मुंगळुर्कार कातल्कांचें जेवणखाण

देवनागरी

मुंगळुर्कार कातल्कांचे पद्धतीन रांदललें तळ्ळलें नुसतें

मुंगळुर्कार कातल्क जेवण खाण हें मुंगळुर्कार कातल्क समाजाचें आसा आनी ताका मुंगळुर्कार, गेंकार, आनी पुर्तुगेज जेवण खाणान प्रभावीत केलां.

मुंगळुर्कार कातल्क, मुंगळूरचे रमी कातल्क आसात आनी ते आदल्या दक्षीण कानारा जिल्ल्याचे भारतआच्या दक्षीण असतंप्त दऱ्यादेगेचेर रावपी आसात. ते कंकणी लक आनी ते कंकणी भास उलयतात. चडशे मुंगळुर्कार कातल्कांचे पुर्वज गेंकार कातल्क जावन आसात जे गेंच्यान दक्षीण कानारांत १५६० आनी १७६३ मदें गेंच्या इंकिजिसांवां आनी पुर्तुगेज-मराठा झुजा वेळार स्थलांतर जाले, मुंगळुर्कार कातल्कांची सन्स्क्रुताय मुंगळूर आनी गेंच्या सन्स्क्रुताय्ेचो मेळ जावन आसा, स्थलांतर जातच, ताणीं थळावी मुंगळूरची सन्स्क्रुताय आपणायली पूण जायत्योच गेंच्यो रिवाजो आनी परंपरा सांबाळून दवरल्यात.

मान्साहारी जेवण खाण

तांचे कडीएंत जायतेंच खबरें आनी कडिये पानां वापर्तात आनी तांतुंत आलें, लसूण आनी मिर्सांगऊय वापर्पांत येता. मुंगळुर्कार कातल्क जेवण खाणांत एक वेगळच पुर्तुगेज प्रभाव दिसता जशे परीं लेइता, ह्या फामाद दुक्राच्या भाजलल्या मासांत आनी दुक्राच्या सर्पतेलांत आंकां दिसता जें पीèचे दे रéसिसतांचे कशें काजारांच्या जेवणांत वापर्तात. बधकथेंतले कुजनेर जशे दाविदां वो आलिचेबाय हांकां जेवण तय्यार कर्पाक आपवपांत येतालें अशें वाचुंक मेळटा. मुंगळुर्कार कातल्क दुक्राचें रगत आनी हेर जिनस तांच्या दुक्राच्या प्रातांनी मेळयतात जशें आंकां पर्क बाफात, चाबिदेला आदी काळेजे ऊन किती (काळीज आनी आंत्कडी) हांतुंत पळवंक मेळटा.. सान्नादुक्रा मास (सान्ना – इदली सुरेंत वो खमिरांत फुगयलली; दुक्रा मास – )^[1] आनी उनडेदुक्रा मास (उनडे – खमीर केल्लो पांव दुक्रा मास – पर्क) चड फामाद प्रात जावन आसात.

कंबियेचें इंदाज हेंवूय लवकीक आसा. पारंपरीक रसाची कडी एक नारलाचो रस घालून केलली नुसत्याची कडी हिकाय बरीच फांक आसा आनी ती रस (माखप) सुवाळ्यांत वापर्पांत येता जें १ वो २ दीस मुंगळुर्कार कातल्क काजारां आदीं कर्पांत येता. नुसत्याची कडी खास करून नुसत्याच्या गाबळिची कडी, तिचे रुची खातीर भारतआच्या दऱ्यादेगेक फामाद जाल्या आनी तांचें तळ्ळलें नुसतें हेंवूय फामाद जालां. शेव्यो रस आनी पातळ भाक्री (करी रटिचो एक प्रकार) हे सुकयलले तांदळाच्या पिठाचे कपे जे कंबियेच्या रसाच्या प्रातांत बुडवन खावपांत येतात.[२]^[2]

शिवराक जेवण खाण

"बालथाजार चेटणी" एक भव लवकीक मसाल्याचो प्रात जावन आसा.ह्या प्राताचो अरंब बालथाजार, एक मुंगळुर्कार कातल्क कुळवंत मनीस, जाका तिप्पू सुल्तान हाणें १७८४ वर्सा बंधणिंत घातलो तेन्ना मुंगळुर्कार कातल्कांक सेरिंगापातां हांगा बंदिसत कर्पांत आयलें, थंय दिललें जेवण पचनासलल्यान, ताणें बंदिसत मुंगळुर्कार कातल्कां खातीर एक चेटणी कर्पाक थारायलें.

पळू, एके तरेचो सांभार गाळंया सयत (पिठो केललें खारें वो कांबुल्मास (सुकयललें दाय्ण) भव फामाद आसा. पारंपरीक फड एक लवकीक लणचें जावन आसा, थायल पियाव, जाचो उत्रा पर्मणें अर्थ तर्कारी तेलांत आनी पियावांत बुडवन लांकडांचे उज्यार सळसळावप; हेंवूय भव फामाद आसा. कारंब (तवश्यांचें सालाद) आनी फका (भेनडे काजुबियां सांगाता). आप'पां (तांदळांच्यो गुटल्यो) आनी पानपले (आलेबेले) रुचिचे प्रात आसात जे तांदूळ आनी मीठ उदकांत फुगवन कर्पांत येतात.थाथ भाक्री एक केळंयाच्या पानाच्या तांदळांचो प्रात जो तांबड्या उकडलल्या तानडलांत जांतुंत कांतयलली चून घालून तव्याचेर केळंयाच्या पानाचेर भाजपांत येता. मितायस, मांदास, उसहे, पिते आनी मानी हेवूय नांवलवकीक प्रात आसात.

कुन्स्वार एक उतर जें एक्मेव नातालआंच्यो वानट्पाच्यो वसतू ज्यो मुंगळुर्कार कातल्क समाजाच्या जेवणा खाणाचो एक भाग जावन आसा. २२ वेगळ्या पारंपरीक जेवणा खाणाचे जिनस आसात जे नातालआंच्या सुवाळ्याक मुंगळूरआंत एक वेगळो पर्मळ हाडटात. नेवऱ्यो, पकळ पात्यांत प्लं, बियो, आनी भाजलले तीळ आनी साखर भर्पांत येतात. किद्यो वो कल्कल हें मुदियाळें तय्यार केललें मिश्रण जें साखरेच्या मेलांत बुडवन कर्तात, पाथेकास एक गडशें जें हिर्व्या नांदार्काय केळ्यांचें कर्पांत येतात, तीळ लाडू आनी जाव स्नाप्पिंग गलियोस. माचारन हांचे खातीर मुंगळूर फामाद आसा आनी नाजूक पर्मळाच्यो रसे चकियेस चड आवडट्यो जावन आसात. पूण सुपीक प्लं केक कर्पाक बरच वेळ लाग्ता. चांदियेद फळां, प्लं, पासां, किस्मिसां कसबेन कातर्पांत येतात आनी रूं-आंत बुडवपांत येतात. पीठ गाळून वताक दवर्पांत येता. बियो सलून कातर्पांत येता आनी सगळें कुटुंब एकठांय जावन केक कर्तात.वावर वानट्पांत येता, एकल्याक तांतियां मार्पाक, दूसऱ्याक मलाय, मसको आनी साखर मिश्रण कर्पाक, केकाचे डबे वळीन दवर्पाक, आनी एक मजबूत हात शेवटाचो मेळ आनी फिरप कर्पाक आपवपांत येता.

पात्रदे व्र पाथ्रादे, चलचासिया पानाचो प्रात जांतुंत तांदूळ, दाळ, गड, नारल आनी मसालो भर्पांत येता तवूय भव फामाद आसा. मुंगळुर्कार कातल्क ह्या बाफेचो प्राताची तरा तुलूवा जेवण खाणाचो एक थडो बदल जावन आसा, चड तिखट, ताका मीठ मिर्सांग (साल्त आंद चिळ्य), एक तांबड्या मिर्सांगाचो मसालो, मुंगळुर्कार कातल्क प्रातांत जो एक फामाद मसालो वापर्पांत येता.

तिपण्यो

↑ D'Souza, Stephan (2008-01-08), What's in a Name?, Mangalore: Daijiworld Media Pvt Ltd, archived from the original on 2012-02-05, retrieved 2017-08-16 {{citation}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
↑ Nayak, Amrita (2007-08-11), "Typically home", The Hindu, Mangalore, archived from the original on 2012-11-03, retrieved 2017-08-16 {{citation}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)

भायल्यो जुळवण्यो

Mangalorean Catholic Cuisine by RoseMary Albuquerque Pai from The Summer Sands Online newspaper
Mangalorean Cuisine by MyNation easy Recipes and Dishes

[DAJ-1] D'Souza, Stephan (2008-01-08), What's in a Name?, Mangalore: Daijiworld Media Pvt Ltd, archived from the original on 2012-02-05, retrieved 2017-08-16 {{citation}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

[2] Nayak, Amrita (2007-08-11), "Typically home", The Hindu, Mangalore, archived from the original on 2012-11-03, retrieved 2017-08-16 {{citation}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)

[1]

[2]