लिंगड
लिंगड झाड दोन प्रकार आसा.
सरासरीन तीन ते पांच लांबट पाचव्या –धवश्या बारीक पानांचे हे वनस्पतीचो उपेग गांवगि-या वाठारांत गांवटीवखद म्हूण करतात.लिंगडीचीं पानां चुरगळ्ळ्यार वेगळेच तरेचो दर्प मारता,लिंगडीक बारीक धवीं वा निळी रंगाचीसोबीत फुलां फुलतात.हया फुलांच्या रंगावयल्यान धवीं आनी निळी लिंगड अशे दोन प्रकार पळोवपाकमेळटात.लिंगड ही जंतू नाशक आशिल्लयान एखादे व्यत्त्तीक सुणें वा विखारी जनावर चावल्यार घाव्यांक जंतूआनी विकार जावचो न्हय म्हूण पयली तेपार त्या मनशाक लिंगडिच्या पानांचो झाडो घालताले .हो प्रयोग गांवगि-या वाठारांत अजुनूय केल्लो पळोवपाक मेळटा.पोटाच्या जायत्या कागाळींचेर लिंगडीचो उपेगजाता.भूक कमी लागप.तोंडाची चव इबाडप.अपचन जावप.फिग्दाक (liver) सूज येवप.अशा दुयेसांनी लिंगडीच्यापाल्याचो रोस काडून पोटांत घेतात.पोटांतल्या कांय अवयवांची सूज देंवून तांचें कार्य सुदारपाक मजत करता.
लाब[बदल]
आंगाक जोर भरत जाल्यार लिंगडीच्या पानांचो रोस पोटांत घेवचो.हड्ड्याक सूज आयल्यार वा हड्ड्यांत कफभरून खोंकली मारता जाल्यार लिंगडिच्या पाल्याचो रोस म्होंवा वांगडा घेवचो.लिंगड गरम गुणांची आशिल्ल्यानहड्ड्यांतलो कफ आनी खोंकली थांबोवन सूज देंवयता.ज्या लोकांक अजिबात घाम येना,मुतूंक सारकें जायना वासंडासा वेळार त्रास जाता तांकां लिंगडीच्या पानांचो रोस ब-याक पडटा.सांदे दुखींत आनी सांदे सुजींत (आमवातआनी संदीवाद) ह्या सारक्या दुयेसांनी लिंगडीचो रोस पोटांत घेवचो.तशेंच पानां शिजोवन केल्ल्या काढ्यान सांदेशेकचे.तशेंच हातूंतले थोडो काढो सुंठीच्या चुर्णा वांगडा पोटांत घेवचो.लिंगडीचो पालो तेलांत गरम करून तो पालोसांध्यांक बांदल्यार सांदे दुखींत आनी सांदे सुजींत (Arthritis) ताचो बरोच लाब जाता.कंबर दुखींत लेगीत वयलेंवखद उपेगी पडटा.पांय मुरगळत वा दुखापत जावन आंगाक खंयूय सूज येवन दुखत जाल्यार त्या भागार तेलरगडून लिंगडीच्या गरम काढ्यान तो भाग बरो वेळ शेकचो.वयलीं लक्षणां कमी जाता
लिंगडी तेल[बदल]
लिंगडी पसून तयार केल्लेंतेल घाव्यार घातल्यार घावो बेगीन भरून येता. माथ्यांत ऊवो जाल्यार हें केसांच्या मुळांक लावचें. कंबरदुखीक हें तेल गरम करून लावचें. ताळो दुखत जाल्यार वा तोंड आयल्यार लिंगडीच्या काढ्याचो घळघळोघेवचो. तकली जड जावन दुखत जाल्यार लिंगडीचो पालो धाडावन गरम करून कपलार ताचो लेप बांदचो. थंडेकलागून नाक व्हांवून तकली जड जायत वा दुखत जाल्यार लिंगडीचो पालो सुकोवन ताचो धुंवर नाकांत घेतल्यारसाण मेळटा.