आसगांव
देवनागरी
|
|
आसगांव हो सुंदर सोबीत गांव शापोरा न्हंयेचे देगेर वसला. म्हापसा शारा पासून चार किलो मिटर पयस आशिल्लो, तिनूय वाटेन पाचव्याचार दोंगरानी नटिल्लो आनी चवथ्या वाटेन वागातूर दर्या आशिल्लो हो सोबीत शांत गांव॰ ह्या गांवच्या उत्तरेकडेन शिवोली, दक्षिणेकडेन पर्रा, पूर्वेक खोर्लीं आनी पक्षिमे कडेन अंजुना गांव आसा॰
आसगांव नांवाचे अर्थ
[बदल]ह्या गांवची एक लोक कथा आसा. अशें म्ह्णटात एक राजकूवर आसागांवच्या दोंगरार कासाक आयिल्लो॰ रात जाल्ल्या कारणान तांका खंयच आसरो मेळूंक ना॰ देखून ताका एका झाडा सकयल रावचें पडलें॰ सकाळ फुडें कोंब्यान जेन्ना साद घालो तेन्ना ताणी "आसा रे गांव " अशें म्ह्णून आपणाल्या शिपायांक सांगलें॰ तेन्ना पासून ह्या गांवाक आसगांव हें नांव पडलें म्ह्ळ्यार आसा गांव ॰ तशेंच ह्या गांवान खूब असनाचीं झाडां आशिल्ल्यान आदल्या काळार ह्या गांवाक 'असणाचो गांव' अशें म्ह्णटाले॰ तशेंच ह्या गांवाक फुलांचो गांव वा फुलांचो मळो ह्या नांवान वळखतात कारण हांगा आबोलीं, जांयो, जुंयो, गुलाब, रोजां, शेंवतीं सारकीं फुलांचे मळे आशिल्ले॰
भूगोल विद्याशास्त्र सापेक्ष रेशा
[बदल]आसगांव हो गांव १५°३५′५१″ उत्तर अक्षांश आनी ७३°४६′३८″ पूर्व रेक्षांश मदी आसा आनी हो गांव दर्याचे स्थरे पासून ८ मिटर वयर आसा.
क्षेत्रफळ
[बदल]आसगांव ह्या गांवची पूर्ण क्षेत्रफळ ९.६०४ चौरस मिटर आसा. आसगांवची सीमा घाटेश्वराच्या देवळा पर्यंत आसा. तशेंच ८६१.०६७५ चौरस मिटरार शेत रोयतात ही म्हायती १९७० च्या नोंदणीतल्यान मेळ्ळा.
इगर्ज
[बदल]सांत कायतानाची इगर्ज
[बदल]सांत कायतानाची इर्गज १६६५ वर्सा बांदिल्ली आनी १७७५ वर्सा आसगांवकारांनी परतून दुरुस्थ केली॰ इगर्जेक तीन लाकडाचे आलतार आसा. जाका भांगराच्या रंगाचो पेण्ट काडला आनी ताच्या कुशीक संगमरवरीचे मेज आसा. मदलो आलतार सांत कायतानाक भेटयला जाल्यार उजवेकडलो आलतार बाँ सायबिणी पारतो आनी दावेकडलो आलतार रूजाय सायबिणीक भेटयला. ह्या इगर्जेची घांट १९१० वर्सा इंग्लंडच्यान मारमागांवा देवयली आनी तीं आसगांवान शापोरा न्ह्ंयेतल्यान हाडिल्ली. त्या घांटचे वजन सुमार ४५३॰६० किलोग्राम आसा॰ हीं घांट आजून ब-या स्थीतीन आसा. ह्या इर्गजेची गोंयच्या संवर्धन खात्यान नोंदिल्ली जाल्ली आसा॰
सांत आनाचें कपेल
[बदल]हें कपेल १७६७ वर्सा आसागांवकरांनी बांदील्लें॰ आतां ह्या कपेलान दर वर्सा २६ जुलयाक सांत आनाच्या फेस्ताच्या दिसा मीस जाता॰
सांत जोसफाचें कपेल
[बदल]हें कपेल १७ ऑक्टोबर १८६८ वर्सा बांदला, आज हांगा १९ मार्च ह्या दिसा सांत जोसफाच्या फेस्ता दिसा मीस अरतात॰
सांत कुसाचें कपेल
[बदल]हें कपेल तिक्लो घराण्यान दानान दिल्ल्या जाग्यार बांदलां॰ ह्या कपेलान दर वर्सा सांत कुसाचें फेस्त १४ सप्टेंबराक मनयतात ॰
पियेदाद सायबिणीचें कपेल
[बदल]हें कपेल फ्रांसीस घराण्यान दिल्ल्या जाग्यार बांदिल्लें आसा, वर्सान वर्स १५ सप्टेंबराक पियेदाद सायबिणीचें फेस्त मनयतात॰
देवळां
[बदल]आसगांव गांवची देवी सातेरी म्ह्ळ्यार देवी भुमिका ही ग्राम देवी॰ तशेंच पुर्वेचो रवळनाथ आनी चावडेवयलो वा पेडावयलो रवळनाथ हो गांवचो राखणो अशें आसागांवकार मानतात आनी ताची पुजा करतात॰ पुर्तुगेजांच्या बाटाबाटीच्या देवी सातेरीक म्ह्ळ्यार देवी भुमिकेक मांद्रया स्थालांतरीत केली॰ तीं आता थंयच आसरा गांवान आसा॰ देखून हांगा देवी भुमिकेचे देवूळ आमकां पळोवंक मेळना॰ आसागांवकारांची अशीं मानयता आसा कि सांत कायतांनाची इगर्ज आदले भुमिकेचे देवूळ आशिल्ले,पूण त्या बद्दल आता कोण उलयनान॰ हाच्या वयल्यान आमकां समजता कि आसागांवकार शांत आनी समंजस सभावाचे जावन आसा॰ सद्या आसागांवान आमकां वाड्या वाड्यार जायती घुमट्यो पळोवंक मेळटा॰ तशेंच हांगा सोनारखडे वाड्यार श्री दत्त मंदीर आसा. श्री वरद विनायक हाचे देवूळ मुन्न वाड्यार तशेंच श्री दत्तात्रय देवूळ आनी श्री राष्ट्रोळी देवस्थान ह्याच वाड्यार आसा. दत्तात्रय देवस्थान सकयल्या वाड्यार आनी औंदुंबर दत्तात्रय देवूळ वळ्यान वाड्यार आसा. तशेंच हांगा बारा साखळेश्वराचे मंडप मुन्नान वाड्यार आसा.
शाळा
[बदल]आसागांव युनियन हॉय स्कूल
[बदल]१९व्या शेकड्यांत डॉ. जी सी लिसबो हाणी पुर्तुगेज प्राथमीक शाळा आसगांवान सकयल्या वाड्यार सुरू केलें.उपरांत जनेर १९२४ सावन आसगांव युनियन स्कूल इंग्लिश माधयमातल्यान सुरू करपाचे थारायले. उपरांत १९२७ वर्सा आसागांव युनियन स्कूल असतित्वांत आयलें. आनी ह्या शाळेचो सगळो वेव्हार आसगांव संस्था पळ्यता.
शांती निकेतन हॉय स्कूल
[बदल]हीं शाळा जून २००१ ह्या वर्सा 'एल शदाय'ह्या स्वयं सेवी संस्थान गोंय शिक्षण बोर्ड आय.सी.एस.ई हांच्या निर्देशा सकयल स्थापीत केल्या।
तशेच हांगा दोन सरकारी प्राथमीक शाळो आनी दोन बालवाडयो आसा.
म्हाविधयामल्य
[बदल]न्यान प्रसारक मंडळ कॉलेज
[बदल]हिं शिक्षणीक संस्था१८ जून १९०८ वर्सा सुरू जाली.
फादर ऑगनेल कॉलेज
[बदल]इतिहसीक स्मारक
[बदल]कातर
[बदल]आसगांवच्या दोंगरार कातर म्हूण एक त्रिकोनी स्थंब आसा. हो स्थंब हजारानी वर्सा पोरनो अशें आसगांवकार मानतात. हो स्थंब चिरया पासून तयार केल्लो आसा आनी तो १८ फिट लांब आसा, तशेंच चतषकोणार्कतीची बुनीयादाचेर आशिल्लो हो स्थंब कातरे सारको दिशील्ल्या कारणान ताका कातर म्ह्णटात. ह्या स्थंबा सकयल एके तरेच्या लिप्येन कांय वाक्या बरयलां आसगांवकारांचो असो समज आसा कि हीं वाक्यां वाचतल्याक 'भांगराचो हांडो' मेळटलो. पूण आजून हीं लिपी कोणाक वाचूंक जावंक ना. तशेंच ह्या कातरीच्या आदारून आसगांवान एक म्ह्ण आसा, तीं म्हळ्यार "आसगांवान कातर आनी अजूनान फातर ". हीं कातर लोक दीप स्थंब वा हांगा गांव आसा हे सांगपाक उबारील्लो स्थंब आशिल्लो अशें आमी मानू येता.कारण आदल्या काळार येरादारी नाशिल्ल्यान हो स्थंब लोकांक गांवची वळख करतालो.
दवरणें
[बदल]हो एक तरेचो चि-याच्या गुण्यापासून रस्त्या कुशीक उबारील्लो खांबो. हो खांबो आदल्या काळार येता वयतल्यांक साक,पाटले,काशाव दवरपाक वारपरताले. दवरणे चडशे ५ फीट लांब आनी २.५ फीट रुंद आसता. आदि आसगांवान एकूण १५ दवरणे आशिल्ले पूण आज फकत २ दवरणी आमकां पळोवंक मेळटा.
पंचायत घर
[बदल]आसागांवची पयली पंचायत माजल वाडयार घर नं.२१६ ह्या घरान १९६२ वर्सा स्थापीत जाली.ह्या पंचायतीचें श्री. ऑगस्टो फ़्रांसीस हे पयले सरपंच आसले. उपरांत १९७६ वर्सा पंचायत घर मुन्नोंग वाडयार हाडलें. ह्या पंचायत घराची बुनयाड मुन्नोंग ह्या वाडयार १४ नोंवेंबर १९९२ वर्सा घातली आनी उपरांत ८ नोंवेंबर १९९६ वर्सा नव्या पंचायतीचें उदघाटन जालें. हें पंचायत घराची परतून २००२ वर्सा सुदारणा जाली. तशेंच हाचें उदघाटन २४ सप्टेंबर २००२ वर्सा जालें. तसेंच ह्या पंचायत घरान गांवच्या लोकांक खातीर एक ग्रंथालय सुरू केलें जाचें उक्तावण २६ डिसेंबर २००५ वर्सा जालें. आसगांवान नांवापुरतें म्हायती घर आसा जें आजून चालू जावंक ना.
डाक खानो
[बदल]आसगांव पयली म्हापशेंचे डाक खानयाचेर अवलंबून आशिल्ली. पूण १५ ऑक्टोबर १९२४ वर्सा आसगांवान (वर्ग ३) हातून पयले आसागांवचे डाक खानो उक्तो जालो. श्री.लियोपोड फ्रांसिस्को हे डाक खानयाचे पयले कार्तेर आशिल्ले.
सांस्कृतीक संस्था
[बदल]आसगांव मंडळ
[बदल]आसगांवकारांच्या सामाजीक,सांस्कृतीक, आर्धीक आनी शैक्षणीक उदरगती खतीर वावुरयता. आसगांव मंडळ १३ सप्टेंबर १९२३ वर्सा स्थापीत जालो आनी ताचे उदघाटन ३१ डिसेंबराक १९२३ वर्सा जाल्ले. आज 'आसगांव मंडळ' हो 'आसगांव युनियन' ह्या नांवान प्रसीद आसा.
इशप्रेम निकेतन
[बदल]इशप्रेम निकेतन म्ह्ळ्यार देवाचे घर. हांगा दादल्यां खातीर वृॄदाश्रम १ मे १९६६ वर्सा एनोसेटा रॉड्रीगीस हांच्या राशीच्या घरान सुरू जाले. हीं संस्था सुमार १५०-२०० भुरग्यांक खातीर दिसाक तीन फावटी जेवण पावयता. तशेंच त्या भुरग्यांखातीर कपडे, गरीब लोकांक खातीर वखदा,गरीब लोकांची घरां - खोपी दुरूस्त करपाक आदार दिता. त्याचबरोबर गरीब चल्यांक शीवण काम शिकयता आनी ताच्या लग्नाचो खर्च दिता. गरीब बायलो जी कामाक वयतात तांच्या भुरग्यांखातीर आंगडवाडी उगडल्या. तशेंच अपंगाखातीर सशिक्षणाची आदार करता. आनी चल्यां खातीर खास शिक्षणाचे वर्ग ही संस्था चलयता.
ड्रॉमेटीक ट्रुप संस्था
[बदल]हीं संस्था १ जानेर २००१ वर्सा स्थापित जाल्ली. हीं कोंक्णी तियात्र करतात. हीं संस्थेचो पयलो तियात्र 'तुका लागोन' जावन आसा. ह्या संस्थेक सुरू करपाक श्री.सेबेस्टीयन डिसुजा आनी श्री.मानुएल फ्रेर्नाडिस प्रोत्साहित केला. तशेंच हीं संस्था जायते तियात्र करतात आनी त्या तियात्रा पासून एकटाय केल्ले पयशें आसगांव इगर्जेक क्रिस्तांव शिक्षण घेतिल्ल्या भुरग्यांक खातीर दिता. तशेंच हीं संस्था स्वच्छता अभियान आसगांवच्या तरण्या भुरग्यांवांगडा करतात.
मेट्रोन फिटनस सेंन्टर
[बदल]१६ ऑक्टोबर २००८ वर्सा ह्या फिटनस सेंन्टराचेर उकतावण केलें. ह्या फिटनस सेंन्टराचे मालक आपणाल्या गिरायंकाक वेवसायिक शारिरीक वेयामाचे प्रशिक्षण दिता.
लायन्स कल्ब ऑफ आसगांव
[बदल]हीं संस्था ५ डिसेंबर २००३ वर्सा उगडली गेली. कळंगुटच्या लायन्स कल्बाच्या आधीन आसा.
पालोटीन
[बदल]११ फेब्रेर १९६१ वर्सा पालोटीन हाणी आसगांवच्या डॉमिगो कायतान अथयाड हांचे घर घेतले. हे घर आसगांवान सगळ्यान व्ह्डले आशिल्ल्या कारणान ताका 'व्ह्डले घर'म्ह्णताले, आनी तचे बांदकाम १८९२ वर्सा जल्ले. ह्या घरा सारकी आनीक जायती राजवाड्या भशेन घरा आसगांवान आसा पूण तीं ह्या घरा परस मातशीं ल्हान आसा.१९६३ वर्सा पालोटीन पाद्रीनी ह्या घराक जोडून बांदकाम केले आनी ताका 'कासा पालोटी' नांव दिलें. हांगा ताणी धर्मप्रसारक शाळा भुरग्यांखातीर सुरू केलीं. हीं शाळा भुरग्यांक धर्माचे शिक्षणा वांगडा तत्वगिन्यान विशयाचे न्यान दितात. १९९५ ह्या वर्सा ह्रया शाळेचे परथून एकदा नांव दिले गेले ते म्हळ्यार 'पलोटी तत्वगिन्यान आनी धार्मीक संस्था'। १९९९ वर्सा पलोटीन पाद्रीन हांगा आनी एक इमारत बांदली हि संस्था पदवी उपरांतचे शिक्षण तत्वगिन्यानान ह्या विशयान करून कर्नाटक विद्यापिठ धारवाड हांची परिक्षा दिवं येता.
लोक संख्या
[बदल]आसगांवान चडशे लोक क्रिस्तांव आनी हिंदू धर्माचे लोक आसा. पूण आता काय लोक स्थालांतरीत जाल्या करणान दुस-या राज्यातले लोक आसगांवान आयिल्ले आसा. तशेंच हांगा सुमार २% सकयल्या जातीचे लोक आसा. आसगांवची एकूण लोक संख्या ४,३६७ आसा जातुतले २,२१६ दादले आनी २,१५१ बायलो आसात. आसगांवची साक्षरताय सुमार ८५% आसात म्ह्ळ्यार ३,७१२ आसा. हीं सगळी म्हायती आमकां लोकसंख्या गणना २०११ तल्यान मेळ्या.
वेवसाय
[बदल]आसगांवचे चडशें लोक शेतकार आशिल्ल्यान हांगासल्लो मुखेल वेवसाय शेतकाम जावन आसा. तशेच हांगा राबी आनी खारीफ पिक काडतात. त्याच बरोबर हांगा रेंदेर, मेस्त, पदेर, खारवी आसात. पूण आता उददेगीकरणांक लागून आनी शिक्षणांक खातीर लोकांक बरे काम वा नोक-यो मेळ्यात आनी आसगांवकार आपणाली घरा भाड्याक दिल्ल्याकारणाक लोकांक आयतो आनी सोपो पयसो मेळ्ळां. देखून पूर्वील्ले वेवसाय फाटीं पडत आसा. आसगांवान हया वेगळे सागर सोडा फेक्टरी आनी दोन पदेराच्यो भट्ट्यो आसात.तशेंच हांगा जायती नवीन हॉटेला उगडल्यात.हांगा 'रॉयल आसगांव'हे तीन तारीकाचे हॉटेल आसा.
रस्तो
[बदल]आसगांवान दोन मुखेल रस्ते आसात. पयलो अनजुनचो रस्तो जो आसगांव युनियन स्कूला लागसारच्यान वता आनी दुसरो आसगांव बाद्यातलो. ह्या दोनुय रस्त्यांक जोडपाचे काम् आसगांवच्या वाड्या वाड्यातले रस्ते करतात.
सरकारी सुविधा
[बदल]आसगांवान बी.पी.एलाची कार्ड ३१ लोकांकडेन आसा. तशेच एन.आर.इ.जी.ए ४० जाणांकडेन आसा. आसगावान विविध विकस कार्यालय म्हूण एक संस्था आसा. तशेच हांगा महिला मंडळ सुद्दा आसा. तशेच गांवान एक रेशन घर आसा.
स्पोट्स कल्ब
[बदल]आसगांव युत कल्ब
[बदल]हीं संस्था १९७४ ह्या वर्सा आसगांवान सुरू जलीं. ह्या संस्थेचो हेतू आसगांवान सामाजीक, सांस्कृतीक तशेंच खेळ कार्यावळी रचून हाडप जावन आसा. ह्या संस्थेन जायत्या प्राथमिक खेळा मेळांन हातभार लायिल्लो आसा. दुसरे स्पोट्स कल्ब जावन आसा आसगांव स्पोट्स कल्ब, वेव बॉयस आनी याँग बॉयस ऑफ आसगांव.
सण आनी परबो
[बदल]पुराय गोंयान जशी चवथ, दिवाळी आनी नाताल मनयता तशेंच आसगांवान सुद्दा हे सण मन्यतात. ह्या परबे बरोबर आसगांवन सांत कायतानाचे फेस्त, श्री दत्त मंदीर आसा. श्री वरद विनायक, श्री दत्तात्रय देवूळ आनी श्री राषट्रोळी देवस्थान, दत्तात्रय देवस्थान, औंदुंबर दत्तात्रय देवूळ हांची जात्रा आनी वाड्दिस मनयतात तशेंच हांगा बारा साखळेश्वराचे मंडपान बायलां पोश म्हयनान धालो खेळटात. तशेच हांगासल्ली ग्राम देवी भुमिका जी मोरजे आसा तीची पालखी गेल्या तीन वर्सा गांवान येता. हो आसगांवकारां खातीर व्ह्डलो उत्सव जावन आसा.
आसगांवचे नावाजते पुत
[बदल]दॉम फ्रे जुऑव शावीयर देसोजा त्रिंदाडे
[बदल]हे मलाकाचे भिस्म साहेब आशिल्ले तशेच ते पोर्तुगेज संसदाचे वांगडी आशिल्ले.
डॉ.जोस कामीलो लिसबॉआ
[बदल]हे शास्त्रवैज, वनस्पतीशास्त्र, पत्रकार आनी मुंब्यच्या वैजकी संस्थे चे अधयश आशिल्ले.
मॉनस रुदोलफ साबासतीयन दालगाद
[बदल]पयलो कोंकणी शब्दकोशाची रचना १८९३ केली.
पेत्रोसिनियो दे आंरादे
[बदल]प्राधयापक आनी तत्वगिन्यान ह्या संस्थेक लाहोरच्या तत्वगिन्यान कोंग्रस हांगा गोंयचे प्रतीनिधीत्व केल्ली.
डॉ. आगुस्तो सोजा
[बदल]शास्त्रवैज,लेखक आनी ताणी भारताक वैजकी बसकेक प्रतीनिधीत्व केले.
आवातानो कोरीया फेर्नांडीस
[बदल]प्राधयापक, लेखक.
आनतीनीयो फिलीफ फोंसेका
[बदल]संगीत वादक हाणी म्हाराज शिवाजी राव गायकवाड हांच्या पुर्वजा सामकर आपणाली कला प्रस्तूत केल्ली.
लुकासीन बाब रिबेरो
[बदल]कोंकणी तियात्राचे जनक.
एम.जे.पिन्टो दे आंरादे
[बदल]आसगांव युनियन हया संस्थेचे शोदक आनी पयले अधयश
अन्थनी लेन्सीलोट डायस
[बदल]आय.सी.एस ऑफ़िसर १९३३ तशेच पशिम बंगाल हांचे राज्यपाल, त्रिपुराचे लेफटिन्न जनरल. तशेंच हांका पद्म विभूषण मेळ्ळा.
नेविल डिसोजा
[बदल]खेळगडो जाणे संवसारीक खेळा सर्तीन तीनदा जिखला.