शौरसेनी

शौरसेनी एक प्राकृत भास. शूरसेन(मथुरा) देश आनी ताच्या लागसारचो प्रदेश,, हांगाची ही लोकभास आशिल्ली. आर्यसंस्कृतीचें केंद्र आशिल्ल्या मध्यदेशांतली हा भास आशिल्ल्यान तिचेर संस्कृताचो प्रभाव पडत उरलो आनी ती संस्कृत भाशेक खूब लागीं जाली.

दिगंबर जैन संप्रदायाच्या ग्रंथांनी शौरसेनीचो उपेग केला.हे भाशेचीं कांय खाशेलपणां आसात तीं अशीं-

1)संस्कृतांत दोन स्वरांमदीं आयिल्ले त् आनी थ् शौरसेनींत द् आनी ध् जातात.

2)दोन स्वरांमदल्या द् आनी ध् हातूंत बदल जायना.

3)संस्कृतांतल्या ‘क्ष’चो शौरसेनींत क्ख जाता.

4)संस्कृतांतल्या ‘य’च्या बदला ‘अ’ जाता. देखीक -गम्यति-गमीअदि.

5)ऋ च्या जाग्यार ‘इ’ येता. देखीक- गृध्र-गिध्द.

6)ण, ज्ञ आनी न्य च्या जाग्यार ञ्ञ येता. देखीक-विज्ञ-विञ्ञो,कञ्ञका-कञ्ञका.

7)व्यंजनांचो लोप जावन फकत स्वर उरतात. देखीक- -ह्रदय-हिअअं.

आर्विल्ले मथुरेची भास आनी पयलींची ब्रज भास हांचें शौरसेनी हें प्राचीन रूप आसा. शौरसेनी अपभ्रंश असो अपभ्रंश बोलीचोय एक प्रकार आसा.