्रांच्या आदान प्रद3नाच्यो कार्यावळीय आनी बांगला देशातल्या विजय तांकां दर्याचे भोंवडेचोय लाव मेळटा.राश्ट्रीय एकचाराची एक नवी कार्यावळ 1983 वर्सासावन सुरु जाल्या. तिचेप्रमाण एकाद्र्या खेडे वाठारांतल्या प्रकल्पाचेर दुसऱ्या प्रांतांतल्या वा स्थानिक छात्रावांगडा काम करतात. ताच्या घरांनी रावतात. रगतदान, रुखांची लागवड, घाणयाऱ्या वस्त्यांचें निर्मूलन, प्रौढ शिक्षण आदी तरातरांच्या समाजीक कार्यांतूय हे छात्र वांटेकार जातात. राश्ट्रीय छात्रसेना ही केंद्रीय राखणे खात्याचे अखत्यारींत आस्पावता.