श्री नवदुर्गा देवस्थान, मडकय
श्री नवदुर्गा देवस्थान, मडकय
इतिहास[बदल]
मडकय गावांत जंय श्री नवदुर्गा देवस्थान आसा ताका सद्ध्या देवूळवाडो म्हणटात. हें देवुळय दोंगराच्या मुळसांत अस्तंते वटेन तोंड करून आसा.हें देवुळ ल्हानशेंच पुण सोबीत आसा. श्री नवदुर्गा देवाची पाशाणमुर्ती गर्भकुडींत पट्टासनाचेर आसा.हें ध्यान महिशासूरमर्दिनीचें आसून तिची मान दावे वांटेन वांकडी आसा.हे विशीं एक आख्यायिका ती अशी.कर्नाटकांतल्या तिच्या एक महाजनान तिका एक हजार रुपयांची फुला घालीन असो नवस केलो. तो पावोपाक तो एक दिस तो मडकय आयलो पुण त्या दिसा ताका एकूय फुलकार दिसलो ना. कांय वेळान ताका एक फुलकार वतना दिसलो. ताणें ताका फुलाविशीं विचारले, तेन्ना ताणें सांगलें सगळीं फुलां सोपली पुण एकूच चाफें उरलां. तें चाफें घेवन म्हाजनान ताका मोंल विचारलें तेन्ना ताणें फकाणांनी एक हजार रुपया सांगलें तेप्रमाण म्हाजनान एक हजार रुपया फुलकाराक दिले. उपरांत तें फुल देवीक घालें आनी आपलो नवस पावलो काय विचारलें तेन्ना देवीन मान दावे वटेन वांकडी करुन हय म्हळें तेन्नाच्यान ते देवीची मान तशींच आसा अशें सांगतात.
म्हाजन[बदल]
ह्या देवस्थानाचें मूळ संस्थापक म्हाजन मडकय ग्रामसंस्थेचे वर्गी कामत, नेवरेकार आनी भरणे ह्या आडनांवाचे आसात :
- म्हालवडकार आनी वडदळकार - गोत्र अत्री
- व्होडंकार आनी दुतळकार कामत - गोत्र भारद्वाज
- बुल्डो - गोत्र अत्री
- धाकणकार कामत - गोत्र भारद्वाज
- बेतीकार उर्फ बेतकार कामत - गोत्र भारद्वाज
- भरणे शेणवी भरणे - गोत्र वत्स
- नेवरेकार, शेणवी नेवरेकार - गोत्र भारद्वाज
ह्या भायर अत्री, भारद्वाज, शंरपबिंग आनी पिंगल ह्या गोत्राचे तशेंच तिंबले, खाड्ये, माडकारे ह्याउपनावांचे पालवी म्हाजन आसात.
जात्रोत्सव[बदल]
दर वर्सा कार्तिक वद्य चवथीसावन दसमी मेरेन सात दिस तिचो जात्रोत्सव जाता. पुजा, नाटकां,सुरवासनां, लालखी, पालखी अशे भरगच्च कार्यावळींनी सात दिस भरील्ले आसतात.कार्तिक वद्य पंचमीकडेन देवतेची पुजा जाता.सश्टीक सुरवासन, सप्तसीक लालखी, अश्टमी दिसा देवी मडकयकार शेटीगेर दूतळवाडो वास्तव्य करता.हें विशीं अशें सांगप जाता की श्री नवदुर्गाची भांगर मुर्ती घडोवपी शेटीची चली आनी देवतेचें रूप एकामेकांकडेन सामकें जुळटालें जशें जशें मुर्तेचे रुप पुराय जायत गेलें तशें शेटीली चली सुकत गेली आनी उपरांत पुराय जाली तेन्ना देवतेन शेटीक वचन दिलें वर्सातल्यान एकदां अश्टमी दिसा देवी शेटीगेर वता थंय तिचो मानपान जाता.त्याच दिसा फांतोडेचेर देवीचो सांगोड जाता.
कार्तिक नमीचो दीस देवीचो उपासाचो दिस.त्या दिसा सांजवेळच्या पाचांच्या सुमाराक उफार जाता.हो जात्रेचो मुखेल दिस.ह्या दिसा आंगवण पावोवपाक आनी व्होटी भरपाक लोकांची गर्दी जाता. त्याच दिसा फांतोडेर देवीची रथांतल्यान मिरवणूक जाता.उपरांत देवीक म्हालवारकाडांनी बांदिल्ल्या सोबीत तरंगात विराजमान करतात.
दसमी दिसा,दिसाच्या धा वरांच्या सुमाराक देवीचे दोंगरावटेन वाजत गाजत तिच्या ह्या मुळ वसती स्थानार प्रयाण जाता.थंय तिचें वास्तव्य 2-3 वरां आसता.पारंपाय वावरातले आनी लागशिल्ले लोक व्डड भावार्थान देवीक येवकार दितात.देवीच्या येवकाराची तयारी आदल्या दिसा सावन चलता थंयच्यान सुमार दनपरां भायर सरता.वाटेर तळ्याबांदार बेताळा देवळाकडेन देवी विराजमान जाता. थंयच्यान देवतेची वात देवळाकडेन वता आनी दनपारची देवीचे संबंदीन लोकांची (बायलांची) दिवजां पेटयतात.दसमीच्या सांजेच्या सुमार चार साडे – चार वरांचेर देवीचो रथ वाजयत गाजयत देवळाच्या प्राकारांत येता, देवळाक पांच भोवताडे घालता आनी जात्रा सोंपता. उपरांत जात्रेचोच भाग म्हुणून 10-15 दिस लोकांनी आंगयल्ल्यो पुजा जातात.