सौ. मीना सु . काकोडकर
मीनाबायले कथा संग्रह
[बदल]- दोंगर चंवल्ला (कथा संग्रह)
- सपन फुला (कथा संग्रह)
- आमी (कथा संग्रह)
- शब्दसूर (ललित निबंध)
- सांवळ्यां रेगो (कादंबरी – अणकार)
- भुरग्यांलें साहित्य
- साळकांतलो जादुगार
- काणयो – खोसदिण्यो – देखदिण्यो
मीनाबायक मेळिल्ले कांय पुरस्कार
[बदल]- कुळागर पुरस्कार (1990)
- केंद्रिय साहित्य अकादेमी पुरस्कार (1991)
- डॉ. टी. एंम. ए. पै फौंडेशन पुरस्कार (1992)
- कथा पुरस्कार (1993 आनी 2003)
- गोंय सरकाराचो यशोदामिनी पुरस्कार (2002)
- गोंय राज्य सम्मान (2007)
- रंग सम्मान पुरस्कार (2008)
- गोंय राज्य पुरस्कार (2008 -09)
- पद्मा बिनानी वात्सल्य पुरस्कार (2011)
- (बालसाहित्य)
- शाश्र्वती पुरस्कार (2012 -13)
- जनगंगा पुरस्कार (2013)
- 20 व्या अखिल भारतीय कोंकणी साहित्य संमेलनाचें अध्यक्षपद (2011).
कांदबरीची वळख
[बदल]1) वास्तू कांदबरी सौ . मीना सु काकोडकार दिसपट्टे जिणेंतल्या घडणुको आनी मनांतल्यो भावना ल्हवपीक उतरांनी चितारपी मीनाबायची लिखणी, हे कादंबरींतय वाचप्याक एका वेगळ्याच वातावरणांत व्हरता, फाटल्या यादींनी घुसपायता. एके वास्तूंत व्हड जावपी हातुंतल्यो पिळग्यो, तांकां एकामेकां वांगडा बांदपी नात्यांचो रस्मी दोर, अदिं मदिं ताका पडपी पीळ, हें सहलें हे कादंबरींत जितें – जिवें जालांच, पूण तेच वांगडा जे वास्तून तांकां सगल्यांक आपलें वेंगेंत घेतलां, तीय बी हातूंत सामकी जिवी जाल्या, दर एके पिळगे वांगडा व्हड जायत रावल्या आनी हेंच हे कादंबरीचें आगळें वेगळें खाशेलपण.
2) सपनफुलां
साहित्य अकादमी पुरस्कार, दिल्ली 1991 डॉ. टी. ए. एस. पै फाऊंडेशन. काणकोणचें पाळोळें एक सुपुल्लो सोबीत गांव हांगा सैमान आपली देण दितना कांयच हातचें राखून दवरूंक ना. हांगचे निळो दर्या उचांबळ जावन लहारांचे धुंद तांडव नाचूंक जाणा, तसोच ल्हवपीक जावन फेसांची फुलां फुलयत देगेक वेंगेवंक जाणा. हांगचे काजू-चुन्नानीं चंवरिल्ले दोंगर, पाचवींचार शेतां, घुंगरां वाजयत व्हांवपी व्हाळ, सांवरीच्या कापसावरवी धव्योफुल्ल बळारी, आमट-गोड काण्णां, वारया-तालार धोलपी माड.......सगलेंच कशें मनभुलोवणें......ह्या अशा सोबीत गांवचे बेंगेंत हाव जल्मलें, हें म्हजें भाग्य साहित्याच्या मळार पावली मारूंक म्हाका शिकयलें तें हांगाच्याच सैमान.
‘कथाकार’ आनी ‘निबंधकार’ अशी मीनाबायची जशी वळख आसा, तेच बरोबर तिची ‘बालसाहित्यकार’ आनी ‘नाटकार’ म्हणूनय वळख आसा. एक बरी ‘नाट्यकलाकार’ म्हण तिका वळखतात.
केंद्रीय साहित्य अकादमी पुरस्कार, कथा पुरस्कार, कला अकादमी साहित्य पुरस्कार अशे तरेच्या जायत्या प्रतिश्टेच्या पुरस्कारांनी भोवमानीत जाल्ले हे लेखिकेन आमच्या ह्या ल्हानशा प्रकाशन संस्थेक आपलें पुस्तक उजवाडावपाची संद दिवन, एकेतरेन आमच्या प्रकाशनाक व्हडपण दिल्लें आसा.
29 एप्रील ते 1 मे 2011ह्या दिसांनी सदाशीवगड-कारवार वाठारांत संपन्न जावपी विसाव्या अखिल भारतीय साहित्य संमेलनाची अध्यक्ष जावपाचो भोवमानाचो पाट मिनाबायक फावो जाल्लो आसा. कथेटच्या मळार जे नवे लेखक आनी लेखिका फुडें आयल्यो तातूंत भितर एक लेखिका, जिणें आपले खाशेले शैलीन नांव जोडलें, ती म्हळयार मीना काकोडकार. मीनाबायचें पयलें बरप आमी वाचलें तें म्हळयार तांचो पाळोळ्या वशींचो ललित लेख ‘रानफूल’. ‘दोंगर चंवल्ला’, ‘सुकण्या पिला रे ’- खूब गाजल्यो, उपरान् ताचे दोंन कथासंग्रह आयले. ह्या ताच्या कथासंग्रहाक साहित्य अकादेमी पुरस्कार फावो जालो.
आता ताचो ‘आमी’ हो नवो कथासंग्रह भायर सरता. ह्या संग्रहांत बारा कथा आसात. बदलत्या काळावांगडा नाका जाल्ल्या प्रथांच्यो बेडयो तोडून उडोवंक जाय हे नकसूद उतरांनी दाखोवन दिवपी ‘कुंकुमार्चन’ आनी ‘आपले-परकी’ ह्या दोन सुंदर कथा.
- ‘शब्दसूर’ हो ललीत निंबद संग्रह उजवाडाक हाडटना अतिशय क्षीमती मीना काकोडकार हांगेली ही रचना.
- ‘तो एक तिस्मरखाँ’ ही फकत संवादांतल्यान उबी जाल्ली वेगळेच तरेची कथा.
- ‘गडद तिनसना’ ही एक ‘नवलकथा’ म्हणूं येता. पन्नास वर्साफाटीं दर्यात बुडून मेल्लो एक आठ-धा वर्साचो भुरगो ताच्या वेळेवयल्या बंगल्यार हनिमुनाक आयिल्ले, ताचे आवयसारकी आयिल्ले, ताचे आवयसारकीच दिसपी बायलेक आवय मानून तिचेवांगडा कांय काळ सारून तिका जाणूंक दिना आसतनाय मातृसूख अणभवता.
- ‘चार वण्टी’ ही मध्यम वर्गियांची विचारसरणी चितारपी कथा.
- ‘भिरांत’ ही कथा एके जाणटेलेची.
- ‘गजाल एका जगूची’. ‘वस्त्रहरण’, ‘दिसाची गजाल’ ह्यो ह्या संग्रहांतल्यो हलक्यो फुलक्यो, ओंठार हांसो हाडपी कथा.
संदर्भ
[बदल]मीना काकोडकर-वास्तू, आमी, सपनफुला साहित्य अकादमी पुरस्कार,दिल्ली 1991 डॉ.टी.ए.एस.पै फाऊंडेशन ,मित्र समाज प्रकाशन 2013.