भारत
देवनागरी
|
|
भारत हो जगांतलो सगळ्यांत व्हड लोकशाय-प्रधान देश.
भारत जगांतलो दुसरो सगळ्यांत चड लोक आशिल्लो देश.
भारत, अधिकृतपणान भारत प्रजासत्ताक हो दक्षिण आशियांतलो एक देश. क्षेत्रफळाप्रमाण हो सातवो व्हडलो देश; जून २०२३ सावन सगळ्यांत चड लोकसंख्या आशिल्लो देश आनी १९४७ वर्सा स्वातंत्र्य मेळ्ळ्या उपरांत संवसारांतलो सगळ्यांत चड लोकसंख्या आशिल्लो देश. दक्षिणेक हिंदु म्हासागर, नैऋत्येक अरबी दर्या आनी आग्नेयेक बंगालाची खाडी अशी शिमो आशिल्ल्या ह्या शाराची अस्तंतेक पाकिस्तानाकडेन जमनीवयली शिमो आसात.उत्तरेक चीन, नेपाळ आनी भूतान; आनी उदेंतेवटेन बांगलादेश आनी म्यानमार. हिंदु म्हासागरांत भारत श्रीलंका आनी मालदीव हांचेलागीं आसा; ताचे अंडमान आनी निकोबार जुंवे थायलंड, म्यानमार आनी इंडोनेशिया हांचेकडेन दर्यावेले शिमो वांटून घेतात.
आर्विल्ले मनीस आफ्रिकेंतल्यान भारतीय उपखंडांत ५५,००० वर्सां आदीं पावले.मुखेलपणान शिकारी-संग्रहकर्ते म्हणून एकसुरेपणांत तांचो लांब वेवसाय आशिल्ल्यान हो वाठार खूब विविधतायेचो जाला आनी मनशाच्या आनुवंशिक विविधतायेन आफ्रिके उपरांत दुसरो क्रमांक मेळ्ळा. सिंधू न्हंयच्या देगणाच्या अस्तंत किनाऱ्या वाठारांत ९,००० वर्सां आदीं वसणुकेचें जिवीत निर्माण जालें आनी ल्हव ल्हव ताची उदरगत जावन इ.स.प. इ.स.प.१२०० मेरेन इंडो-युरोपीय भास आशिल्ल्या संस्कृताचें एक पुरातन रूप वायव्येकडल्यान भारतांत पातळ्ळें. ताच्या स्तोत्रांनी भारतांत हिंदू धर्माचो उदय जाल्लो.भारतांतल्या आदल्या द्रविड भासांचो उत्तरेकडल्या वाठारांनी सुवात मेळयली.इ.स.प.४०० मेरेन हिंदू धर्माभितर जातीचो उदय जाल्लो आनी बौध्द आनी जैन धर्म निर्माण जावन वंशपरंपरेन संबंदीत नाशिल्ल्या समाजीक वेवस्थेची घोशणा जाली. सुरवेच्या राजकीय एकवटांक लागून सुटसुटीत गुंथिल्लें मौर्य आनी गुप्त साम्राज्य निर्माण जालें.ह्या युगांत व्यापक सृजनशीलतेचो आस्पाव जालो, पूण बायलांचो दर्जो देंवलो आनी अस्पृश्यताय हो एक संघटीत समज जालो. दक्षिण भारतांत मध्य राज्यांनी द्रविड भाशेच्यो लिपी आनी धर्मीक संस्कृताय आग्नेय आशियांतल्या राज्यांनी निर्यात केली.
भूगोल
[बदल]प्रशासना खातीर भारताचें २८ राज्यां आनी ८ केंद्रशासीत प्रदेशांत विभाजन केलां.
सगळीं राज्यां आनी दिल्ली, जम्मू आनी कश्मीर आनी पॉँडिचेरी हे ३ केंद्रशासीत प्रदेशांत निर्वाचीत सरकारां आसात; बाकी केंद्रशासीत प्रदेशांत केंद्र शासन-नीयुक्त प्रशासनावरवीं राज्यकारभार चलयता.
राज्यां
[बदल]केंद्रशासित प्रदेश
[बदल]व्हड शारां
[बदल]- नवी दिल्ली
- बाॅंबाईं
- कोलकाता
- चेन्नय(पयलींचें मद्रास)
- पुणे
- बंगलुरु (पयलींचें बंगलोर)
- चंडीगढ
- हैदराबाद
- अहमदाबाद
समाजवेवस्था
[बदल]धर्म
[बदल]भारतात ६ मुखेल धर्म असात.
१) हिंदू - भारतांत हिंदुधर्मीयांची लोकसंख्या (अंदाजे) ८५% आसा.
२) इस्लाम - भारतात मुस्लीम धर्माचे लोक (अंदाजे) १२% आसा.
३) सिख - भारतात सिख धर्माची लोक संख्या (अंदाजे) २% आसा.
४) क्रिस्तांव - भारतात क्रिस्तांव धर्माची लोक संख्या १-२% (अंदाजे) आसा.
५) बौद्ध - भारताते बौद्ध धर्माची लोक संख्या १% (अंदाजे) आसा.
६) जैंन - भारतात जैंन धर्माची लोक संख्या ०.५% (अंदाजे) आसा.