व्हेलेंटायन डे

देवनागरी

Romi

व्हेलेंटायन डे हो मोग्यांचो दिस (सेंट व्हेलेंटायन डे). 14 फेब्रुवारी हो दीस पुराय संवसारभर व्हेलेंटायन डे म्हूण मनयतात. ह्या दिसा मोगी एकामेकांक 'बी माय वेलेंटायन' (म्हजेंच मोगी तूं) अशें बरयल्लें कार्ड धाडटात.

सेंट व्हेलेंटायन

जांच्या नांवांन हो दीस मनयता तो सेंट व्हेलेंटायन किरिस्तांव धर्माचो रोमनाचो राजा क्लायडियन- 2 हाणें व्हेलेंटायनाची किरिस्तांव धर्मा आडची शिकवण पळोवन ताका बंदखणींत घालो. तेन्नाच्या काळांत सैनीक भरती खातीर लग्नाचेर बंदी घाल्ली. तरी आसताना तो आपल्या मोगी चलयेवांगडा लग्न जालो. ताणें हें क्लॉडियरसाच्या हुकमाआड केल्ल्यान ताणें ताका 14 फेब्रुवारी दिसा मरणाची ख्यास्त फर्मायली.

व्हेलेंटायन जंय ख्यास्त भोगतालो ताच्या जनेला भायर व्हायलटाचीं खूब झाडां आशिल्लीं. त्या झाडांचें एक पान काडून ताचेर तुज्या व्हेलेंटायनाची याद दवर हे शब्द बरयलें आनी ते पान बंदखणीच्या ऑफिसराचे कुड्डे चलयेकडेन धाडलें. हाचें फळ म्हूण हाचें फळ म्हूण मोगाच्या श्रध्देचेर अॅस्टरियाचे कुड्डेपण दृश्टिंत बदललें आनी तिका दिसपाक लागलें. ही खबर सगळ्याक पातळ्ळी आनी तेन्नाच्यान मोगी तरनाटे चले- चलयो हो दीस 'ल्युपर्कस' ह्या नांवान मनोवंक लागले. फुडें 496त वर्सा पोप हाणें समाजाचे कुड्डे विचारसरणेक लागून त्या उत्सवाचेर बंदी हाडली.

प्रथा

अशें म्हण्टात, फ्रेब्रुवारी म्हयन्यांत वसंत ऋतूंत त्या काळांत रोमी तरनाटे आपल्या मोगी प्रेमिकांक मागणी घालताले अशी प्रथा आशिल्ली तांणी बरयल्ली मोगाची चीट 14 फेब्रुवारीक धाडटाले. हेच प्रथेक मागीर ल्हव ल्हव 'व्हेलेंटायन चीट' म्हणपाक लागले. फुडें हाचो प्रचार वाडत गेलो. उपरांत व्हेलेंटायन कार्डं धाडपाची प्रथा सगळ्यात पयलीं अशें तरेचें कार्ड ज्युनो फेब्रुआट हाणें बरयलें अशें म्हण्टात.

कांय जाणकारांच्या मताप्रमाण हे प्रथेचो आनी व्हेलेंनटायन ह्या नांवान जावन गेल्ल्या दोन संतांचो तसो कांयच संबंद ना. रोमन पुराण कथेंतली मोग्याची देवी व्हिनस हिचो चलो क्युपिडचें चित्र कार्डाचेर आसता.व्हेलेंटायनच्या कार्डाचेर आसता.

सोळाव्या शेकड्यांत स्वित्झरलंडांत सेंट फ्रान्सिस डी सेल्स ऑफ जिनेव्हा हाका अशें दिसलें, किरिस्तांव लोक बरेच मदेल्यात तांका शिस्त लावपा खातीर ताणें तेन्ना अस्तितत्वांत आशिल्ली लॉटरी पद्दत बंद केली. हे लॉटरी पद्दतीन रोमन लोक लाॅटरी तिकेटीचेर संतांची नांवां घालताले. तरनाटे चले चलयो चिटयो काडटाली आनी त्या लाॅटरिच्या ड्रॉ प्रमाण वर्सभर ताचेबरोबर संवसार करचो पडटालो.

अठराव्या शेंकड्यांत फ्रांसांतल्यो तरनाट्यो चलयो आपल्या मोग्या चल्याचें नांव कागदार बरोवन तो कागद वा चीट ताचें फाटीर दसयतालीं. तशेंच मध्य युगांत चलयो हळदुव्या रंगाचे कपडे घालतालीं. ताच्या मतान हळदुवो रंग हो पुननिर्मितीचो, सुखी संवसाराचो.

व्हेलेंटायन डे ही प्रथा लंडन,इंग्लंड, अमेरिका,इटली ह्या देशांत खूब प्रचारांत आसा. भारतात ही प्रथा ब्रिटीश लोकांपासून आयली. आयज ही प्रथा शारांपासून गांवगिऱ्यावाठारा मेरेन पावल्या. पयलीच्या काळांत ह्या दिसा कार्डां धाडटाले. सद्याच्या काळांत कार्डा वांगडा मोगाचो संदेश आशिल्लीं पदां, स्टफ ट़यज वा उगडासाक उरपासारक्यो वस्ती एकामेकांक भेट धाडटात.