ॲड. पांडुरंग मुळगांवकर
ॲड. पांडुरंग मुळगांवकर गोंयचो सुटकेझुजारी.
जल्म
[बदल]पांडुरंग जगन्नाथ सिनाय मुळगांवकार गोंयचो सुटकेझुजारी. लिसेंवाचें सातवें वर्स मेरेन शिक्षण घेतकच पुर्तगेज कायघाची सनद आनी पदविका घतली. सुटकेझुजा-यांचो बचाव केल्लया आरोपाखाल 18 जून 1946 ह्या दिसा ताका अटक जाली. 1948 वर्सा गोंय, दमण आनी दीवचे राजकी घटनेचे कमिटीचेर लोकप्रतिनीधी म्हूण ताची नीवड जाली. 1953 त तो ‘नॅशनल काँग्रेस गोवा’ संघटनेचो वांगडी जालो. 1953-54 ह्या वर्सा खातीर हे संघटनेचे गोंयचे वावुरपी समितीचो तो एक वांगडी जालो. तेन्ना ताणें गोंयच्या लोकांनी पुर्तुगेज कायध्याआड आनी न्यायालयीन बंदीक विरोध करचो म्हूण प्रचार करपाक सुरवात केली. राजकीय चळनळीक तेंका दिवपाखातीर तो गोंयांत आनी गोंयाभायर जाल्ले दर राजकीय बसकेंत वांटो घेतालो. अशा वेळार 30 जून 1954 ह्या दिसा ताका अटक करून आग्वाद बंदखणींत दवरलो. फुडें प्रादेशीक लश्करी न्यायालयामुखार उबो करून ताका 5 जुलय 1955 ह्या दिसा 8 वर्सांखातीर खर बंदखणीची ख्यास्त जाली. हाचे भायर दर दिसा 20 इश्कुद हे प्रमाण दोन वर्सां दंड आनी 15 वर्सां खातीर ताचे राजकीय हक्क काडून घेतले. फुडें 17 मे 1959 दिसा ताची सुटका जाली. सुटका जाले उपरांत ताच्या वांगडा बंदखणींत आशिल्लया राश्ट्रवादी फुडा-यांच्या सहवासांत तो रावंक लागलो आनी गोंय मुक्ती चळवळीक नेट येवंचो म्हूण तो खूब वावुरलो. गोंय सुटके उपरांत जेन्ना पणजी हांगा जानेवारी 1962 त सुटके झुजा-यांची बसका जाल्ली, तेन्ना ताका नॅशनल काँग्रेस गोवा संघटनेचो अध्यक्ष म्हूण वेंचून काडलो. उपरांत मे 1962 ते 1963 ह्या काळांत इंडियन नॅशनल काँग्रेस चे गोंय दमण आनी दीव ड हॉक प्रदेश काँग्रेस कमिटीचो तो खजीनदार आशिल्लो. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो. 18 जून 1983 ह्या दिसा गोंय, दमण आनी दीव सरकारान ताचो भोवमान केलो. पणजी हांगा जाल्लया इंडियन नॅशनल काँग्रेसच्या शताब्दी सुवाळ्यांतूय ताचो भोवमान जालो. डॉ. सखाराम गुडे ट्रस्टाचो (शिरोडें- गोंय) गोमंतक भुशण हो मानाचो पुरस्कार ताका फाव जाला(1999).