वेखंड
वेखंड ही एक वखदी वनस्पत.ताचें कूळ:Araceae.ताका लँटीन नांव:Acorum Calamus linn आसा.
लांबट अशीर पानांची ही वनस्पत सदांच उदकाळ,वलसार वा रेबाळ जाग्यार जाता.हाचें मूळ वा कांदो (कंद) आल्याच्या खुडा सारको आसून ताचो रंग तांबूस धवसो आसता.ह्या ताच्या खुडांक उग्र गंध येता.आयुर्वेदांत वेखंडाचो वेगवेगळ्या दुयेंसां खातीर वखदी उपेग सांगिल्लो आसा.आतांच जल्मल्लें भुरगें तशेंच जाण्ट्या मनशा खातीर लेगीत वेखंडाचो वखदी उपेग करूं येता.
पोटांत वात(Gas) जावन तोंडाची रूच वचप.भूक कमी लागप.परसाकडेन त्रास जावप.पोटदुखीक वा दंत जाल्यार वेखंडाचें थोडेशें चूर्ण गरम उदका वांगडा पोटांत घेवचे.पोटांत दुखल्यार हाचो लेप पोटार लायतात.अपचनाच्या त्रासाक लागून पातळ परसाकडेन जावप.जोर येवप.परत परत तान लागप अशा वेळार वेखंडाचो चूर्ण उदकांत शिजोवन तें उदक पियेवपाक दिल्यार बेगीन गूण मेळटा.हडड्यांत कफ दाटल्यार वेखंडाचो चूर्ण म्होंवा वांगडा दिवचो.बिकाच्या भागांत दूखल्यार वेखंडाच्या चूर्णाची धुंवरी दिवची.मुतखड्याक लागून मुतूंक कमी जावन त्रास जाल्यार हो चूर्ण गरम उदका वांगडा दिवचो.
सांदे दुखी,सांदे सूज(आमवात),आर(अर्धांग वायू) जाल्यार हेर वखदां वांगडा वेखंडाच्या चुर्णाचो लेप गरम उदका वांगडा त्या त्या भागार काडचो.कानफोडी वा कानांत आवाज येत जाल्यार ओल्या वेखंडाच्या रोसाचे दोन दोन थेंबे कानांत घालतात.तकली फोडप.तकली जड जावप.घुंवळ येवप.मल्लूक मारून येवप ह्या सारक्या दुयेंसांक वेखंडाचो चूर्ण नाकात फउकतात.मल्लूक मारून येता आसत जाल्यार त्या दुयेंतीन वेखंडाचें चूर्ण तूप आनी म्होंवा वांगडा घेवचो.तशेंच ब्राह्मी(Bacopa monnieria) जटामांसी(Nordostachys) आनी म्होंव अशें मिसरण वेखंडाच्या चुर्णा वांगडा घेवचें.
घुंवळ येवन हातपांय थंड पडल्यार हो चूर्ण हाता पांयांक घांसचो. हाका लागून रक्ताभिसरण वाडून आंगांत गरमी येता. ल्हान भुरग्यांक वेखंड हें भोवच उपेगी.भुरग्यांच्या हाता_पांयांक,गळ्यांत,कमराक वेखंडाच्या खुडांच्यो बारीक काड्यो बांदल्यार वेखंडाच्या उग्र वासान भायले जंतू तांचे लागीं येनात.वेखंड झरोवन तूप_म्होंवा वांगडा दिल्यार भुरग्यांची वाच्या,स्मरण,शक्त,आकलन शक्त आनी बुध्दी हांचो विकास जाता.वेखंड उश्ण आशिल्ल्यान गरमेच्या दिसांनी ताचो उपेग टाळचो.वेखंडाचो वापर थोड्या प्रमाणात चिमूट_चिमूट करचो आसता.म्हण,वैद्याच्या सल्ल्यानूच ताचो वापर करचो.
संदर्भ
[बदल]https://www.myupchar.com/tips/vacha-sweet-flag-acorus-calamus-benefits-and-side-effects-in-hindi