शंकराचार्य

देवनागरी

Romi

शंकराचार्य: (इ.स.चो. 7-8 वो शेंकडो)

एक महान यती, ग्रंथकार, अद्वैत मताचो प्रचार, स्तोत्रकार आनी धर्मसाम्राज्याचो संस्थापक.

केरळांतल्या कालटी नांवाच्या गावांत शिवगुरू आनी विशिश्टा नांवाच्या एका तपोनिश्ठ नंपूतिरी ब्राह्मणागेर तो जल्माक आयलो. हे दांपत्य शिवभक्त तशेंच धर्मपरायण आशिल्लें.

ताणें गांवातल्या एका गुरू कडल्यान संस्कृत शिक्षणा वांगडाच हेरसगळ्यो विद्या आत्मसात केल्यो. गुरू कडल्यान तो आपल्या घरा आयलो आनी विद्यार्थ्यांक शिकोवंक लागलो.

उपरांत आवयकडल्यान परवांनगी घेवन तो दिक्षा घेवपाखातीर नर्मदेचे देगेर आशिल्ल्या गोविंदयतीच्या आश्रमांत गेलो. ताची अलौकिक बुध्दीमत्ता, पारखर वैराग्य पळोवन गोविंदयतीन शंकाराचार्य शिश्य म्हूण आपणायलो आनी सन्यासदिक्षा दिवन शंकराचार्य नांव दवरलें.

गुरूकडल्यान ताणें अद्वैतपर आनी संप्रदायिक अशीं ब्रह्मसुत्रां आनी उपनिषदां शिकून घेतली.

गुरूचे आज्ञेवयल्यान शंकराचार्य काशिक गेलो आनी विश्वनाथाचें दर्शन घेवन ताच्या वांगडा आशिल्ल्या शिश्याक मर्णिकर्णिका घाटाचेर वेदान्ताचो पाठ दिलो.

ताणें ब्रह्मसूत्रां, गीता आनी उपनिषदां हांचेर भाश्यां बरल्यांत. तेभायर ताणें आपल्या अद्वैत सिध्दांताचेर प्रस्थापनेखातीर कितलेशेच ग्रंथ रचल्यात. ताच्या नांवार दोनश्यापरस चड ग्रंथांची नोंद आसा. पूण इतले ग्रंथ एका आचार्यान निर्माण केल्ले नात. आचार्याउपरांत शांकरपिठाचेर अधिश्ठित जाल्ल्या विद्वानांनी ग्रंथ रचना केल्ली आसून ती आद्य शंकाराचार्याच्या सिध्दांताक धरूनआसा. हे सगळे आचार्य स्वताक शंकराचार्य म्हूण आचार्याच्या नांवार जमा जाल्या.. ताकालागून आचार्यचे ग्रंथ खंयचे आनी खंयचे आनी हेरांचे खयचे हे थारावप कठीण जाला.

वैदिक धर्माच्या प्रचाराखातीर शंकाराचार्यान शिश्य तयार केले. सुरेश्वर, पद्यपाद, हस्तामलक आनी तोटक हे ताचे चार मुखेल शिश्य, विद्वान, आचार्यशिल आनी सन्यासी आसले.

प्रचलित ग्रंथाच्या आदारान पंरंपरा दिसता ती अशी- विष्णू- शिव ब्रह्मा- वसिश्ठ- शक्ति- पराशर- शुक- गौडपाद- गोंविद आनी शंकर. हे परंपरे प्रमाण आचार्य हो गौडपादांचो प्रशिश्य आनी गोविंदाचो शिश्य आसलो.

भारतवर्षाची धार्मीक वेवस्था चासू दवरपाखातीर भारताच्या चारय दिकांनी चार मठांची स्थापना केली. द्वारका, पुरी, बदरी आनी श्रुगेरी हांगा णठस्थापना करून आपल्या मुखेल शिश्यांक थंय मठपती नेमले. नेपाळाक वचून थंयची वैदिक पुजापद्दत बंद पडिल्ली ती चालू केली आनी पशुपथिनाथाचो जीर्णोधार केलो.

भाश्यलेखन, प्रचार, दिग्विजय, मठस्थापना असो वावर आचार्यान पिरायेच्या 31 व्रसांत पुराय केलो. बत्तीसाव्या वर्सा केदारनाथाक ताणें सगळ्या मठपतींक जो उपदेश केला ताका महानूशासन अशें म्हण्टात.

शंकराचार्याची मानवी जीण खूबश्या असामान्य गुणांनी समृध्द आसली. ताची मातृभक्ती उत्कट आसली. शिश्यांचेर ताचो खूब मोग आसलो. ताची मानसिश शक्ती अपूर्व आसली. धारण शक्त तीव्र आनी काळीज भावकोमल आसलें.

शंकराचार्य हो तंत्र-मंत्रशास्त्राचो विद्वान आसलो. ताची त्रिपूरसुंदरीची उपासना ही तांत्रिक आसली. ताणें आपल्या मठांत त्रिपूरसुंदरीची पुजापद्दत सुरू केली. तो आत्मज्ञानी आसूनय, कर्मप्रवष आसलो, ज्ञानाचो उपासक आसून, उपासनेचो समर्थक आसलो.

भगवान शंकराचार्य ही भारतांत जावन गेल्ली एक विभूती आचार्य जावन गेल्यार बाराशें वर्साचो काळ गेलो. पूण ताची किर्त आजून जागी आसा. वैदिक धर्माच्या इतिहासांत आचार्याचे योगदान व्हड आसून ते वरवीम तो नव्या युगाचो प्रवर्तक थारलो.