अक्रोड

देवनागरी

Romi

घटायेचो घट्ट अक्रोड हालीं तेपार ह्या फळाची मागणी बरीच वाडल्या. अक्रोड वाँलनट हाका संस्कृतांत 'अक्षोटक' अशें म्हणतात. हें झाड सुगंधी आसून फळां गोल अासतात. फळांचेर लांबट रेशा आसतात. फळांचें आवरण बरेंच घट्ट आसता. हातूंतलो मग (गर) खावपाक तसोच वखदांत वापरतात. अक्षोटकांक खुबशीं पर्यायी नांवां आसात. फळांच्या लक्षणां परमाण वृत्तफल, फलस्नेह, मधुमज्जा हीं नांवां आसात. ते भायर पर्वतीय (दोंगराचेर मेळटा) तशेंच गुडाशय अश्या तरेकवार नांवांनी हें झाड वळखतात. सुरवातीच म्हणील्ले भाशेन हें फळ ना म्हणल्यार दरेके व्यक्तीच्या परिचयाचें जालां. ताचीं कारणांय बी जायतीं आसात. हें फळ सुक्या खाणाच्या वा सुक्या फळांचे गणनेत येता. बऱ्याच जाणांचो समज आसा तो म्हणजे हो मगज काळजाक बरो. पू हांगा सगळ्यांत म्हत्वाचीं गजाल लक्षांत घेवंक जाय ती म्हणजे हें फळ कफ वाडोवप्यां मदलें एक जे लोक आदींच बलबलीत आसात तांची चरबी हातून कमी जावची ना. ताका लागून जो ताण काळजाचेर हरशींच पडिल्लो आसा वा जांच्या शिरांनी आदींच चरबी भरिल्ली आसा तांच्या काळजाचेर ताण ह्या फळा वरवीं कमी जातलो हाची शाश्वती कोणी दिवंक शकचो ना.

काळजाच्या मोगाचे अक्रोड

अक्रोड वाताचें शमन करता. कफ आनी पित्त दोश वाडयता. अक्रोड हो काळजाक बरो. तो कशे तरेन ह्रदय तें पळोवया. तातूंन काळजाक बळ मेळटा. कारण तो मुळांतच धातूंचे पोशण करता. हांका लागून जांकां चरबेक लागून काळजाचें दुयेंत जावपाची शक्यताय आसा. अश्यानी हेर चरबी युक्त खाणां सोडून फावो त्या प्रमाणात अक्रोड खालो जाल्यारूच त्या काळात त्या ताच्या काळजाचें रक्षण जाते हेवूय खरें. अशें आसलेय तरीय खयचेंय गजालीची अतिताय जावची न्हय इतलें लक्षांत अासचें तरीय खंयचेय गजालीची अतिताय जावची न्हय इतलें लक्षांत अासचें. जे मनीस बारीक मध्यम आगलोटीचें आसातत ताचे खातीर अक्रोड बरोच उपेगी थारत. अश्या मनशाच्या काळजाक बळ दिवन पोशण करपाचें कार्य हे फळ करता. जे कमी चरबीयुक्त पदार्थ खातात तांणी समतोल प्रमाणात हाचो प्रयोग केल्यार तांच्या काळजाचें भलायकी राखण करपाची बरीच जापसालदारकी हे फळ घेता. सोपे भाशेंत सांगचे जाल्यार हेर मेदजन्य (fatty) पदार्थांच्या जाग्यार ह्या फळांचो वापर केल्यार रगतातलो काँलेस्टोल हो घटक उणावपाक ताची बरीच मजत जाता.फकत काळजाकूच न्हय तर कुडीक घटना दिवसाचे काम हें फळ करता. जे मनीस बारीक वा हाडकुळे अासतात तांय्चानी ह्या फळांतल्यान माजाचे तसोच वा दुदा बरोबर वापर केल्यार तांकां बळ मेळटा. तशेंच मांस धातचें बृहण जावन तें वाडून कांय तेपान वजनांतूय बरोच फरक पडिल्लो दिसता. अक्रोडाचे झाड हिमालयांत , कश्मिर भागांत बरेच उंचायेचेर मेळटा . ऑक्टोबर- न्होवेंबर म्हयनांत पूर्ण पिकिल्ली, सुकीं फळां मेळटात. शिंयांच्या दिसांनी 'वात' दोश वाडटा. हाचेर ताबो दवरपाक स्निग्ध(स्नेह वा तेलाचो घटक आशिल्लो) तशेंच गोड अशे घटक कुडीक गरजेचे असतात. अक्रोड ह्या फळांत स्निग्ध गूण असता. तशेंच ते गोड आनी वातदोश कमी करपी आशिल्ल्यान शिंयां दिसांनी ताचो आमच्या खाणांनी वापर करूं येता.

अक्रोडाचे गुण धर्म

अक्रोड जर तुमकां ताजें मेळत जाल्यार मात्शीं सांबाळून. ताचेर कांय प्रक्रिया करुन उपरांतूच ते वापरचें. कारण ताज्या अक्रोडांत कांय प्रमाणांत विखारी घटक असतात. म्हण तशाक तशें ताजें खावंप फावनात. ते मिठाच्या उदकांत वा विनेगर हातूंत चेपणाक घालचें. सामान्य भाशेन खळांत वा खारांत घालचें. कारण हे घटक विखाक मारपाचें ,भायर काडपाचें काम करतात.उपरांत कांय दिसांनी लोणच्याच्या रूपान वा खळांतल्या तोरा भाशेन ताचो वापर करूं येता. ह्या रूपान अक्रोडांत 'सी' जिवनसत्व भरपूर प्रमाणांत असता. जे लोक शाकाहारी आसात ताचें खातीर सुकीं फळां सैमान दिल्लें वरदानूच. कुडींतल्या सगळ्या घटकांची वाड आनी बरो विकास जावचे खातीर हे घटक उपेगाचे थारतात . तातूंतल्यान अक्रोड हें फळ तर सगळ्यांत उपेगी थारतात.आयुर्वेदांत एक प्रभावी वखद म्हूण अक्रोडाचो उपयोग उपेग आसा. सुकी खोंकली आसल्यार हो मगज थोडो भाजून खावंक दितात. कातीच्या विकारांत अक्रोडाची साल आनी फळ लावपाक आनी खावपाक वापरतात. सालीचें बारीक वस्त्रगाळ चूर्ण दांतांच्यो मावो घट दवरपाक वापरतात. रक्तस्तंभन करता म्हण हिरड्यांतल्यान रगत येता जाल्यार ह्या चुर्णाचें मंजन करूं येता वा त्रिफला आनी तांच्या थंड जाल्ल्या काड्याची चूळ भरल्यार मावांतल्यान रगत येवपाचें उणावता.मेंदूच्या आकारा सारको दिसपी फळांतलो मगज बर्याचशा मेंदूंतल्यान दुर्बळटायेचो दुयेंसानी वापरतात. ताचो लक्षणां प्रमाण दुदांतल्यान वा तूप , म्होंव अशा घटका वांगडा वापर केल्यार मेंदवाच्या दुयेंसांत मजत जाता. पक्षाघाता सारक्या दुयेंसांत जातूंत वात दोशान मज्जा धातू इबाडिल्लो आसात अशा दुयेंसांत हे फळ बरेंच उपेगी थारता . कारण तें वात उणावून कफ आनी पित्त वाडयता , जाची खरीच ह्या दुयेंसांत गरज आसात.अशे तरेन पक्षाघात ह्या दुयेंसांत काळजाचेंय कार्य सुरळीत दवरून दुयेंसांचीं लक्षणां उणावपाचें कार्य बरे तरेन पार पडटा. दुयेंसां उपरांत येवपी दुर्बळटाय, कृशता उणावपाक हें फळ मजत करता.ते भायर पोटांतले पचाना संबंदांतले विकार आनी बद्ध मल प्रवृत्ती ह्या सारक्या लक्षणांनी ताचो बरोच फायदो जाता. शुक्रधांतूक बळ दिवंक तशेंच मांस धातूंक बळ दिवंक हाची मज्जा वापरतात. डाडाची साल कातीच्या दुयेंसांत तशेंच सूज आनी दुखीच्या भागार लावपाक वापरतात.अशे तरेन कुडींतल्या बर्याचश्या अवयवांचेर झाडाचे सालीचें आनी फळाचें कार्य दिसून येता.