शारदा पद्माकर सावयकार

विकिपीडिया कडल्यान

शारदा पद्माकर सावयकार ही सुटके झुजारी.

वळख[बदल]

शारदा सावयकार हांचो जल्म 30 मार्च 1935 दिसा सावय वेरें, फोंडें, गोंय हांगा जाला. पुर्तुगेजांच्या हुकुमशाय राजवटींत गोंयचो समाज सगळे नदरेन चिड्डल्लो. खास करून बायलमनीस पुरायेन काळखांत आनी अंधश्रध्देंत घुस्पल्ली. गोंयच्या बायलमनशेचें कार्य तांच्या घरा मेरेनच मर्यादीत आशिल्लें. अशी परिस्थिती आसून लेगीत घरगुती मायेक फाट करून, फुडल्या जिविताची पर्वा करिनासतना, जायत्या बायलांनी गोंयचे सुटके झुंजात वांटो घेतलो, खूब हाल- अपेश्टा सोंसल्या. तातुतंलीच एक सुटके झुजात जावन आसा शारदा सावयकार. फोंडें म्हालांतल्या सावय गांवाची, राष्ट्रीय वृत्ती आशिल्लो गांव म्हूण नामना आशिल्ली. सावयकार कुटुंबान तर गोंयच्या स्वातंत्र झुजांत पुरायेन वांटो घेतिल्लो. आझाद गोमंतक दलाचे रानडे हांच्या फुडारपणा खाला सावय गांवांत एक केंद्र चलतालें. रानडे गुरूजी दिसाचे शाळा शिकयताले जाल्यार रातचे प्रौढवर्ग चलयताले. तातुंतल्यानच ते लोकांच्या मनांत स्वातंत्राबद्दलचें प्रेम जागयताले. शारदा अशा वातावरणांतच ल्हानाच्यो व्हड जाल्यो.

मेळिल्लें मार्गदर्शन[बदल]

स्वातंत्र सैनिकां कडल्यान सत्याग्रहींचेर, पुर्तुगेजां कडल्यान जावपी अत्याचाराच्यो गजाली आयकून शारदाचें मन आकूळ पिकूळ जातालें.पिराय ल्हान आशिल्ल्यान कितें करप हाचे मार्गदर्शन नाशिल्लें. पूण जेन्ना तांकां रानडेंचें मार्गदर्शन लाबलें. तेन्ना तांच्या फुडारपणाखाला त्यो सुटके झुजाचो वावर करूंक लागल्यो. शारदाचो बापूय पुर्तुगेजांचे नोकरेक आशिल्लो म्हूण तांच्या घरांतलो कोणूयमनीय राजकी भानगडी करित असो मातूय दुबाव नासलो. आनी म्हणूनच रानडे तांच्या घरांत सुसेगाद रावन रातच्या वेळार सुटके झुजाची जोत जागयताले. एक दीस अचकीत रानडे मास्तर तांच्या घरांतल्यान नाच्च जाले. तांच्या फाटल्यान शाळा बंद पंडू नये म्हूण य़शारदा आनी रामदास चाफाडकर शाळा चलोवंक लागले. पूण गावांत कोणेतरी शारदा शाळा घेता, स्वतंत्रतायेचे विचार लोकांच्या मनांत रिगयता म्हूण चाडी केली.पुलिसांनी पयलीं तांच्या भावाक व्हेलें. बंदखणींत तांका सुमार भायर त्रास दिले.

हेर वावर आनी तांचेर जाल्लो अत्याचार[बदल]

7 ऑगस्ट 1995 दिसा तांणी इश्टिणी वांगडा सत्याग्रह करपाचो बेत आखिल्लो. पूण निमणे वेळार तांच्यो इश्टिणी फाटी सरिल्ल्योन त्यो एकट्योच सत्याग्रह करपाक फुडें सरल्यो. सत्याग्रहांक दोनच दीस उरिल्ले, तेन्ना गांवांतलो किस्तोदियो नावांच्या मनशाचो खून जाल्लो. ताचो आरोप शारदा आनी तांच्या भावाचेर दवरून तांकां धरून व्हेलीं. ज्या घरांत किस्तोदियोचो खून जाल्लो, त्या घरांत तांकां देड दीस उपाशी बंद करून दवरलीं. दुसऱ्या दिसा पणजे पुलिस स्टेशनार वरून रातचीं 3 वरां मेरेन उबी दवरलीं. बसप ना हालप ना. हालल्यार कावल मारी हो मार. (वांटकुळ्या आकाराच्या लोखंडाच्या कुडक्याक पट्ट्यो मारून तयार केल्ली पट्टी. खुनाच्या आरोपाक लागून दुबावान तांकां धरिल्लयान तांणी मरसर मार खाला. तांच्या भावान आनी बापायनय खाला. एक सरकारी नोकर आसून लेगीत रानडे सारक्या क्रांतीकाराक घरांत दवरलो ह्या आरोपाखाला तांच्या बापायक, शारदाक मेळपाक आयिल्ले वेळार धरून बंदखणीत दवरले. उपरांत तांकां प्रादेशीक लश्करी न्यायालया मुखार उबी करून न्यायाधिशान तांकां माफी मागूंक लायली. पूण तांणी न्हयकार दिलो. पुलिसांनी तांकां सोडून दिनासतना परतून बंदखणीत दवरले. बापूय, भाव आनी त्यो बंदखणींत आसूनय तांच्या घराचेर पुलिसांची कडक नदर आसली. बंदखणींत शारदान आपल्या हेर वांगड्यांची नांवां सांगचीं म्हूण तांकां मार खूब दिला. त्यो नुस्तें खायनासल्यो आनी च्या पियेनासल्यो. म्हूणन जेवणाच्या ताटांत मुद्दाम नुस्तें घालताले. त्यो फकत दोन पाव उदकांत बुडोवन खाताल्यो. बंदखणीत आसतना तांच्या नांवाचो गोंदळ जालो. शारदा सावयकारा बदला शरद शिरवयकार अशें नांव जाल्ल्यान अधिकाऱ्यांनी तांची सुटका केली. उपरांत बऱ्याच दिसानी तांकां तांची चूक कळ्ळी. पूण तेन्ना त्यो गोंयची शीम हुंपून गेल्ल्यो. सुटके झुजाच्या काळांत तांकां सुमार अडेज वर्सां बंदखणीची ख्यास्त जाल्ली.

मेळिल्लो सम्मान[बदल]

जेन्ना गोंय स्वतंत्र जालें तेन्ना आपणें सोंशिल्ल्या हालअपेश्टांचें चीज जाल्ल्याची खोस तांकां भोगली. भारत सरकारास ताम्रपाट दिवन तांचो भोवमान केल.

संदर्भ[बदल]

[1]

  1. भेंब्रे रजनी अशोक, हांणी घडयल्ले गोंय; दामोदर प्रकाशन, कुडचडें-गोयं, 2013.