श्रीमद् भगवद् गीता
देवनागरी
|
|
 |
श्रीमद् भगवद् गीता म्हणल्यार श्री भगवंतान गायिल्लें गीत. भगवत् गीतेक हिंदू धर्माचो सामको पवित्र आनी म्हत्वाचो ग्रंथ समजला. ह्या सातशे श्लोकांच्या ग्रंथाचो आसपाव श्रीव्यासान महाभारतांतल्या भीष्मपर्वांत केला. उपनिषदां आनी ब्रह्मसुत्रां वांगडाच गीतेक प्रस्थानत्रयींत (मोक्ष सादचेल्या तीन ग्रंथांनी ) सुरुवात मेळ्ळ्या. गीतेक उपनिषदांचोय मान फावो जाल्ल्यान ती श्रुतीय जाल्या.
गीतेंतली पात्रां चारुच. धृतराष्ट्र आनी संजय हांची एक जोडी. भारतीय झुजाची गजाल समजून घेवपाखातीर धृतराष्ट्र संजयाक एकुच आनी तोय बी पयलोच प्रस्न विचारता. दुसरी, पूण मुखेल जोडी कृष्ण आनी अर्जुन हांची. कृष्णान गीता झुजामळार (कुरुक्षेत्रार) सांगली. पूण गीतेची शिकवण निखटी झुजामळा मेरेनूच मेरावना. ती काळ थळाच्यो मेरो हुपून सगळेच मनीस कुळयेक ओड लायता. आपल्या मनातुंच षड-रिपुंकडेन दीसपट्टें झुजचें पडिल्ल्यान गीता कळेचे वेळार ताका आलाशिरो दिवन ताच्या जिविताक नवी दिका दाखयता.
गीतेक योगशास्त्र म्हणला. योग म्हणल्यार जें जोडटा तें. ती एक साधना. जिवात्मो आनी पर्मात्मो हांका जोडटा ती साधना. ती अनेक मार्गांनी सादपाक येता- ज्ञान, कर्म वा भक्तीयोगान वा हे तीनूय मार्ग आपणावून. आपल्या सबावाक मानत त्या मार्गान मनशान चल्पाचें आनी आपले जिवीत वयल्या पांवड्याचेर व्हरपाचें.
अर्जुनाक बोध करपाच्या निमतान कृष्ण आमका सगळ्यांकूच शिटकायता : "तुमच्या मनांतल्या वैऱ्याक तुमी पयली सावरपाक जाय. ज्ञान, कर्म आनी भक्ती ह्या साधनांच्या पालवान तुमी परमेश्वराक जोडपाक जाय. कर्मफळाची इत्सा, सुवार्थ, अहंकार आदी विकार सोडून तुमची लागणूक परमेश्वरापासत करपाक जाय."
गीतेचो निर्माण आनी लेखक
[बदल]गीतेचो निर्माण केन्ना जालो हे सारके खबर ना. ज्ञानी अशें मानतात की गीता उपनिषदां उपरांत आनी ब्रह्मसूत्र पयली बरयिल्ली आसुंक जाय. काशिनाथ उपाध्याय जे गीतेचे जाणकार आसात तांचे मानणे अशे आसा की गीता ख्रिस्तजल्माच्या ४ ते ५ शतका पयली बरयिल्ली आस्तली. देखिक गीता नेमकी केन्ना बरयिल्ली आसा याचेर तज्ञांची एकवाक्यता ना. मनशाच्या समग्र अस्तित्वासंबंदान केल्लें चिंतन हाे गीतेचो गाभो आनी हाका लागून विद्वान अशें समजतात की गीता केन्ना बरयला हो काळ जाणच्या परस तिचे अध्यात्म चढ म्हत्वाचे.
श्रीव्यासान ह्या सातशे श्लोकांच्या माणकुल्या ग्रंथाचो आस्पाव महाभारतांतल्या भीष्मपर्वांत २३ ते ३०व्या अध्यायांत केला म्हूण तांकाच गीतेचो लेखक अशें मानतात.
गीतेचो पयलो कोंकणी अणकार
[बदल]"श्रीभगवंतालें गीत" हो गद्य अणकार शेणै गोंयबाब हांचो. १९३५ वर्सा केल्लो हो अणकार १९५९ वर्सा फामाद जालो. तो भारतीय भाशांमद्ल्या गीतेच्या अणकारा पैकीं एक भौच बरो अणकार. त्या काळाची गरज म्हूण आनी कोंकणीचे अभिव्यक्तीची तांक दाखोवचे पासत ताणीं अणकाराची भास शुद्ध दवरपाचो यज्ञ केलो. ताणीं कोंकणी अणकारात पारिभाशीक आनी तत्सम उतरां वापरूंक ना.
भगवद्गीतेची काय कोंकणी अणकारा
[बदल]- श्रीभगवंतालें गीत - शेणै गोंयबाब (१९३५)
- श्रीगीतार्थसुधा (पद्य) - अ. शेषगिरी के. प्रभू (१९५७)
- गीताय (पद्य) - बाकीबाब बोरकार (१९६०)
- गीतामृतसाकी (पद्य) - बंगले नारायण कामत (१९६२)
- श्री गीताम्मा (पद्य) - पांडुरंग नाडकर्णी (१९७१)
- भगवद्गीता (गद्य) - एन. लक्ष्मी नारायण भट्ट (१९७८)
- श्रीमद्भागवद्गीता - अ. वि. वि. बाळिगा, प्र. के. बी. गोविंदराव (१९८४) (कानडी लिपींत)
- श्रीमद्भागवद्गीता (गद्य) - रवींद्र केळेकार (१९८७)
- श्रीमद्भागवद्गीता (गद्य) - अशोक श्रीधर भट (१९९५)
- श्रीमद्भागवद्गीता (पद्य) - अशोक श्रीधर भट (२००१) (कानडी लिपींत)
- श्री भगवंतान गायिल्लें गीत - सुरेश गुंडू अामोणकार (२००२)
गीतेंतल्या अध्यायांची नावां
[बदल]- अध्याय १ - अर्जुनविषादयोग
- अध्याय २ - सांख्ययोग
- अध्याय ३ - कर्मयोग
- अध्याय ४ - ज्ञानसंन्यासयोग
- अध्याय ५ - कर्मसंन्यासयोग
- अध्याय ६ - आत्मसंयमयोग
- अध्याय ७ - ज्ञानविज्ञानयोग
- अध्याय ८ - अक्षरब्रह्मयोग
- अध्याय ९ - राजविद्याराजगुह्ययोग
- अध्याय १० - विभूतियोग
- अध्याय ११ - विश्वरूपदर्शनयोग
- अध्याय १२ - भक्तियोग
- अध्याय १३ - क्षेत्रक्षेज्ञविभागयोग
- अध्याय १४ - गुणत्रयविभागयोग
- अध्याय १५ - पुरुषोत्तमयोग
- अध्याय १६ - दैवासुरसंपविभागयोग
- अध्याय १७ - श्रद्धात्रयविभागयोग
- अध्याय १८ - मोक्षसंन्यासयोग
संदर्भ
[बदल]- ↑ श्री भगवंतान गायिल्लें गीत - सुरेश गुंडू अामोणकार (२००२), गीता प्रसार, गुरु कुंज, म्हापशें, गोंय