लाफाॅतेन, आंरी
लाफाॅतेन, आंरी - मरी (जल्मः २२ एप्रिल १८५४, ब्रूसेल्स मरणः १४ मे १९४३, ब्रूसेल्स). बेल्जियम संसदपटू. आंतरराश्ट्रीय कायद्दयाचो नामनेचो विधिज्ञ आनी संवसारीक शांततायेच्या नोबॅल पुरस्काराचो मानकरी.
ब्रुसेल्स विद्यापिठांतल्यान कायद्याची पदवी घेवन - १८७७ वर्सा ताणें वकिलीक सुरवात केली। ह्या वेवसायांत ताका खूब नामना आनी पयसो मेळ्ळो.
१८९३ वर्सा ताची ब्रुसेल्स विद्यापिठांत आंतरराश्ट्रीर विधीचो प्राध्यापक म्हणुन नेमणुक जाली. दोन वर्सां उपरांत तो समाजवादी पक्षावतीन सिनेटाचेर वेंचून आयलो (१८९५). फुडें १९१९ - १९३२ ह्या काळांत ताणें सिनेटाच्या उपाध्यक्षपदाचेर काम केले. ते उपरांत लवाद मंडळाखातीर नेमिल्ल्या बेल्जियमी संघाचेर ताची सरचिटणीसपदाचेर नेमणूक जाली. रोकडोच ताणें आंतरसंसदीय संघटनेंत सक्रीय वांटो घेतलो. फुडें ताची लवाद मंडळाच्या अध्यक्षपदाचेर नेमणुक जाली. शांतताय संघाकडेन ताचे बरे संबंद आशिल्ले. ताणें द हेगाक १८९९ आनी १९०७ वर्सा दोन शांतताय परिशदो भरयल्यो. १९०७ - ४३ ह्या काळांत बर्नच्या आंरराश्ट्रीय शांतताय संघाच्या अध्यक्षपदाचेर फ्रिद्रिक बायराउपरांत लाफॉंंतेनाची नेमणुक जाली. निमाणेमेरेन तो ह्या पदाचेर आशिल्लो. ताणें पॅरिस शांतताय कबलातींत (१९१९) आनी राश्ट्रसंघाचे समितीचेर (१९२० - ३१) बेल्जियमाचो प्रतिनिधी म्हणून काम केलें. आंतरराश्ट्रीय सामंजस्याखातीर ताणें सेत्रु इन्तॅलॅक्तुआल भोंदियालय नांवाची संस्था स्थापन केली. उपरांत ती राश्ट्रसंघांत विलीन जाली. हे संस्थेची धर्तेचेर इंटरनॅशनल कोर्ट आॅफ जस्टिस, वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी, युनिव्हर्सल लायब्ररी अशो बर्योचशो संस्था चालीक लागच्यो अशी ताची कल्पना आशिल्ली.
इंतेनॅसिओनाल द बिब्लिआॅग्राफी (ब्रेुसेल्स) ही संस्था म्हाळ्यार ताच्या कामाचें यादस्तीक नेमाळी आनी उजवाडा आयिल्ले ग्रंथ हांची संदर्भसुची करून तें साहित्य जनसामान्यांकडेन पावोवप हो हे संस्थेचो हेत आशिल्लो. हेखातीर ताणें पॅसिक्रीसी इंटरनॅशनल हो ग्रंथ बरोवन ह्या क्षेत्रांत मोलादीक भर घाली (१९०२). ह्या पुस्तकांत १७९४ ते १९०० मेरेनच्या आंतरराश्ट्रीय लवाड मंडळामुखार आयिल्ल्या खटल्यांचें इतिवृत्त ताणें संगतवार उजवाडायलें. फुडें ताणें हवाई झुजावागडा जनमत घडोवपाची मोहीम काडली. ताच्या ह्या यत्नांक लागून ताका संवसारीक शांततायेचो नोबॅल पुरस्कार (१९१३) दिवन ताचो भोवमान केलो.
ताणें ग्रेट सोलुशन (१९१६) आनी बिब्लिआॅग्राफी पीस अॅड आर्बिट्रेशन हीं आनीकय म्हतवाचीं पुस्तकां बरयलीं. दुसमानकाय आशिल्ली फ्रांस आनी जर्मनी ह्या दोन देशांभितर ताणें इश्टागतीचे संबंद प्रस्थापित करपाचे यत्न केले. ताची चडशी सगळी जीण शांततायेचे चळवळीचो प्रसार आनी प्रचार करपाक सोंपलीं [1]
- ↑ कोंकणी विश्वकोश खंड ४