ओंवो

(मराठी-ओव, अजवान; हिंदि- अजोवान, अजवैन; गुजराती-अजमो; कन्नड- ओमा; संस्कृत- अजमोदा, तीव्रगंधा; इंग्लीश-बिशप्स बीड, लोवेज; लओन-ओकिस्पर्मम अम्मी, कॅरम कॉप्टिकम. कूळ-अंबेलिफेरी). उंचाय- सुमार ०.३ ते १ मी. हें एक वर्सभर उरपी वखदी झाड. भारतांतल्या सगळ्या वाठारांत ह्या झाडाची लागवड करतात. तशेंच बलुचिस्तान, इराण, ईजिप्त आनी युरोप ह्या वाठारांनीय ताची लागवड करतात.

ह्या झाडाच्या कांडाक जायत्यो ताळ्यो आसून तांकां कात-या कात-याचीं पानां आसतात.एप्रिल म्हयन्याच्या सुमाराक ल्हान , धवीं आनी चंवराभशेन फुलां येतात. उपरांत शिरो आशिल्लें बारीक आनी उबें फळ येता, ताकांच ओंवो म्हण्टात.

ओंवो उश्ण, तीख आनी कोडू आसता. तो उत्तेजक आनी पुश्टीक आसून ताचेपसून भूक वाडटा. ल्हान भुरग्यांक जावपी ‘घडस’ दुयेंसाचेर ओंवो उपेगी पडटा. तेभायर ओडी येवप, वाय, एकसारकें परसाकडेन जावप, पोटांय किसकिसप, मुताचो त्रास जावप, अपचन जावप आदींचेर ओंवो खावपाक दितात.ओंव्यांत ४ ते ५ टक्के उडून वचपी (volatile) तेल आसता. तशेंच ४५ ते ५५ टक्के थायमॉल आसता. इंग्लंड आनी जर्मनी हांगा थारमॉलाच्या उत्पादनाखातीर ओंव्याचो उपेग करतात.थायमॉल हें एक जंतूनाशक. महाराष्ट्रांतल्या जळगांव जिल्ह्यांत मुखेल पिकावांगडा दुसरें पीक म्हूण ह्या झाडाची लागवड करतात. मसाल्यांत आनी रांदपांत ओंव्याचो उपेग करतात.

‘ट्रॅकिस्पर्मम रोक्सबर्धियानम’ हे जातीकूय ओंवो ह्या नांवान वळखतात. ताची लागवड भारतांत चडशी गुजरात आनी महाराष्ट्र हांगा करतात. ओंकारो आनी खेळणी हांचेर ओंवो उपेगी पडटा.