धर्मसिंधू

धर्मसिंधू धर्मशास्त्राविशींचो ग्रंथ. हे ग्रंथ काशीनाथ उपाध्याय हाणें बरयलां. निर्णयसिंधू, पुरूषार्धचिंतामणी कालमाधव, हेमाद्री, कालतत्त्व विवेचन, कौस्तुभ, स्मृत्यर्थसार आदी ग्रंथाचो आदार घेवन ग्रंथकारान वेव्हारांत उपेगी आशिल्ल्या धर्मशास्त्रांतल्या विशयांचो हातूंत आसिपाव केला.

ह्या ग्रंथाचे तीन परिच्छेद आसात. पयल्या परिच्छेदांत काळाचो भेद, सक्रांतीचो पर्वकाळ, मलमास, वर्ज्यावर्ज्य कर्मां, व्रतपरिभास, प्रतिपदादी तिथींचो निर्णय, इश्टकाळ आदी विशय आयिल्ले आसात. दुसऱ्या परिच्छदांत चैत्रादी बारा म्हयन्यांतलीं कृत्यां, तिथींचो निर्णय, दशावतार कपिलाषष्ठी, गजच्छाया, चंद्रादी ग्रहांच्या संक्रातीचो पुण्यकाळ, ग्रहांची दानां आदी विशयांचेर विचार केल्लो आसा. तिसऱ्या परिच्छेदाचे पुर्वाध आनी उत्तरार्ध अशें दोन वांटे आसून पयल्या वांट्यांत गर्भाधान, पुंसवनादी संस्कार, दर्शादिशांती, पुनरूपनयन, गणविचार, राशिकूट, नाडी, गोत्रप्रवर, औपासनादी होम, नित्यदान, शूद्रसंस्कारनिर्णय, स्वप्ननिर्णय आदी विशय विस्कटावन सांगल्यात. निमाण्या वांट्यांत श्राध्दाचे अधिकारी, श्राध्दभेद, श्रादाचे ब्राम्हण आदी श्राध्दाविशींचे विशय आसात. तशेंच आशौचानिर्णय, प्रेतसंस्कार, विधवाधर्म, संन्यास, यतिधर्म आदी विशय तातूंत आयिल्ले आसात. भारतांत सगळेकडेन ह्या ग्रंथाक मान्यताय आसा.