Rachol siminar

विकिपीडिया कडल्यान

Raiturchi Siminar, aiz zaka ami Raiturchi Patriarchal Siminar mhunn ollkhotat (Konkani bhaxen Raiturchi Patriarkal Siminar ani Purtuguese bhaxen Seminario de Rachol oxem mhunntat) zaun asa Goy-Damanvche Diocezichi Katolik poili ani vhoddli siminar.

Itihasik ruprexa[बदल]

Portugal Rajeachi khunna (coat of arms) siminarichea mukhel darar.

Atanchi hi imarot zatunt soddeak siminarist ravtat, ti Purtugezachea Cheddo-Raza (Boy-King), Dom Sebastiao-anchea dennge vorvim, Jezuit-anim bandloli. Poili he suvater Muslim rabito korun asle.

Novembrache poiler, 1606 vorsa Pdr. Gaspar Soares hannem choukunno buniadicho fatracher axirvad ghatlo. tin vorsam uprant, Otumbrache 31 ver, 1609 vorsa, Vesprache dobajik somorombhnnent, Sogllea Santa-Bhokanchea Mahavidyalayak (Colégio de Todos os Santos) bhettoili ani axirvad ghalun tache ukttavnni kelem. .[1]

The Pipe organ on the choir loft of the Seminary Church

Sumar 1622 ani 1640 hea vorsam modem, hea mha-vidyalayak Bhag. Inasachi vidyalay (Colégio de S. Inácio) hem nanv ghatlem. Loyolacho Bhag. Inas, Jezuit sonstecho stapnnar, haka 1622 hea vorsa bhagevontacho man favo zalo, heach nimtan tachea manak, tache nanv he collegik ghatlem. Siminarche igorzecho mukhel altar tachea manak bhettoilolo asa. Siminaricho somuday vhodda dhobajean Julayache 31ver tachi porob somorombhta. Gregorian Chant- gaionantalean misache bhettechi somorombhnni zata. Porbechi bore toren toyari korunk ganvchea lokam pasot nonven ani siminaristank eka sumanacho reitir asta. Siminarint ekonnisvea xekddeantlo Nalli-Bazo (Pipe Organ) asa. Oslea sabar Sevadhormik ritinim tacho vapor zata.

Sumar Dedd Xekddo maiz hem Vidyalay Jezuit sonstechea tabheant aslem. Survatek ganvcheach lokanchea praxikxannam (training) khatir xalla koxi ji ghoddloli, ti uprant, sumar 1646 hea vorsa savun Jezuitachea ani dharmartit (secular) padrichea parikxannachem abhyaskrann (curriculum) apnnailem.

1759 Portugalachea Prodan Montrin Markis de Pombal, Jesuit Padrink goyantle bhair gale. Tancheo soglleo sonsta, batam hatasun uddoileo toxench tancheo xalla pasun bhond  korun uddoileo.[2] Tin vorsam Uprant, 1762 poilo Archbisp Dom António Taveira da Neiva Brum e Silveira hannem Borea Gonvllechea diocesan siminarik portun jivall korun ani tacho sambhall korunk tika Ballok Jezuchea paiam tollam dovorli. Hi zaun asli Diocezichi ani aziechi poili siminar ji trent-achea Mondollant(Council of Trent) manyatay mellea uprant, zaka konnak Iadniki maknni gheunchi khobor asa tannem siminarint akarnni gheunk gorjechem mhunnllem.  Ani Bhag. Philip Neri thoinchea ganvchea orotorians hanchea tabeant dili. Portun ghoddun haddlolo kopelantlea Altarak Borea Gonvlleanche Chitr asam ani tea kopelak tea nanvan pachartat. Toripunn, Igorzmaten, Loyalachea Bhagivont Inasachea asrea khall chalu dovorlam. 1774 hea vorsa kaim attik (condition) lagun odik korun Artik karonnak lagun, goynche junta he rajki tizoren(royal treasury), he siminarik chepun dovorli.

1781, Salcetechea lokachea ani Moargao Muncipalitichea magnneam udexim, Purtugez courtan Siminar sarki korunk hokum dilo. Saclecatchea Muncipalitin ti portun badunk zaito dhuddvacho adhar dilo. Tea khatir Collage Portun ugddapi kheli ani tachi zobabdari Cogregation of Missionaries hanchea hatant sivrakli, ani tika Vincentian or Lazarists mhonn pacharlim. Survatek, Purtugalachi Ranni Dona Maria I hachea sanganneam udexim, Purtugalache Rilhafolles coventantle Vincentian padrini ho vaur chloloilounk adhari zale. “The Royal Seminary of Rachol” (Real Seminario de Rachol) hoi matallo tika dilo. Vorsam uprant, zaite Italy desantle Vincentian padri Siminar fudde vorunk adharak pavle, yetanam zaiteo santacheo Relic ani kherit baxen Roma xaracho St. Constantius zo Sant ani Myartr hachea rogtan borloleo axileo. Aiz pasun heo Ralics Seminarchea Igorjent samballun dhovorleat. 1790 hea vorsak pasun choltalim, Vincentian padri siminar soddun ghelea uprant, tim tin vorsam bond urlim. 1793, hi Diocease siminar cholunk portun Oratorians hanchea hatant soum dili. Challis vorsam pasun tannem thoim vaur khelo.

Jednam 1835 vorsam sogllea purtugezak dhormik xallacher hoteachear khelo ani tanchi zaidad tabeant khelim tednam,Portun ek dam hea siminaricher Kallim kupam upraslim. Haka lagun , diocease padrini him simnar choloilim ani tednam thaun sadea utramni tika “Seminario de Rachol” mhonn pacharlim.

1886, Goy ani Damanchea Dhormprantachea Arch Bhispank “Patriach of the East Indies, mhonn vhodd podvi favo zalim. Tea meren tika “Patriarchal Seminary of Rachol” mhonn pachartat.

Vaitt dis anik ek da siminarik udelom, 1835 vorsa portugalchea odhikareani sogllea dhormik sonvstek, tanche dhoniponn soit Goyant-san bhairaileo. Hea uprant hi Siminar diocesan padri cholounk lagleo ani haka Raiturchi siminar mhonn ulo korunk laglem.

1886 vorsa Goy ani Damanacho Archbispak Patriarch of the East Indies ho manadik namlek dilo. Tea disa san hea siminarik Raiturchi vhoddli siminar mhonn ollkunk pavlolem.

Siminarichem Abhiyaskrom[बदल]

Padriponnachem xikpachem abhiyaskrom eka mullavim pavllyear-san suru zali ani uprant sovkasayen vixoyachea padartant vhaddli. Archbisp Dom João Crisóstomo de Amorim Pessoa (1862–1874) ani Archbishop-Patriarch Dom António Sebastião Valente (1882–1908) heo dogui, tanchea kallant, ek abhiyaskrom toyar kelo, dekhik – Toyarechi xikop, Totv-gineanache xikop ani Dev xastrache xikop.

Padri Valente hannim siminarichea imarotik thoddi sudaronna keli zoxem ghorachim ek novi vott,  tantun challis khudd, pustok khotti (library), nidpachi vhoddli khudd (dormitory), rugnalay (infirmary) ani ek kopel bandlim. Siminaristache akarnneche jivit tachea kallzak lagi aslole, hea khatir tannem ek novi ani suddarlolim Regulamento, mhunnge, siminaristanche jivit akharunt toyar keli. Siminarintlem xikop itli odik unch pavddear pavloli ki Pap Saib Leo XIII, Archbisp patriach Valente-che magnne svikarun tachea govllik chittint, Quum Venerabilis Frater, hantun siminarik “Bachelor in Divinity” hi podvi bhettounk Siminarik podvi favo keli. Hi Gonvllik chitt portugalchea odhikaryank khub manovli ani Pap Saibachea ulyeak 1894 hea vorsak san vevarant ghatli.  Tednam san, 1931 vorsa poryan, tis ani panch padrink hi manadik podvi favo zali ani uprant Pap Saib Pius XI hannem aplea dhorma-procharik sonvidhanantlean (Apostolic Constitution), Deus Scientiarum Dominus, hi podvi diunk bond korunk formailim.

Arsebisp –primate Manuel de S.Galdino(1812-1831) hanchea kallar,ani-ek toiarecho curs Mhapxea (Uttor Goy) hangasor sthaplo.Devxastr xikpeancho vanddtea ankhdeank asro diunk Arsebisp Valent hannem 1890 ani 1894 hea kalla  bhitor don mhalleanche nove pakhatte bandhlem.Poilea mhallier challis kudd ani nove xikpeank nidhpachi kudd ani xikpacho vosro also zalear dusrea mhallier vachnaloy ( library hall) aslo.Dusre xikpi (externos),xist samballpi mestri (prefect of discipline) hachea khal bhadeachi ghoramni(comensalidades)ravtale ,thoim thaun te misak ani xikpak siminarint ietale.Jednam saligoa-Pilerne hangasor dhormprantachi dhaktti siminar sthapli tednam 1952 thaun zo toiarecho curs mhapxea ani raiturche siminarint comensalidades suru kel’leo teo bondh poddleo.2002 vorsa,ek  novo xikxonnik vibhag zatunt thodde kudd, vorgam ani vhodd vistarache sobhaghar bandhlem.

Sod’deak Raiturhe Siminarint, 3 vorsam Totv-ginean, ani vangddach “Indira Gandhi National Open University”, Delhi (IGNOU) hangachean Mahavidyalayachi podvi mellaytat. Tachea uprant sabar Firgozanim Gonvllik onbhov melloun gheunk siminarist ek voros gonvllk onnbhovan vaddttat. Siminariche akarnnechea xevottak Chear vorsam Dev-xast xikun uprant Diaknachimakhnni ghetat.Uprant veg-vegllea Firgozanim aplem munniarponn choloun toxench Gonvllik-Vidyamondirantlean aplem xikop chaluch dovortat. Ani vorsachea xevottak iadniki Makhnni ghetat.

Raiturche Siminaricho totv/ mokh LUCEAS SICUT LUMINARE, iadniki umedvarank purnn Katolik iadniki akarnni xitaben diunk proitn korta. Monxall, otmik, xikxonnik, gonvllik onnbhov hea vibhaghanni Siminarint akarnni zata. Tea bhair, siminaristank tanchea kallachi vollokh ani firgojecheo gorzo vollkhunk torekvar kariavolli mandun hadtat. Siminaristanchi kala ani sangatim-bhavponnan vaddunk zaiteo sonvstha asat zoxe porim) borpavoll ani sonskrutik kariavoll khatem [Literary And Cultural Activities of Rachol Seminary (LACARS)], dotonichem khatem (Catechetical Association), iadniki apovnnem prochar korchem khatem ( Vocation Promotion Cell), goribank adhar diunchem khatem (St. Joseph Vaz Conference), khellachem khatem (Sports Cell of Rachol Seminary), ani adi. Arsebism Valente hannem 1897 vorsam gaion manddoll suru kel’lo, zo aiz Coro de Santa Cecilia ( Santa Cecilia gaion manddoll) hea tornea siminaristank aplo songitacho ani gavpacho gunn Devache mhoimek vaprunk adar dita.

Toxench siminaristanchea jivitant soimacho mog torekvar xet-kamti vavrantlean utpon korta (pavsant xet rovun, bhaji-pallo, follam, fullam zhadam rovun).

The cloister (courtyard) of the Seminary

Siminarist bondkhonnint, zhompoddpotteamni (slums), onnathank, hospitalant, azilant, durboll kuttumbank toxench Raiturche firgojent ani lagchea vattaramnim Lhan Kristi Sommuday bandpachea vavrant tanchi akarnni zata. 

Torekvar suvidha[बदल]

Hea Maha-vidhyaloiyant torekvar bhaxen igorjek ani munis kullacho adar kela. Survatek hi Maha-vidhyaloithollavea nagrikanchem xikxonn monant dhovrun bandloli. Uprant novxisank (catechumens) hanka dotonichi xalla koxi tannem rup ghetlem, hospital, onnathank ghor, Portugezint prathamik xalla, Europant thaun ailolea missionarank Konkani xalla koxi, Katolik noitik xalla ani xevttim atam te iadniki akarneche ghor (seminary) mhunn cholta.

1762 thaun Adlem Goem ani Chorao-chi Siminar bondh kelea uprant, Raiturche Siminarint thaun zaite iadnik utponn zale. Hea iadnikanim xubhvortoman sonvsarachea torekvar zageancher tem ximpdailem, zoxem porim Mozambique, Angola, Cabo Verde, Kenya, Tanzania, Venezuela, Canada, Sri-Lanka, Pakistan, Burma, ani Japan.Toxench hea Siminarint thaun toiar zal’le missionaranim Bharotachea zaitea rajeamnim zaiteo thollaveo firgozank survat dili. Tea bhair hea Siminariche kai siminaristank Bism-achi podvi legun favo zaleat.Toxench 1888 vorsa iadnikancho ek zomo ektthaim yeun “Society of the Missionaries of St. Francis Xavier”(Pilar Fathers), toxench1930 vorsa tich sonvstha portun jivall korpi asle te legun Raiturche Siminarint xiklole.

Goycho tisro xapkhanno, Raiturche Siminarint aslo. Sumar 60 vorsam ho xapkhanno 17vea xenkhdeant hea mha-vidhyalayant chol’lo. Sumar 16 pustakam xampun hadlim, thoddim mhotvachim mhollear, KristaPurana, Sodvonnechea Ithihasacher Konkanni-Marathint xermav, jem Hindu Puranache nakalint boroilam; Doutrina Christam em Lingoa Bramana Canarim,Konkanni Doton, ani, Arte da lingoa Canarim,jem polilem xaplolem Konkanni Vyakronn.

Jednam ho xapkhanno bond zalo tednam Goyant soglleo xappacheo karyavolli bond podleo, fokot 1821 vorsa xappachem kam suru zalem jednam “Gazeta de Goa” hem sathollem xampun haddunk Goy sarkaran Bombaychean Xappkhanno viktho ghetlo. Siminarichea vonttincher zaitim moladik ani ekmev(rare) vonttincher chitrailolim chitram asat punn jim vella pormonnem piddear zavpak lagleat. Goychea  famad kalakar Angelo da Fonseca zo  Rabindranath Tagore hancho xis aslo ani zo  Bharatiya Kristi Kala ghodpi poilo kalakar, hanchi sundar chitranchi nakal kelea.

Raitur simnarint zaite ithihaskar, boroinnar, vyakhranntaj, vigyanik, zannar, gonvlli, xikxok, adim, ruzu zale. Hanche modem utpont zalo bhagivont monis Manivont. Padri Agnelo Gustavo Adolfo de Souza, (sfx) zannem padriponnachi akharnni ani makhnni raiturche Siminarint getli, uprant padriponnache pavl fuddem marunk to Bhagivont Francis Xaveirache sonstent bhitor sorlo ani apli nimmnni dha (10) vorsam otmik guru koso Raiturche simnarint akarnni kortolea simnaristak adaracho zalo.Padri Thomas Stephens (Konkani ani Marathi boroinnar), Francisco de Souza (boroinnarOriente Conquistado), Msgr. Rudolfo Sebastião Dalgado(Konkani boroinnar ani Pandit zaka ami Konkani bhaxecho bapui mhunntat), Padri Antonio Francisco Souza (vigyann boroinnar ani vicharkarann/chintpi), he zaum asat khas monis jannim raiturche siminarik aple moladik natem zoddlam, zaum xikxok vo vidharthi koxe. Swami Vivekanandanan, 1892 vorsa Goyant bhovddenk ailo tednam Raiturche siminarik bhett dileo. Raiturche siminarint aslolea pustok kottint (library) vhodda umedin bud ghetli ani ani kristanv dhormache ani otmiktayeche vichar raiturche guru-mistry thai manddle. Vivekanandachi bhonvddim raiturche siminarint Chicago xarant zaupache tayare babten zalem (11 tem 27 Septembr 1893). Chicago-nt Swami Vivekanand-an Bharatacho ani Hindu dhormacho protinidi koso bhag ghetlo.

Chovtea xekddeachea utsovacho somorombh[बदल]

The Santa Cecilia Choir in Concert (at Bom Jesus Basilica) at the closing of the IV Centenary Jubilee celebrations

Goy- damaochea Arsebisp Bhov manest Filipe Neri Ferrao- an Dobajik misache bhette udexim chovtea xekddeachea utsovachea somorombhachi ugttavnni keli.  Hea nimtan voros bhor veg- veglleo karyavolli manddun haddloleo: a otmik retir, akhea Bharotachea siminaristank nibondh spordha, "Catholicity in the World of Science" hea vixoiacher ontoraxttrik som’melon, lovkikank Povitr Pustokacher shibir, prachit kallachea somoyar bhavarteank retir, sorbhovtonnchea firgojenchea dev sondexkarank xibiram, koknni vyakrannak Raiturchem yogdan hea vixoiacher koknni som’melon Amchem Daiz, fanki koknni borovpi Pundalik Naik hachem koknni nattkulem Panz, Juze Vaz, hea bhagevont goenkar padri ani Sri Lanka cho apostle, hachea mahan jivitacher Pri. Simiao English operetta Be the Moon zachim utram boroila Pri. Fr. Simião Fernandes ani nad bosoila  Pri. Romeo Monteiro hannim,ani akea Goynchea vedi sevokank football tournament.  Abrilachea 11ver, 2011, adlea Goemchea Bom Jesus Basilicant Siminarichea Santa Cecilia gayon monndolan prostut kel’lea dhormik sogitachea mellan utsovachea somorombhak xevott haddlo.  Hem gayon mondollak dirdoxok kelem Siminarichea songit mistri pri. Romeo Monteiro ani 150 vazovpi ani gavpi- siminarist toxenchench adle siminarist ani lovkikanim hantunt vantto ghetlo.  Basilikent ekttai zaleleanim borobor Te Deum havem dulpod gailem ani Raiturchea Siminarichea 400 vorsanchea Povitr Sobhechi toxench moniskullachea seve pasot Povit Tritvek argam dilim.  

Sondorb[बदल]

  1. Amaro Pinto Lobo, Memoria Historico-Eclesiastica da Arquidiocese de Goa em commemoracao do quadricentenario da sua ereccao Canonica, 1533-1933, Tip."A Voz de S.Francisco Xavier",Nova Goa, 1933, pg. 275
  2. Carlos Merces de Melo, The Recruitment and formation of the Native Clergy in India, 16th to 19th century: An historico-canonical study - Agencia Geral do Ultramar, Lisboa, 1955, pg. 181ff.
"https://gom.wikipedia.org/w/index.php?title=Rachol_siminar&oldid=199870" चे कडल्यान परतून मेळयलें